به گزارش اقتصادنیوز به نقل از انتخاب ، سیدجلال ساداتیان در ارزیابی و تحلیل توافق ایران و آژانس بین‌المللی، گفت: ما طی چند روز و چند هفته اخیر شاهد تحولات و تلاش‌هایی برای کاهش تنش‌ها و شرایط تنشی بین ایران و آمریکا بودیم؛ تنش‌هایی که در دوران ریاست جمهوری آقای ترامپ به اوج رسیده بود، ولی با سرکار آمدن آقای بایدن شدت آن کاهش یافت و در این راستا دولت بایدن تلاش‌هایی را به کار بست. ما می‌توانیم این تلاش‌ها را در راستای گام برداشتن آمریکا در مسیر بازگشت به برجام تلقی کنیم، ولی واقعیت این است که در این مسیر موانعی وجود داشت که باید در نظر گرفته شود.
این کارشناس سیاست خارجی ادامه داد: یکی از موانع این مساله موضوع طرح برجامی مجلس شورای اسلامی بود که طبق آن امروز دولت آقای روحانی موظف به اجرای یکی از مفاد اصلی آن یعنی کاهش تعهدات ایران نسبت به پروتکل الحاقی بود و در این زمنیه اجازه بازدید به کارشناسان آژانس از تاسیاست هسته‌ای را ندهد. همچنین طبق این مصوبه مجلس، دولت برخی اقدامات را از چندی قبل شروع کرده بود که نمونه بارز آن تولید اورانیوم با غنی‌سازی ۲۰ درصدی بود.
این نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی با اشاره به سفر اخیر آقای گروسی به تهران، گفت: این سفر با توصیه اروپاییان به ویژه اعضای تروئیکا صورت گرفت تا از طریق آن بتواند موانعی را برای خروج ایران از برجام تامین و فراهم کند تا مبادا دوباره شرایط تقابلی سابق در بحث پرونده هسته‌ای ایران ایجاد شود. واقعیت این است که اگر ایران بخواهد به این مسیر ادامه بدهد و اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کند یا بنابر ادعای برخی رسانه‌های خبری اجازه بازدید از تاسیسات هسته‌ای را به بازرسان آژانس ندهد و در مقابل هم آقای گروسی بخواهد این مساله را به شورای حکام گزارش بدهد و پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت منتقل شود، آنگاه این امکان فراهم می‌شود که اروپاییان «اسنپ بک» یا مکانیزم ماشه را فعال کرده و ایران را در یک شرایط جدید قرار دهند.
وی با اشاره به واکنش نمایندگان مجلس و اعتراضات و انتقادات جدی آنان از توافق ایران و آژانس بین‌المللی اتمی، تصریح کرد: ما در همین ساعات اولیه بعد از توافق ایران و آژانس شاهد اعتراض برخی نمایندگان مجلس بودیم که ادعا داشتند باید دولت به مصوبه مجلس به عنوان یک قانون پایبند باشد، ولی باید این مساله را در نظر گرفت که انجام این اتفاق می‌تواند به وخامت اوضاع بیانجامد.
ساداتیان ادامه داد: همه این اتفاقات درحالی است که سفر آقای گروسی را باید یک اتفاق مهم برشمرد. آن هم در شرایطی که آقای گروسی از زمان مسئولیت خودش تاکنون ۲ بار به ایران سفر کرده که در ۲ مرتبه تلاش داشته تا تنش‌ها را کاهش بدهد. او چه در مرتبه اول که ایران متهم به عدم همکاری در بحث اجرای پروتکل الحاقی شده بود و چه حالا که مجلس مصوبه کاهش تعهدات پروتکل الحاقی را مطرح کرده، سعی بر این داشته که همچنان وضعیت را حفظ کرده و تنش‌ها را کاهش بدهد.
این کارشناس سیاست خارجی با اشاره به پاسخ دولت به اعتراض نمایندگان در قبال مساله پروتکل الحاقی، تصریح کرد: مسئولان دولتی چندین بار به مجلس اعلام کردند که خودشان را موظف به اجرای قانون می‌دانند، ولی این مساله را باید در نظر گرفت که با آمدن آقای گروسی به تهران شاید یک توافق و اجماع رای بین مسئولان عالی کشور در جهت عقد این توافق بین ایران و آژانس صورت گرفته است تا در آینده ببینیم که آیا آمریکا علاوه بر اقداماتی که تاکنون برای کاهش تنش‌های بین خودش و ایران برداشته، گامی در جهت لغو تحریم‌ها و بازگشت به برجام برمی‌دارید یا خیر.
وی افزود: ما امروز در یک شرایط ویژه و چند وجهی قرار داریم که از یک طرف ۱+۴ با آمریکا اجلاس برگزار کرده است و از طرف دیگر باید منتظر ماند و دید که این مجموعه فعالیت‌ها به چه نتیجه‌ای ختم می‌شود و این احتمال همواره وجود دارد که شاید در ادامه وضعیت و شرایط پیچیده‌تر شود.
ساداتیان خاطرنشان کرد: این مخالفت مجلس با نمونه‌های سابقش متفاوت است. البته ما بار‌ها شاهد این بودیم که مجالس و نهاد‌های غیررسمی بعضا به دولت کمک می‌کنند در راستای اهداف دیپلماتیک از این مواضع به عنوان ابزار استفاده کنند، ولی زمانی که قوانین ماهیت اجرایی می‌گیرد و حتی برای عدم اجرای این قوانین مجازات در نظر گرفته شود، این به منزله دخالت تلقی خواهد شد. به ویژه آنکه این مساله را می‌توان از لحن و ادبیات مصوبه و قانون مجلس نیز متوجه شد.
این نماینده ادوار مجلس ادامه داد: اگر بنای ما در اعلام مواضع کمک به دولت در عرصه خارجی برای تحقق اهداف و منافع ملی باشد، باید قانون طوری باشد که دولت بتواند از آن به صورت دو وجهی استفاده کند، ولی زمانی که مجلس به صورت جزیی همه مسائل را قید کرده و دولت را در یک محدودیت قرار داده، این مواضع و مخالفت نمی‌تواند به معنای حمایت از دولت باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به شرایط و تحولات کنونی، چه سرنوشتی را می‌توان برای آینده برجام در نظر گرفت، تصریح کرد: این مساله خیلی سختی است. چراکه ما در داخل کشور با مخالفت جدی برخی جریان‌های داخلی و امضای نمایندگان مواجه هستیم. امروز حتی عده‌ای تحت عنوان دانشجو در مقابل سازمان انرژی اتمی دست به تظاهرات زدند. مخالفان باید خواسته خودشان را مشخص کنند که آیا به دنبال فشار بیشتر به مردم هستند یا فکر می‌کنند که می‌توان توافق برجام را به دولت بعدی که شاید دولت منتخب و مطلوب خودشان باشد، موکول کرد؟ آیا آنان متوجه این مساله هستند که شاید در آینده فشار لابی‌های مخالف برجام در داخل آمریکا و لابی‌های اسراییل و عربستان و حامیان ترامپ بر دولت آقای بایدن ممکن است شرایط را به کلی تغییر بدهد.
ساداتیان ادامه داد: آیا آنان به یاد دارند که رفتار‌های غیرمنطقی ترامپ علیه ایران واکنش اروپا را به همراه داشت و آمریکا را دچار انزوا کرد و حالا تکرار این مواضع و رفتار‌ها ممکن است این شرایط را برای ایران ایجاد کند و آمریکا و اروپا را با هم همراه کند و در نهایت همین همراهی به اجرای مکانیزم ماشه از جانب اروپا علیه ایران شود؟ آیا آنان متوجه هستند که اجرا شدن مکانیزم ماشه و کلید خوردن قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران همه کشور‌ها را موظف به اجرای تحریم‌های ایران خواهد کرد و اساسا جنس تحریم‌های شورای امنیت با تحریم‌های ترامپ متفاوت است؟ چراکه شاید برخی کشور‌ها به نحوی تحریم‌های ترامپ علیه ایران را یا اجرا نکرده یا آن را دور زدند، ولی این مساله درباره شورای امنیت متفاوت است و حتی متحدان ایران همچون چین و روسیه یا عراق کنار ایران نخواهند ماند.
