اگر می خواهید بدانید زندگی در تهران چگونه است و از خارج به ایران سفر می کنید با ما همراه باشید. در این مطلب به راهنمای زندگی در تهران برای خارجیان می پردازیم.
تهران پایتخت و بزرگترین شهر ایران است که به‌عنوان مهاجرپذیرترین شهر کشور نیز شناخته می‌شود و جمعیت مرکز و حومه آن روزبه‌روز در حال افزایش است.
تهران، شهری که قلب اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور و پایتخت ایران است. شهری که بسیاری از مردم ایران، رویایشان را زندگی در این کلان‌شهر تصور می‌کنند. این شهر که بیست‌وچهارمین شهر پرجمعیت جهان محسوب می‌شود، اقوام و قشرهای مختلف مردم را در خود جای داده است. در ادامه با کجارو همراه باشید تا کمی بیشتر با زندگی واقعی در تهران آشنا شویم.
تهران کلان‌شهری در میان توده عظیم رشته‌کوه البرز و کوهپایه‌های آن است که در ر ۵۱ درجه و ۶ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۳۸ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۵۱ دقیقه عرض شمالی قرار دارد. پایتخت و بزرگترین شهر ایران، در منطقه‌ای پرزیان به‌لحاظ زلزله‌خیزی واقع شده است و از مناطق سیل‌خیز نیز به حساب می‌آید.
تهران مرکز استان تهران محسوب می‌شود و در همسایگی شهرهای کرج، شهریار، اسلامشهر، ری، ورامین و شمیرانات قرار گرفته است. این شهر حدود ۷۳۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و به‌لحاظ تقسیمات شهرداری، دارای ۲۲ منطقه است.
تهران در قدیم روستای بزرگی بود که مابین شهر ری به‌عنوان شهر بزرگ و معروف آن زمان و کوهپایه‌های البرز قرار داشت. شاه طهماسب صفوی در سال ۹۶۱ هجری قمری پیرامون تهران بارویی با ۱۱۴ برج (به عدد سوره‌های قرآن کریم) بنا کرد و روی هریک از این باروها سوره‌ای را برای تبرک حکاکی کرد. وی به آبادانی تهران و بنا کردن باغ‌ها و عمارت‌های حکومتی متعدد در این شهر همت گماشت و این روند تا پایان سلسله صفویه ادامه داشت. در دوران زندیه، کریم‌خان زند به‌مدت چهار سال تهران را مرکز حکومت خود قرارداد و در محوطه ارگ، بناهای جدیدی احداث کرد، در این دوران تلاش‌های زیادی برای آبادانی تهران انجام شد؛ به‌طوری که در پایان حکومت زندیان، تهران سیمای شهری به خود گرفت.
در زمان صفویه ۱۱۴ برج در اطراف تهران بنا شده بود که نخستین هسته‌های سکونت شهری در این منطقه را شکل داد
آقامحمدخان قاجار پس از تاسیس سلسله قاجار، تهران را پایتخت حکومت خود قرار داد هر چند پایتختی تهران در آن دوره منحصر به تشکیل یک پادگان نظامی مرکزی به فرماندهی شاه شده بود و در آن زمان با کمک اروپایی‌ها شهری ساختند که امروز این بخش را به‌عنوان بافت قدیم تهران می‌شناسیم؛ هرچند که از دروازه‌های آن فقط نام آن‌ها، یعنی دولت، شمیران، قزوین، غار، خراسان و دولاب باقی مانده است.
شهر تهران به‌عنوان مرکز استان تهران و پایتخت ایران، یکی از زیباترین شهرهای ایران است. این شهر دارای پنج محله قدیمی چاله میدان، بازار، سنگلج، عودلاجان و ارگ است و بیشترین بناهای تاریخی و موزه های این شهر در مناطق ۱۱ و ۱۲ شهرداری واقع شده است.
شهرستان‌های استان تهران همچون تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر، دماوند، فیروزکوه، قدس، ورامین، بهارستان، پاکدشت، پیشوا، رباط کریم، شهریار و ملارد دارای آثار و اماکن متعدد تاریخی، باستانی و جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی و مذهبی بسیاری برای گردشگری است. تهران سی‌و‌دومین شهری است که در به تاریخ ایران عنوان پایتخت رسمی انتخاب شده است.
بهترین وضعیت اشتغال در کشورمان مربوط به دو استان تهران و مرکزی است. نرخ بیکاری در تهران از متوسط کشوری ۳٫۵ واحد درصد کمتر و معادل ۷٫۲ درصد است. تعداد کل بیکاران تهران ۳۵۱,۴۵۰ نفر، تعداد کل مردان بیکار ۲۳۴,۵۵۷ نفر و تعداد کل زنان بیکار ۱۱۵,۸۹۴ نفر است. این موضوع در حالی است که در سال‌های گذشته به‌طور میانگین ۱۲۰۴ میلیارد دلار صادرات از استان تهران صورت گرفته است.
۴۰۰ هزار صنوف خدماتی و تولیدی در استان تهران بدون مجوز در حال فعالیت هستند. بخش خدمات سهمی ۷۸ درصدی در تولید ناخالص داخلی تهران دارد و پس از آن به‌ترتیب بخش‌های صنعت (۱۴ درصد) و کشاورزی (۸ درصد) قرار دارند. در بخش خدمات در استان تهران، رشته فعالیت‌های عمده‌فروشی و خرده‌فروشی با ۲۸ درصد و مستغلات و کسب‌وکار با ۲۵ درصد بیشترین سهم را در تولید ناخالص داخلی دارند.
تهران از نظر آب و هوایی، گرم و خشک و نواحی کوهستانی شمالی اندکی مرطوب و معتدل است. حداکثر دمای ثبت شده در تهران ۴۳٫۹ درجه و حداقل آن ۴٫۷- درجه سانتی‌گراد و میانگین ماهانه حداکثر ۲۹ و حداقل ۰٫۱ درجه است. آلودگی هوای تهران یکی از معضلات اساسی این کلان‌شهر به‌حساب می‌آید. تهران بزرگترین قطب صنعتی و تجاری کشور محسوب می‌شود.
عوامل طبیعی، فرم ساخت شهری وجود بیش از ۲ میلیون خودرو فعال و ۵۰۰ هزار موتورسیکلت، ۵ هزار واحد صنعتی (معادل ۲۵ درصد صنایع کل کشور) با مصرف حدود ۲۰ درصد کل انرژی کشور، تمرکز ۷۰ درصد خدمات و ۸۰ درصد متخصصان، این شهر را به یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان تبدیل کرده است (سازمان حفاظت محیط‌زیست، ۱۳۷۶). به‌طوری که در برهه‌ای از زمان، به‌عنوان آلوده‌ترین شهر بعد از دهلی نو شناخته شد.
تهران گران‌ترین شهر ایران به‌لحاظ قیمت ملک محسوب می‌شود. بنا بر تورم ۵۱٫۸ در بخش مسکن در سال ۱۴۰۰، شهروندان برای تهیه مسکن باید حدود ۲۰ درصد بیشتر از سال قبل هزینه کنند. در حال حاضر میانگین قیمت مسکن در تمام مناطق تهران از ۲۸ میلیون تومان گذشته و حجم معاملات نیز به کمتر از ۷۰ درصد سه سال گذشته رسیده است که نشان از رکود بی‌سابقه در بازار مسکن تهران دارد.
شرکت واحد اتوبوسرانی تهران
شرکت واحد اتوبوسرانی از ادارات تابعه شهرداری تهران است که در حال حاضر ۵,۳۵۶ اتوبوس متفاوت در اختیار دارد که در ۲۵۸ خط اصلی و ۱۰۰ خط ویژه مسافران را جابه‌جا می‌کنند. ۲۴ درصد شهروندان تهرانی (از ۱۱,۰۰,۰۰۰نفر) در رفت‌وآمد روزانه‌شان سوار اتوبوس‌ها می‌شوند. با این وجود سیستم اتوبوسرانی به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند پاسخ‌گوی رشد صعودی نیاز شهروندان به امکانات رفت‌وآمد باشد.
سیستم اتوبوسرانی تهران مهم‌ترین شریان حمل‌ونقل شهری است
در تهران به نسبت هر ۱،۰۰۰,۰۰۰ شهروند فقط ۴۰۰ اتوبوس قابل استفاده است و برعکس سیستم اتوبوسرانی اصلی‌ترین سیستم رفت‌وآمد شهری است. در تهران به‌طور متوسط یک اتوبوس بعد از ۱۳ سال کهنه محسوب می‌شود و روزانه ۱۵ تا ۲۰ درصد اتوبوس‌ها به‌دلیل نقض فنی و فرسودگی قادر به حرکت نیستند.
به خاطر سرعت کم، تأخیرهای زیاد، حرکت آزاردهنده، مسافرکشی بیش از ظرفیت و کمبود تجهیزات، این اتوبوس‌ها از نظر شهروندان امکان رفت‌وآمد خوبی نیستند و از اتوبوس‌ها فقط به این دلیل استفاده می‌شود که امکانات دیگری وجود ندارد.
مینی‌بوس (ون)
این سیستم رفت‌وآمد حتی با وجودی که تحت نظارت شرکت واحد اتوبوسرانی است و ۴,۰۳۲ مینی بوس را تحت نظارت دارد اما متعلق به بخش خصوصی است. این مینی‌بوس‌ها در ۱۱۸ خط غیر شهری حرکت می‌کنند و حومه را به مرکز پایتخت متصل می‌کنند. میزان استفاده از این سیستم رفت‌وآمد تقریبا ۱۱ درصد است.
مترو
سال ۱۹۷۱ با افزایش جمعیت و تعداد اتومبیل‌ها در تهران، برای اولین بار حول ضرورت راه‌اندازی یک سیستم رفت و عمومی گسترده‌تر نظیر مترو و قطار شهری بحث شد و بعد از اعلام عمومی طرح مقدماتی، پروژه تحقیقی آن به یک دفتر مشاوره فرانسوی (Sofreto) واگذار شد. تا سال ۱۹۸۱ پیشرفت کار بسیار کند بود و با شروع جنگ ایران و عراق این پروژه متوقف شد. در سال ۲۰۰۰ بالاخره اولین خط از دو خط مترو تهران ساخته شد و گشایش یافت.
اولین خط، شمال تهران را به جنوب متصل می‌کند و طول آن ۱٫۲۸ کیلومتر است. دومین خط غرب تهران را به شرق وصل می‌کند و ۴٫۲۴ کیلومتر طول دارد. با ادامه این خط کرج و مهرشهر به تهران متصل شده است. این قسمت از مسیر به طول ۵٫۴۱ کیلومتر روی سطح زمین قرارداد. به‌طور متوسط در این مسیرها ۱۰ درصد نیاز رفت‌وآمد تامین می‌شود. امید می‌رود با ایجاد خط سومی ۳۳ درصد از رفت‌وآمد روزانه توسط سیستم مترو تامین شود.
تاکسیرانی
امروزه ۳۰،۰۰۰ تاکسی در تهران حرکت می‌کند. در تهران البته به‌دلیل تقاضای زیاد و کمبود امکانات رفت‌وآمد عمومی روش کار تاکسی‌ها هم تغییر کرده و به‌جای انتظار در ایستگاه تاکسی و سوار کردن مسافران، آن‌ها در کل شهر حرکت می‌کنند تا مسافرانی که اتوبوس‌ها ظرفیت انتقال آنان را نداشته را یافته و جابه‌جا کنند. به عبارتی تاکسی‌ها در شکار مسافران حرکت می‌کنند. این مزیدی بر علت است که خیابان‌ها همواره لبریز از جمعیت و رفت‌وآمد مسافران با هرج‌ومرج توام باشد.
تعداد تاکسی‌های تهران به ۳۰,۰۰۰ فروند می‌رسد
در سال ۱۳۸۱ یک آژانس تاکسی تاسیس شد. این شرکت خصوصی بنیان‌گذاری شده است و تحت تنظیمات شهرداری تهران قرار دارد که در حوزه وظایف آن تعیین قیمت‌ها و رسیدگی به تخلفات قانونی قرار دارد.
هر راننده تاکسی باید صاحب ماشین هم باشد. به خاطر کمبود وسایل رفت‌وآمد رانندگان تاکسی مجازند تا پنج نفر مسافر را با هم جابه‌جا کنند. ۱۰ درصد شهروندان تهرانی از چنین امکاناتی برای تردد استفاده می‌کنند.
دانشگاه‌های تهران
دانشگاه‌های پایتخت با زیرساخت‌های به‌روز، استادان فرهیخته و افتخارات فراوان، از بهترین دانشگاه‌های ایران و خاورمیانه محسوب می‌شوند و از جمله مهم‌ترین دلایل مهاجرت به این شهر هستند. از جمله بهترین دانشگاه‌های تهران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
دانشگاه تهران
دانشگاه علوم پزشکی تهران
دانشگاه صنعتی شریف
دانشگاه علامه طباطبایی
دانشگاه تربیت مدرس
دانشگاه شهید بهشتی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات
دانشگاه خوارزمی
دانشگاه الزهرا
میزان احساس امنیت در تهران نسبت به بسیاری از پایتخت‌های جهان از وضعیت بسیار مطلوب‌تری برخوردار است و پلیس تهران توانسته در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر موفق‌تر عمل کند. کشف بیش از ۸۰ درصد سرقت‌های خودرو و جرائم خشن و کسب توفیقات قابل‌توجه در برخورد با باندهای سرقت از طلافروشی‌ها، کیف‌قاپان و جرائم خرد از جمله اقدامات موثر پلیس است.
جرم سرقت در شهر تهران رتبه اول جرایم ارتکابی را دارد در حال حاضر ماهیانه ۹۰,۰۰ فقره پرونده سرقت به دادسرای تهران وارد می‌شود. در حال حاضر آمار روزانه تعداد ۱۲۰ دستگاه خودرو در تهران سرقت می‌شود.
تهران به‌عنوان یکی از مدرن‌ترین شهرهای خاورمیانه، مراکز خرید سنتی و به‌روز فراوانی دارد که خود از جاهای دیدنی تهران محسوب می‌شوند. از جمله مهم‌ترین مراکز خرید پایتخت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مجتمع تجاری میلاد نور
مرکز تجاری و اداری نور تهران
مجتمع تجاری زمرد
مجتمع تجاری و اداری بوستان
مجتمع اداری تجاری آسمان ونک
بازارچه کودک گاندی
مجتمع تجاری اداری و پارکینگ طبقاتی خلیج فارس
مرکز خرید تیراژه
مرکز تجاری برج مینا
مجتمع تجاری اداری برج گلدیس
مجتمع تجاری دنیای نور
مرکز خرید گاندی
بازار ونک
مرکز خرید تندیس
مرکز خرید میرداماد
مجتمع تجاری سئول
مرکز تجاری ایران زمین
مجتمع تجاری فرهنگی سینما آزادی
مجتمع تجاری و اداری الماس غرب
بازار بزرگ سنتی ستارخان
تفریحات و جاهای دیدنی تهران
تهران برای بیش از یک قرن پایتخت ایران محسوب شده و به‌همین واسطه، موزه‌ها و محوطه‌های باستانی بسیار زیادی را در خود جای داده است. این شهر بیشترین تعداد موزه‌های تاریخی و هنری ایران را در بر می‌گیرد ساختمان‌های مدرنی که مهم‌ترین آن‌ها برج میلاد، پل طبیعت و برج آزادی هستند، نمادهای این شهر محسوب می‌شوند. از جمله مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری تهران می‌توان به کاخ گلستان، مجموعه تاریخی و فرهنگی سعدآباد، کاخ نیاوران، موزه هنرهای معاصر و... اشاره کرد.
در تهران همچنین مکان‌های تفریحی فراوانی وجود دارد و از این لحاظ، این شهر با برخورداری از پارک‌های بی‌شمار، رستوران‌های تهران، سینماهای پرتعداد و شهربازی‌های تهران، بهترین محل برای بهره‌مندی از سرگرمی و تفریحات در ایران است. از جمله مراکز تفریحی شهر تهران نیز می‌توان به موزه عروسک‌های ملل، تالار هنر – تئاتر کودکان، سرزمین عجایب، باغ پرندگان تهران، پارک ژوراسیک تهران، شهربازی بیلینو، دریاچه خلیج فارس (چیتگر)، پارک ارم (شهربازی)، سافاری پارک وحشت، موزه تاریخ طبیعی دارآباد، باغ وحش ارم، مرکز رصد و نجوم کانون (رصد خانه زعفرانیه)، بوستان آب و آتش، شهربازی ژوپیتر مجتمع کوروش، پیست دوچرخه سواری چیتگر اشاره کرد.
