وقتی درباره گوشی‌های قلم‌دار فکر می‌کنید، احتمالا ناخودآگاه به یاد سری گلکسی نوت سامسونگ و قلم S Pen می‌افتید. جای تردیدی وجود ندارد که سری گلکسی نوت به دلایل درستی به این جایگاه رسیده است. طبق اطلاعات شرکت تحقیقاتی «کانتر پوینت» گلکسی نوت ۲۰ الترا یکی از پنج گوشی پرفروش بازار تلفن‌های هوشمند آمریکا و کره جنوبی بود. حال سعی کنید موبایل قلم‌داری را به خاطر بیاورید که توسط سامسونگ ساخته نشده باشد.
اگرچه چند نمونه از این محصولات مثل موتو جی استایلوس و سری میت هواوی (البته قلم آن را باید جداگانه بخرید) وجود دارند، ولی نام سامسونگ و S Pen بالاتر از هر محصول دیگری در ذهن مخاطبان دنیای موبایل تداعی می‌شود. این اتفاق چه دلیلی دارد؟ برتری‌های فنی سامسونگ در S Pen قطعا نقش مهمی را ایفا می‌کند، اما خود ماهیت بازار موبایل هم عامل مهمی است. به عبارت دیگر، سلطه سامسونگ بر بازار موبایل باعث تثبیت جایگاه محصولات این شرکت شده و بعید است که این شرایط به‌زودی تغییر کند.
تحقیقات کانتر پوینت نشان می‌دهد که تمامی گوشی‌های پرفروش مدل‌های فاقد قلم هستند و این قضیه در مورد خود سامسونگ هم تفاوتی ایجاد نمی‌کند، چون پرفروش‌ترین محصولات این شرکت گوشی‌های اقتصادی یا پرچمداران معمولی مثل گلکسی A15 و S20 پلاس‌اند. علاوه بر این، به خاطر داشته باشید که همه کاربران سری گلکسی نوت از قلم گوشی خود استفاده نمی‌کنند. خیلی از آن‌ها احتمالا موبایلی از سری نوت را خریده‌اند چون این مدل در آن زمان برترین پرچمدار سامسونگ بوده است.
این مسئله آن‌قدرها عجیب نیست. خیلی از مردم برای کارهای مختلفی به تلفن‌های هوشمند نیاز دارند، اما کسر کوچکی از آن‌ها یادداشت‌برداری یا طراحی دستی می‌کنند. قلم‌های هوشمندی مثل S Pen حتی در میان گوشی‌های رده بالا هم محصولات لوکسی هستند، و این موضوع در دوره‌ای نمود پیدا کرده که نوشتار دستی از هر زمان دیگری کمتر شده است.
از این رو، رقبا هم مایل به ورود به این بازار نیستند. شرکت‌ها گوشی‌هایی را عرضه می‌کنند که در بهترین حالت فقط بخش کوچکی از بازار را هدف قرار می‌دهند. بنابراین ورود به حوزه‌های جدید، به‌خصوص برای برندهایی مثل ال‌جی که همین حالا هم با مشکلات زیادی روبرو هستند، کار بسیار سختی است.
حتی بزرگان بازار هم در این زمینه محتاط عمل می‌کنند. تصمیم سامسونگ برای افزودن پشتیبانی از S Pen به گلکسی S21 الترا نشان می‌دهد که قلم‌های هوشمند نه یک ضرورت بلکه وسیله‌ای جانبی هستند. اگرچه شاید هنوز ناقوس مرگ برای خط تولید گلکسی نوت به صدا در نیامده باشد (حداقل تا این لحظه)، ولی سامسونگ متوجه شده که افزودن S Pen به گوشی‌هایش اثر چندانی بر فروش بهتر آن‌ها نمی‌گذارد.
حقیقت این است که قلم S Pen سامسونگ بهترین قلم هوشمند بازار است. با قلم‌های دیگری مثل قلم موتو جی استایلوس می‌توانید یادداشت‌برداری کنید و روی اسکرین‌شات‌ها متن بنویسید، اما نقطه ضعف قلم رقبا دقیقا نقطه قوت قلم سامسونگ است. S Pen به شما اجازه ترجمه، کنترل دوربین، کنترل از راه دور محتوا و مشاهده اجمالی اطلاعات را می‌دهد. یعنی حتی اگر تمایلی به طراحی یا یادداشت‌برداری نداشته باشید هم می‌توانید از این قلم استفاده کنید.
سامسونگ با یک دهه تجربه پیرامون بهینه‌سازی قابلیت‌های سری گلکسی نوت در بازار حضور دارد. هر رقیبی که بخواهد در این حوزه وارد شود اطلاعات بسیار کمتری نسبت به این شرکت کره‌ای خواهد داشت و احتمالا باید کار خود را از ابتدا آغاز کند. پس چرا شرکت‌ها باید رقیبی برای گلکسی نوت بسازند که فرسنگ‌ها از آن عقب‌تر است؟
البته منظورمان این نیست که هر شرکت دیگری به سراغ عرضه قلم هوشمند برود بازنده است، اما می‌توان حدس زد که چرا برندها محصولاتی مثل ال‌جی Q استایلوس پلاس را برای عرضه قلم انتخاب می‌کنند. آن‌ها کاربرانی را هدف قرار می‌دهند که نمی‌توانند با قیمت‌های بالای سری گلکسی نوت کنار بیایند و حاضرند برای پرداختن پول کمتر از قابلیت‌های اضافه چشم‌پوشی کنند.
شرکت‌های مختلفی در گذشته تلاش کرده‌اند تا S Pen را از تخت پادشاهی به زیر بکشند، ولی هر بار شکست خورده‌اند و بعید به نظر می‌رسد که برند دیگری مایل به آغاز رقابت تازه‌ای باشد. برای مثال، ال‌جی با Optimus Vu سری گلکسی نوت را به چالش کشید. این گوشی در زمان خودش قدرتمند بود، ولی نسبت تصویر عجیب نمایشگر و ورود با تاخیرش به بازار باعث شد تا نتواند به اندازه گلکسی نوت محبوب شود. ال‌جی نسخه‌های مختلفی از Optimus Vu را امتحان کرد ولی توفیقی نداشت، بنابراین نمی‌توانید آن‌ها را به خاطر کنار کشیدن از رقابت مستقیم با S Pen مقصر بدانید.
حتی گوشی‌هایی که قلم جانبی داشتند هم به موفقیت خاصی نرسیدند. اکسپریا زد اولترا می‌توانست تقریبا از هر چیزی به عنوان قلم استفاده کند، اما کاری از پیش نبرد. هواوی هم با M-Pen آن‌قدرها موفق نبود. حتی اپل نیز نتوانست با اپل پنسل سهم بازار S Pen را تهدید کند و هیچ‌گاه قلم خود را برای آیفون عرضه نکرد.
آیا در آینده شرکتی می‌تواند قلم S Pen را به چالش بکشد؟ شاید. ولی آن‌ها ابتدا باید محصولی تولید کنند که به اندازه S Pen کارآمد باشد و در وهله بعدی از اشتباهات گذشته درس بگیرد. انجام این کار برای هر شرکتی دشوار خواهد بود و در حال حاضر به نظر نمی‌رسد که هیچ شرکتی قادر (یا مایل) به انجامش باشد.
