مادربرد از قطعات اصلی هر کامپیوتر است و تهیه مادربرد مناسب از اصلی‌ترین کارها پیش از جمع‌آوری کامل رایانه شخصی محسوب می‌شود. شرکت‌های مطرحی مانند ایسوس، گیگابایت و ام‌اس‌آی سال‌هاست که بازار مادربرد را در ایران و جهان در اختیار گرفته‌اند، اما حالا شرکت فاطر با تولید اولین مادربرد ایرانی به جنگ این بزرگان رفته است. فاطر تولیدکننده اولین سری از مادربردهای ایرانیست که مدل‌های اقتصادی مختلفی از مادربردهای سری H و B را روانه بازار کرده است. مادربرد فاطر H610M-K DDR4 یکی از تولیدات اقتصادی این شرکت تلقی می‌شود و برای استفاده عمومی یا نیمه حرفه‌ای کاربرد دارد. در ادامه می‌خواهیم این مادربرد ایرانی را با مدل مشابه یعنی ایسوس H610M-K مقایسه کنیم. با دیجیاتو همراه باشید.
شرکت‌های ایرانی سال‌هاست که در زمینه تولید لوازم جانبی مانند ماوس، کیبورد، هدفون و حتی قطعاتی نظیر کیس و پاور تجربه دارند، اما طی این مدت خبر خاصی از تولید قطعات اصلی کامپیوتر توسط ایرانی‌ها نبود. شرکت «فاطر داده پردازی راحیل» با نام تجاری «فاطر» برای اولین بار وارد حوزه تولید و عرضه انواع مادربرد از سری‌های H510 و H610 در کنار B560 و B660 شده است. این محصولات همگی در رده مادربردهای اقتصادی قرار می‌گیرند که می‌توانید با صرف هزینه مناسب آنها را تهیه نمایید. در این مطلب قصد داریم که مادربرد سری H610 اینتل از برندهای فاطر و ایسوس را با هم مقایسه کنیم تا ببینیم که این محصول چه حرف‌هایی برای گفتن دارد. گفتنیست قیمت هر دو محصول در حال حاضر در بازار ایران حدود ۴.۵ میلیون تومان است. مادربرد فاطر H610M-K DDR4 از طریق سایت این شرکت قابل خریداریست.
ابتدا از مقایسه ظاهر دو مادربرد فاطر و ایسوس شروع می‌کنیم. معمولاً نباید از محصولات اقتصادی این حوزه انتظار زیبایی ظاهری داشته باشید. این دو مادربرد ایرانی و تایوانی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. تفاوت‌های ظاهری بین دو محصول نیز چندان چشم‌گیر نیست و جز جای‌گیری متفاوت برخی قطعات و شکل‌و‌شمایل متفاوت برخی قسمت‌های جزئی، سایر قسمت‌های مادربردها به‌هم شبیهند. فاطر و ایسوس مادربرد سری H610 خود را با فرم فکتور MicroATX روانه بازار می‌کنند و برای استفاده از آنها نیازی به کیس بزرگ ندارید.
زمان آن است که کمی بیشتر در جزئیات دقیق شویم. چیپست به‌کار رفته در این مادربردها، ارزان‌ترین و پایین‌رده‌ترین چیپ سری Alder Lake اینتل محسوب می‌شود. بنابراین می‌بایست از کانفیگ سخت‌افزاری متناسب با این مادربردها را برای آنها انتخاب کنید. دیجیاتو برای بررسی مادربرد فاطر و ایسوس سری H610 از کانفیگ سخت‌افزاری زیر استفاده کرده که یکی از معقول‌ترین ترکیب‌ها برای راه‌اندازی رایانه شخصی با قیمت مناسب محسوب می‌شود:
مادربرد فاطر و ایسوس با چیپ اینتل H610 از سوکت LGA1700 بهره می‌برند. این سوکت بهشما اجازه میدهد که پردازنده‌های سلرون، پنتیوم و Core اینتل نسل ۱۲ و ۱۳ را روی این مادربردها به‌کار بگیرید. البته پیشنهاد می‌شود که تا جای ممکن روی این قطعات از پردازنده‌های قدرتمند و پر مصرف استفاده نکنید. بررسی‌های دیجیاتو نیز نشان می‌دهند که پردازنده Core i3 اینتل از نسل ۱۲ می‌تواند منطقی‌ترین عملکرد نسبت به توان این مادربردها را ارائه دهد. بنابراین بهتر است به‌فکر جمع‌آوری سیستم گیمینگ با این مادربردهای اقتصادی نباشید.
هر کدام از این مادربردها به دو عدد اسلات حافظه رم با پشتیبانی از حداکثر ۶۴ گیگابایت رم DDR4-3200MHZ برخوردارند و در کنار آن به اسلات‌های PCIe 4.0 x16 و PCIe 3.0 x1 به‌همراه اسلات اختصاصی M.2 نسل ۳ مجهزند. یکی از برتری‌های جالب‌توجه نماینده فاطر در برابر رقیبش، امکان به‌اشتراک‌گذاری بیشتر رم با پردازشگر گرافیکی مجتمع است: مادربرد H610M-K ایسوس قابلیت اشتراک‌گذاری ۵۱۲ مگابایت رم به‌عنوان حافظه گرافیکی را در اختیار شما می‌گذارد، اما این رقم در مادربرد فاطر دو برابر شده و به یک گیگابایت می‌رسد. در بخش ارتباطات نیز اکثر مشخصه‌های محصولات مورد مقایسه مشابهند اما نماینده فاطر درگاه دیسپلی‌پورت را هم در اختیارتان قرار میدهد.
عملکرد خنک‌کننده‌ها و تعدد قابلیت‌های خنک‌سازی از دیگر مؤلفه‌های مهم در انتخاب مادربرد است. در این بخش فاطر دست کاربران را بیشتر از رقیب تایوانی‌اش باز گذاشته و کاربران می‌توانند از ۲ عدد فن بیشتر روی مادربرد H610M-K ساخت این برند استفاده نمایند. از طرف دیگر برخلاف نماینده ایسوس، امکان تعبیه خنک‌کننده مایع حرفه‌ای روی اولین مادربرد ایرانی وجود دارد؛ اما به احتمال فراوان کسی نیازی به بستن خنک‌کننده‌های گران‌قیمت روی این مادربرد اقتصادی ندارد.
وجود شیلد برای اسلات کارت گرافیک مادربرد فاطر یکی دیگر از مزایای آن نسبت به مادربرد ایسوس است که باعث افزایش تحمل فیزیکی این درگاه شده و به دفع بهتر حرارت و مقاومت در برابر امواج الکترومغناطیسی نیز کمک می‌کند، اما این موارد تنها در صورتی کاربرد خواهد داشت که روی این دستگاه از کارت گرافیک حرفه‌ای و گران‌قیمت استفاده کنید. فاطر با تعبیه دیباگر در اولین سری مادربرد H610 خود نیز بهشما امکان عیب‌‌یابی راحت‌تر و سریع مادربرد حین به‌‌مشکل خوردن کارکرد سیستم را میدهد.
پشتیبانی از حافظه‌های Optane اینتل یکی دیگر از ویژگیهای مادربرد H610M-K فاطر است که در همتای تایوانی آن شاهد چنین قابلیتی نیستیم. این نوع حافظه‌‌ها نیز کاربران خاص خود را دارند و اگر شما از دسته همین کاربران هستید، مادربرد فاطر کارتان را راه می‌‌اندازد. فناوری Resizable Bar نیز تنها در مادربرد فاطر وجود دارد. این فناوری نیز به مادربرد اجازه افزایش نسبتاً قابلتوجه نرخ فریم بازی‌‌ها را میدهد؛ البته این قابلیت هم در صورتی کاربردیست که برخلاف پیشنهاد ما، بخواهید سیستم گیمینگ خود را با مادربورد H610 اسمبل کنید.
یکی از بخش‌های عجیب مقایسه بین مادربرد فاطر و ایسوس، به‌کارگیری قطعات باکیفیت‌تر در برخی بخش‌های مادربرد ایرانیست. به‌طور مثال فاطر از خازن‌های پرظرفیت‌تر شرکت ژاپنی نیچیکان برای بخش صدا استفاده کرده که می‌تواند منجر به بهبود عملکرد صوتی دستگاه شود. ماسفتهای شرکت مطرح آلفا امگا نیز از دیگر مزایای این مادربرد است. فاطر حتی پا را فراتر گذاشته و به‌جای استفاده از ماسفتهای Low Side - High Side در مادربرد H610 ایسوس، سراغ به‌کارگیری ماسفتهای DrMOS رفته که فناوری پیشرفته‌‌تری دارد. حضور این تکنولوژی بیشتر در مادربردهای رده‌‌بالاتر تایوانی‌ها به‌‌چشم می‌‌‌خورد.
پس از مرور مشخصه‌های کلی دو مادربرد، نوبت به تست و بررسی عملکرد آنها در بنچمارک‌ها می‌رسد.
گاهی مادربردها می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی روی عملکرد رایانه شخصی شما بگذارند؛ به‌همین‌ترتیب باید مادربردی را انتخاب کنید که توانایی کنترل حرارت و حفظ پایداری عملکرد رایانه شخصی‌تان را داشته باشد. این موضوع در رابطه با مادربرد فاطر و ایسوس نیز صدق می‌کند. پیرامون بررسی عملکرد پردازنده مرکزی، حافظه SSD و رم تست‌های مختص به هر کدام از این بخش‌ها را روی آنها اجرا کردیم.
برای بررسی عملکرد این مادربردها، تست‌های مربوط به پردازنده، یعنی گیک‌بنچ، سینه‌بنچ R23 و پی‌سی‌مارک را معیار قرار دادیم. لازم‌به‌ذکر است که مادربرد فاطر در این مقایسه با دو حالت مختلف تحت تست‌های بنچمارک قرار گرفت. مادربرد فاطر برخلاف رقیب تایوانی‌اش در حالت پیش‌فرض توان پردازنده و سرعت چرخش فن نامحدود ندارد؛ اما اعمال تغییر در تنظیمات BIOS مادربرد فاطر می‌تواند این محدودیت را برطرف نماید. در جدول زیر، امتیازات درج شده در پرانتز مربوط به پروسه انجام تست پس از اعمال همین تنظیمات هستند:
| برند مادربرد | CineBench R23Single-Core | CineBench R23Multi-Core | CineBench R23Multi-Core (30 Min) |
| فاطر | 1605(1653) | 8003(8254) | 7771 |
| ایسوس | 1614 | 8216 | 8207 |
| برند مادربرد | GeekBench 6Single-Core | GeekBench 6Multi-Core | PCMark 10 |
| فاطر | 2186(2223) | 6293(6471) | 4865(5056) |
| ایسوس | 2179 | 6325 | 4952 |
طبق جدول‌های بالا می‌بینید، عملکرد مادربورد فاطر و ایسوس کاملا در یک سطح قرار دارند. در حالت تنظیمات پیش‌فرض بایوس، مادربورد ایسوس با اختلاف بسیار کم در بعضی از تست‌ها بهتر عمل می‌کند اما پس از تغییر تنظیمات بایوس و رفع محدودیت‌های توان پردازنده و سرعت فن، کفه ترازو اندکی به سمت مادربورد فاطر سنگین می‌شود. البته این نکته را هم باید در نظر بگیریم که کاربران عادی و به‌خصوص افرادی که دنبال خرید سیستم‌های اقتصادی هستند، معمولا سراغ تنظیمات بایوس نمی‌روند و از همان ویژگیهای پیش‌فرض استفاده می‌کنند. در مجموع با اطمینان می‌توان گفت که مادربوردهای فاطر و ایسوس با چیپ H610 عملکرد مشابهی دارند.
در این مقایسه دیدیم که فاطر به‌عنوان یک برند ایرانی، محصولی مطابق با استانداردهای جهانی ارائه داده که توانایی رقابت با محصولات سایر برندهای مطرح بازار را دارد. مادربردهای مجهز به چیپست H610 اینتل عموماً برای کاربرانیست که کارهای سنگین انجام نمی‌دهند و به‌دنبال داشتن رایانه شخصی با کم‌ترین هزینه هستند. قیمت مادربرد فاطر H610M-K DDR4 در زمان نگارش این مطلب حدود ۴.۵ میلیون تومان است؛ درحالی‌که همین مادربرد از برند ایسوس حدود ۴.۲ میلیون تومان قیمت دارد.
مادربرد فاطر برتری‌هایی در زمینه کیفیت برخی قطعات به‌کار رفته، درگاه‌های بیشتر، سوکت‌های بیشتر فن و عملکرد بهتر را با خود یدک می‌کشد که قابلتوجه هستند. بنابراین می‌توان گفت که فاطر موفق شده اولین مادربرد ایرانی را در حد و اندازه سایر رقبای خارجی روانه بازار کند. البته توجه داشته باشید که تمام این تست‌ها در مدت زمان کوتاهی انجام شده و هنوز اطلاعاتی در مورد عملکرد درازمدت محصولات فاطر در دست نیست. در نهایت تصمیم با شماست که بین این دو مادربرد فاطر و ایسوس، یکی را برای سیستم اقتصادی خود انتخاب کنید.
