امروزه در صنایع گوناگون از جرثقیل ها استفاده های مختلفی می شود .
این سازه ها دارای انواع متفاوتی بوده که برخی از آنها شامل جرثقیل سقفی، جرثقیل دروازه ای و جرثقیل بازویی می باشند و در ادامه به معرفی و بررسی آنها پرداخته شده است .
جرثقیل چیست؟
جرثقیل نوعی سازه است که از ترکیب ماشین های ساده تشکیل شده و برای بلند کردن و جابجایی مواد و اجسام سنگین استفاده می شود.
بلندترین قسمت جرثقیل دکل نامیده می‌شود که توسط یک پایه سنگین پشتیبانی می شود تا اطمینان حاصل شود که توانایی بلند کردن وزنه های سنگین را در ارتفاع بلند تر دارد.
جرثقیل ها از یک یا چند دستگاه ساده که به آنها توانایی انتقال بارهایی فراتر از نیروی انسانی می دهد ، برای افزایش قدرت مکانیکی خود استفاده می کنند .
از این سازه ها اصولا در صنعت حمل و نقل برای کمک به بارگیری و تخلیه بار ، مونتاژ تجهیزات در صنعت تولید و کمک به جابجایی مواد در ساخت و ساز استفاده می شود .
۱. جرثقیل سقفی
این نوع جرثقیل ها که برای جابجایی اجسام سنگین مورد استفاده قرار می گیرند و اولین بار در مصر باستان از آنها استفاده شده است و از این جرثقیل ها برای جابجایی سنگ‌های بسیار بزرگی که برای ساخت اهرم مصر انتخاب می‌شدند ، استفاده می‌شد.
اما شکل جرثقیل های سقفی آن زمان با جرثقیل های سقفی امروزی متفاوت بود و از ساختار بسیار ساده‌ای شامل طناب ، قرقره و قلاب تشکیل می شد.
اما امروز با پیشرفت تکنولوژی قابلیت های مختلفی که باعث جابجایی و حمل آسان اجسام سنگین می شوند ، به این سازه ها اضافه شده است و این دستگاه ها امروزه از قلاب ، تیر و کابل متصل به قلاب که توانایی بلند کردن اجسام را دارد ، ساخته شده است .
جرثقیل سقفی در دو نوع تک پل و دو پل ساخته می شوند .
از نوع تک پل این سازه ها برای نصب بر روی سقف در سوله ها و راهروهای تعمیراتی استفاده شده و می توان بر روی آنها تجهیزاتی مانند چنگک ، مگنت ، کابین و غیره را نصب نمود .
جرثقیل های سقفی تک پل توانایی حمل بار تا ۲۰ تن را داشته و نصب آنها در سالن هایی که دهانه آن ها کمتر از ۱۵ متر است ، انجام می شود .
در صورتی که این سازه ها در راهروهای تعمیراتی نصب شوند قابلیت دسترسی به وینچ بالابر را نیز دارند.
۲. جرثقیل دروازه ای
برای تخلیه و بارگیری بار در فضاهای باز یا بر روی شناور و همچنین جابجایی آنها از جرثقیل دروازه ای استفاده می شود .
این نوع سازه ها از قسمت هایی مانند ترمز جهت ایجاد اصطحکاک برای کم کردن سرعت جرثقیل ، ضربه گیر و کالسکه تشکیل شده اند. برای حرکت کالسکه این قسمت بر روی تیرهای حمال قرار می گیرد.
توانایی جابجایی و حمل بار با تناژ بالا یکی از ویژگی ها و مزایای استفاده از این نوع سازه ها می باشد.
جرثقیل های دروازه ای نیز همانند جرثقیل های سقفی دارای دو نوع تک پل و دو پل می باشند .
در صورتی که ظرفیت و تناژ بار کم (چیزی حدود یک تا ده تن) باشد از جرثقیل دروازه ای تک پل استفاده شده و اگر ظرفیت بار بالا باشد (۵ تا ۵۰ تن) از جرثقیل دروازه ای دو پل استفاده می شود .
یکی دیگر از انواع جرثقیل های دروازه ای جرثقیل نیم دروازه ای می باشد و تفاوت آن با جرثقیل دروازه ای در این است که یک طرف جرثقیل های نیم دروازه ای بر بالای یک تیر حمال قرار دارند و طرف دیگر که شامل کلگی پل جرثقیل می باشد بر روی زمین قرار دارد.
۳. جرثقیل بازوئی
در این نوع سازه ها کالسکه و سیستم بالابر روی یک محور گردان و بوم حرکت می کنند.
وقتی که محور گردان بر روی زمین نصب شده باشد این سازه می‌تواند به صورت ۳۶۰ درجه بچرخد اما اگر محور گردان روی بخشی از جرثقیل نصب شود تنها توانایی چرخش ۱۸۰ درجه خواهد داشت .
چرخش بازو در این نوع سازه ها دو قابلیت دستی یا موتور گردان وجود دارد .
جرثقیل بازویی نسبت به جرثقیل های سقفی و دروازه ای از قیمت مناسب تری برخوردار بوده هزینه های نصب، راه اندازی و تعمیر کمتری دارند .
این دستگاه ها می‌توانند بارهایی با ظرفیت کمتر از ۱۰ تن حمل و جابجا کنند و توانایی حرکت در شش جهت را دارا می باشند.
این سازه ها را می توان علاوه بر نصب در ستون موجود در سالن در موارد خاص بر روی یک ستون مستقل نیز نصب نمود .
نتیجه گیری
امروزه برای اینکه بتوان اجسام سنگین را برای کارهای گوناگون مانند ساخت و ساز بلند کرده و جابجا نمود از جرثقیل استفاده می شود .
این سازه ها دارای انواع متفاوتی بوده و هر کدام عملکرد خاص و منحصر به فرد خود را دارند.
منبع: آبیس کرین www.abiscrane.com
