به گزارش ایسنا، سیدعباس صالحی - مدیرمسئول موسسه اطلاعات - در آیین بدرقه پیکر محمدعلی اسلامی ندوشن که دوشنبه (۲۹ آبان) پس از مراسم تشییع او در دانشگاه تهران، در موسسه اطلاعات برگزار شد با بیان اینکه موسسه اطلاعات خانه دوم استاد بود، اظهار کرد: این افتخار موسسه اطلاعات بود که میزبان ایشان بود و از مرحوم دعایی هم باید تشکر کرد که این فضا را برای حضور مفاخر فرهنگی فراهم کرد.
او ادامه داد: روح استاد ندوشن امروز این‌جاست زیرا ایشان همیشه مانا بود.
مدیرمسئول موسسه اطلاعات خاطرنشان کرد: ایران و انسان دو واژه در کلام استاد ندوشن بود، او مکتبی از ایران‌دوستی را قوام و کمال داد و به عنوان یک پدیده تاریخی مورد مطالعه پیوسته قرار داد.
صالحی یادآور شد: در این‌جا می‌توانم نکاتی را در ایران‌شناسی استاد ندوشن بیان کنم، او ایران هزاران ساله را به گفته برخی اساتید یک واحد متصل تاریخی می‌دانست و ایران را قطعه قطعه نمی‌کرد بلکه ایران قبل از اسلام و بعد از اسلام را متصل به هم می‌دانست.
او افزود: از نظر استاد ندوشن گرچه ایران در دوره‌ای امپراطوری سیاسی داشت اما پس از اسلام ایران یک امپراطوری فرهنگی پیدا کرد که اگر از سلسله هخامنشی گسترده‌تر نبود اما کمتر هم نبود.
مدیرمسئول روزنامه اطلاعات بیان کرد: مرحوم ندوش فراز و نشیب ایران را قبول داشت اما ایران را یک رود جاری می‌دانست.
صالحی ابراز کرد: در مکتب ایران‌شناسی ندوشن واقع‌گرایی ایران‌شناسی را شاهد هستیم، او خودشیفته و خودتحقیرکننده ایران نبود بلکه توجه داشت در هر تمدنی سه ضلع یعنی وجوه زنده و مانا، وجوه مندرس و وجوه فرسوده و معیوب وجود دارد.
او خاطرنشان کرد: استاد ندوشن توجه داشت که وقتی از جوهر ایرانی صحبت می‌کند بخش اول است و آن‌چه بوده و مانده و باید بماند، از وجوه مندرس سخن می‌گفت و حتی نقد و واشکافی او یک نگاه عینی به یک پدیده اجتماعی داده بود.
مدیرمسئول موسسه اطلاعات تصریح کرد: او نسبت به ایران همیشه خوش‌بین و امیدوار بود، واژه‌هایی که در مورد ایران به کار می‌برد در عین ناامیدی دریچه امید را می‌گشود.
صالحی اضافه کرد: در کلمات ایشان رسالت ایران به پایان نرسیده و خرمی و شکوه به ایران بازمی‌گردد. ایشان می‌گفت من یقین دارم ایران می‌تواند قد علم کند و کشوری زیبا و سعادتمند شود و آن‌گونه که شایسته است فرهنگ سالخورده و اصالت ایران نکات مهمی را به جهان بیاموزد. می‌گفت در عین سردی‌ها همواره نسبت به تاریخ این کشور خوش‌بین است.
در ادامه اصغر دادبه - استاد فلسفهٔ اسلامی و ادبیات عرفانی - با طرح این پرسش که تخصص محمدعلی اسلامی ندوشن در چه زمینه‌ای بوده است؟، اظهار کرد: به کوتاهی پاسخ این است که تخصص ایشان در زمینه‌ای بوده است که نمی‌گوییم دیگران تجربه نکردند بلکه کسی جز او این میزان کوشش نکرده و بدیهی است که تخصص ایشان در ایران‌شناسی بود.
او ادامه داد: برای پاسخ به پرسش درباره تخصص ایشان به این شعر که مورد تأکید ایشان بود اشاره می‌کنم که نشان از تخصص وی است:
خاک می‌بوسم و عذر قدمش می‌خواهم
من نه آنم که ز جور تو بنالم حاشا
بنده معتقد و چاکر دولتخواهم
بسته‌ام در خم گیسوی تو امید دراز
آن مبادا که کند دست طلب کوتاهم
ذره خاکم و در کوی توام جای خوش است
این استاد دانشگاه یادآور شد: گاه اندیشیدن بحثی است که در اشارات ابن سینا با عنوان انسان پرنده مطرح می‌شود تا بگوید انسان هیچ‌گاه از خویشتن خود جدا نمی‌شود، اسلامی ندوشن اگر در دقایقی از خویشتن خود هم غافل بوده از ایران غافل نبوده است؛ ایرانی که فرهنگ در آن دمیده شده و حرف حسابی برای گفتن دارد.
دادبه خاطرنشان کرد: ندوشن ایران و فرهنگ آن را نشان داد و به گفته او این خاک پر از یادگاری‌هاست و خاک آن فرهنگ‌ها درونش نهفته است.
او افزود: نگاه ایشان و هرکس که این‌گونه بنگرد و عمر بر سر آن بگذارد یک نگاه انسانی و یک جهت و یک رویه است. ظرفی که ما امروز از آن صحبت می‌کنیم ارزش‌های ملی و دینی است و ظرف این ارزش‌ها ایران است و استاد اسلامی به دنبال همین بود.
این نویسنده و پژوهشگر تصریح کرد: اسلامی ندوشن در گفت‌وگوی آخر خود با وجود اوج کهولت و عدم تمرکز در پاسخ به پرسشگری که می‌پرسد از خراسان و توس به شما سلام می‌رسانند پاسخ می‌دهد که ایران تنها نخواهد ماند، این یعنی که یادگاری‌ها انسانی و اسلامی در ایران مانده و می‌ماند و حرف حسابی ما ظرفش این‌جاست.
ادامه دارد...
