خبرآنلاین اصفهان-مریم سرلک: در روزهای گذشته تصویری در شبکه های اجتماعی دست به دست شد تحت این عنوان که «پل دوره ساسانیان را آسفالت کردند»!، خبری که جان دوست داران میراث تاریخی را به لرزه انداخت و البته طبق تجربه های زیسته در اهمال بر مرمت آثار تاریخی اصفهان، تا حدودی باور پذیر هم بود.
اگر چه حفظ و نگهداری سازه‌های تاریخی به عنوان بخشی از میراث فرهنگی جامعه بسیار مهم است اما تصمیمات مربوطه نباید از ارزش‌های اصلی آثار تاریخی بکاهد به همین جهت موضوع را از میراث فرهنگی اصفهان پیگیری کردیم.
پل شهرستان آسفالت نشده، در حال مرمت است
شهرام امیری مدیر روابط عمومی و بین الملل میراث فرهنگی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار آنلاین در خصوص تصویر منتشر شده با عنوان آسفالت شدن پل شهرستان عنوان کرد: با کمال تأسف این تصویر ناشی از عدم آگهی شخص منتشر کننده است؛ عایقی که روی پل شهرستان انجام شده آسفالت نیست بلکه یک لایه قیرگونی نازک است.
این پل در حدود ۵۰ تا ۶۰سال پیش به واسطه آسیب های شدیدی که داشته، مرمت های غیر اصولی را تجربه کرده است، در آن زمان علم مرمت مثل امروز پیشرفت نکرده بود و از مصالح ناهمگون روی عرشه این پل استفاده شده که این مسئله برای اساتید مرمتگر ما قابل قبول نبوده است
وی ادامه داد: پل شهرستان قدیمی ترین پل تاریخی زاینده رود از مبدا تا گاوخونی است که قدمت شالوده های پایه آن به دوره ساسانیان باز می گردد.
مرمتهای غیراصولی و استفاده از مصالح ناهمگون
مدیر روابط عمومی و بین الملل میراث فرهنگی اصفهان گفت: این پل در حدود ۵۰ تا ۶۰سال پیش به واسطه آسیب های شدیدی که داشته، مرمت های غیر اصولی را تجربه کرده است، در آن زمان علم مرمت مثل امروز پیشرفت نکرده بود و از مصالح ناهمگون روی عرشه این پل استفاده شده که این مسئله برای اساتید مرمتگر ما قابل قبول نبوده است.
وی ادامه داد: در بودجه مرمتی سالهای ۱۴۰۱_۱۴۰۲ تصمیم گرفته شده است که یک مرمت اساسی بعد از پنجاه سال روی عرشه پل شهرستان انجام دهند، به همین جهت برای جلوگیری از نفوذ آب، سنگفرش عرشه پل جمع آوری و مصالح ناهمگون جمع شد و برای عایق بندی عرشه پل که سقف دهنه آجری طبقه زیرین است یک لایه نازک قیرگونی به کار بردند.
امیری افزود: لایه زیرین بعد از استحکام بخشی عایق بندی شده و بعد از دو روز در مجاورت آفتاب قوام می گیرد تا عملیات سنگفرش روی آن انجام شود و از این پس نزولات جوی به لایه زیرین نفوذ نکند.
چرا در عایق بندی از رزین استفاده نشد؟
امیری در پاسخ به این پرسش که چرا در مرمت از عایق بندی نانو همچون رزین های صنعتی یا گیاهی که به لحاظ استحکام بخشی و عایق بخشی قابل قبول هستند استفاده نشده است، بیان داشت: اساتید مرمت و کارشناسان معتقد هستند قیرگونی نزدیکترین مصالح به مصالح استفاده شده در بافت این پل است.
وی ادامه داد: کارشناسان میراث فرهنگی پس از تبادل نظر به این نتیجه رسیدند که قیرگونی مناسبت ترین مصالح برای عایق بندی است و بافت این پل با متدهای جدید سازگاری ندارد، همچنین قیرگونی از صد سال پیش در آثار تاریخی استفاده می‌شده است.
امیری گفت: عملیات عایق بندی با قیرگونی هم اکنون روی یکی از دهنه های پل خواجو نیز در حال انجام است.
لازم به توضیح است که تاریخچه رزین به قدمتی بسیار دیرینه در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف همچون مصر باستان بازمی‌گردد و استفاده از رزین در صنایع هنری و صنعتی قدمت طولانی دارد و تاریخچه آن به اقدامات اولیه انسان در کشاورزی، صنعت و تجارت برمی‌گردد.
عایق‌بندی با رزین تا حدی از آفتاب، باران و رطوبت مقاومت می کند و قابلیت مهار نفوذ آب را دارد. اما قیر ممکن است با گذشت زمان تغییر شکل دهد و ضریب اصلاح مقاومت به خرابی نسبتاً بالایی داشته باشد.
رزین ها می تواند گزینه ای مناسب برای عایق بندی پل های تاریخی باشد؛ رزین ها می توانند خصوصیات مکانیکی، ضد آب و مقاومت در برابر عوامل آب و هوایی را دارا باشند؛ همچنین، رزین ها معمولاً شفافیت بالا و قابلیت پوشش دهی در مناطق سخت دسترس را دارند که می توانند در حفظ جزئیات تزیینات معماری پل ها تاثیر بگذارند
از طرفی، استفاده از رزین ها می تواند گزینه ای مناسب برای عایق بندی پل های تاریخی باشد. رزین ها می توانند خصوصیات مکانیکی، ضد آب و مقاومت در برابر عوامل آب و هوایی را دارا باشند. همچنین، رزین ها معمولاً شفافیت بالا و قابلیت پوشش دهی در مناطق سخت دسترس را دارند که می توانند در حفظ جزئیات تزیینات معماری پل ها تاثیر بگذارند.
تجربه ثابت کرده که بهتر است مرمت آثار تاریخی زیر نظر کارشناسان متخصص و مطلع در زمینه حفظ و نگهداری سازه های تاریخی انجام گیرد تا منجر به خسارت های جبران ناپذیر نشود، البته مسئولان میراث فرهنگی اصفهان مدعی هستند مرمت سازه های تاریخی کاملا تحت نظر اساتید مرمتگر انجام می شود، باز هم باید صبر کرد و دید سرنوشت این مرمت چه خواهد شد، دوست داران میراث فرهنگی امید دارند که این پل به سرنوشت برخی از دیگر آثار تاریخی اصفهان دچار نشود.
