طرح رجیستری یکی از طرح‌های مهم حاکمیت برای مبارزه با بحث قاچاق و مبارزه با دلالان در بازار تلفن همراه به شمار می‌رود. بر اساس آخرین آمارها و گزارشات اخیر، این طرح پر سر و صدا توفیقی خاصی در طی سالیان اخیر نداشته و حتی نزدیک به شکست است.
این طرح از چند سال قبل برای جلوگیری از قاچاق ارز و کالا ارائه شد اما بر اساس آخرین اخبار داخلی، اکنون در معرض شکست قرار دارد. بر اساس گزارش کمیسیون اصل نود قانون اساسی مجلس، برخی از گوشی‌های قاچاق، همچنان می‌توانند از سرویس های قبل از اجرای طرح رجیستری استفاده کنند.
گزارش مجلس درباره شکست طرح رجیستری نشان می‌دهد که وزارت ارتباطات در پیاده‌سازی این طرح، ضعف داشته است؛ به طوری که برخی از گوشی‌های قاچاق هنوز هم می‌توانند از سرویس های شبکه تلفن همراه قبل از اجرای طرح استفاده کنند.
نماینده مجلس اعلام کرد که کارشناسان کمیسیون و ستاد مبارزه با قاچاق، در ابتدای جلسه گزارشی درباره مشکلات پیاده‌سازی طرح را ارائه دادند. متأسفانه، با وجود اهداف اصلی این طرح، برخی از گوشی‌های قاچاق همچنان می‌توانند از سرویس های شبکه تلفن همراه قبل از اجرای طرح استفاده کنند.
این طرح، یکی از طرح‌های اصلی دولت در حوزه بازار موبایل بود و از چند سال قبل برای جلوگیری از قاچاق ارز و کالا در دستور کار قرار گرفت.
در جلسه‌ای که چندی پیش بین کمیسیون اصل نود قانون اساسی مجلس و وزیر ارتباطات برگزار شد، این مسئله مورد بحث و بررسی قرار گرفت و یک مهلت یک ماهه برای تهیه گزارش جامع در این زمینه تعیین شد.
یک نماینده مجلس اعلام کرد که کارشناسان کمیسیون و ستاد مبارزه با قاچاق در ابتدای جلسه، گزارشی درباره مشکلات اجرای طرح را ارائه دادند. او افزود که بسیار تأسف‌بار است که با وجود اهداف اصلی طرح، برخی از گوشی‌های قاچاق همچنان می‌توانند از سرویس‌های شبکه تلفن همراه پیش از اجرای طرح استفاده کنند. در حال حاضر، طرح رجیستری که یکی از موفق‌ترین طرح‌های کشور در مبارزه با قاچاق بوده است.
گسترش نیوز در این راستا گفت و گویی با میثم دادخواه، نایب رییس کمیسیون خدمات پس از فروش انجمن واردکنندگان موبایل انجام داده که در ادامه می خوانید.
میثم دادخواه درباره طرح رجیستری و عدم توفیق آن در مقابله با قاچاق کالا بیان کرد: به باور من، این طرح موفق ترین طرح دولت در این حوزه طی ۵ سال اخیر بوده است. طرح رجیستری بازار موبایل را تا حد بسیار زیادی سروسامان داد و موفق به رفع چالش های همیشگی این حوزه شد. در گذشته، تمامی کالاهای مربوط به تلفن همراه به صورت قاچاق وارد می‌شد و به هم‌ریختگی در این بازار به وضوح قابل مشاهده بود.
او ادامه داد: درحال حاضر، کالای تلفن همراه از طریق راه های قانونی وارد می شود و به مدد مدیریت اصولی، موانع همیشگی از سر راه برداشته شده است. توجه به مبحث هایی نظیر تخصیص ارز، ثبت سفارشات، کیفیت کالاها و ساماندهی حوزه ضمانت نسبت به گذشته پیشرفت های مطلوبی داشته که باید به این موارد نیز اشاره کرد.
دادخواه تصریح کرد: امروز تمام مشتریان پس از خریداری تلفن همراه مدنظر خود، طی مدت گارانتی از خدمات پس از فروش بهره مند می شوند. با توجه به ساز و کار سازمان جامع گارانتی ها و تعهدات حقوقی موجود در این میان، راه تخلف بر شرکت های حوزه تلفن همراه بسته شده است. بحث گارانتی ها به طور کامل سروسامان پیدا کرده و ضمانت های تقلبی از بازار موبایل حذف شدند؛ بنابراین، واقعیت رجیستری گوشی های تلفن همراه چنین مسائلی است و سایر موارد مطرح شده را قابل قبول نمی‌دانم.
وی افزود: اخیرا یکی از نمایندگان مجلس در پیوند با عملکرد ضعیف وزارت ارتباطات در خصوص اجرای طرح رجیستری اظهاراتی داشته که باعث تعجب من شده است. به عقیده من، این افراد برای سوار شدن بر مباحث تبلیغاتی خود، چنین ادعاهایی را مطرح می کنند. من صرفا بر اساس آخرین آمارها و ارقام و همچنین به استناد واقعیات موجود در بازار، رجیستری را یکی از موفق ترین طرح های دولت در طول سال های گذشته برشمردم.
عضو انجمن واردکنندگان موبایل در ارتباط با وضعیت قیمتی تلفن همراه در بازار بین المللی و بازار داخلی پس از اجرای طرح رجیستری عنوان کرد: در وهله اول باید به این نکته اشاره کرد که تلفن همراه عوارض قابل توجه و چشمگیری ندارد و از منظر گمرکی، تنها ۵ درصد عوارض در این میان مطرح است. این مورد در خصوص کالاهای زیر ۶۰۰ دلار مصداق دارد و بحث آیفون های بالای ۶۰۰ دلار و همین طور گوشی های پرچم دار سامسونگ به علت مشکلات مربوط به واردات، فعلا مطرح نیست.
دادخواه در ادامه به گسترش نیوز گفت: پیش از طرح رجیستری، ۹۵ درصد کالاهای ما در این حوزه، به صورت قاچاق وارد کشور می شد؛ در این وضعیت، سودی نزدیک به ۱۵ درصد به جیب قاچاقچی می‌رفت. درحال حاضر، عوارض دریافتی توسط دولت ۵ درصد است و ۹ درصد هم به ارزش افزوده اختصاص پیدا می کند. در مجموع ۱۴ درصد آن به خزانه دولت منتقل می شود و به این ترتیب قاچاقچی ها از سودهای این چنینی بی بهره شدند. این طرح علاوه بر ساماندهی بازار، زنجیره تامین و توزیع کالای دیجیتال را دستخوش تغییرات مثبت کرد.
او در رابطه با ادعای وزارت ارتباطات مبنی بر ساخت گوشی ایرانی به گسترش نیوز گفت: بخش عمده‌ای از بازار تلفن همراه ما را دستگاه های زیر ۱۰۰ دلار به خود اختصاص داده است. این دستگاه ها تکنولوژی‌های پیچیده ندارند و طبعا از این حیث کمبودهایی وجود دارد.
این کارشناس بازار موبایل در ادامه مطرح کرد: مونتاژ تلفن های همراه در این رده از کالاها در کشور منطقی به نظر می رسد و از دیدگاه من عملیاتی هم است. طبق آخرین تحقیقات، حدود ۳۰ درصد از هزینه یک دستگاه ۶ تا ۷ میلیونی تلفن همراه، به ارزش افزوده مربوط می شود. البته واقعیت امر این است که ما قادر به تولید گوشی های پرچم دار نیستیم و امکان رقابت با بازارهای جهانی برای ما مقدور نیست.
میثم دادخواه در پایان اضافه کرد: کالاهایی که در حدود ۴ تا ۵ میلیون تومان قیمت دارند، می توانند در داخل به صورت موتاژ تولید شوند. بنا به بحث برندینگ و مقبولیت ادعاهای حاکمیت نزد گروهی از مردم، امکان پذیرش گوشی های ایرانی وجود دارد؛ منتها این شرایط را برای گروه بزرگی از جامعه نمی توان متصور شد. احتمالا بخشی از جامعه به موبایل های داخلی اقبال نشان می دهند و قسمت بیشتری از جامعه آن را پس خواهند زد.
