همشهری آنلاین - مجید جباری: تعارض مردمی در تخریب و حفاظت از جنگل‌ها و رویشگاه‌های طبیعی کشور کار را به‌جایی رسانده است که حالا براساس آمار رئیس سابق جامعه علمی جنگلبانی ایران، سالانه ۸.۵میلیون مترمکعب از درختان جنگلی کشور در زاگرس و هیرکانی تبدیل به زغال‌کباب، قلیان و تامین سوخت برای پخت‌وپز و گرما می‌شود؛ یعنی تنها در ۱۰سال ۸۵میلیون مترمکعب زغال از هزاران درخت جنگلی ایران تنها با هدف تبدیل آن به زغال استخراج شده است. این اعلام جدا از آماری است که به‌دلیل چرای حدود ۲۵میلیون رأس دام غیرمجاز در جنگل‌های زاگرس و هیرکانی سرشاخه درختان را می‌جوند و نهال‌های تازه سر برآورده را می‌خشکانند.
در سوی دیگر اما دولت، فعالان محیط‌زیست و بخشی دیگر از مردم، سالانه با کاشت صدها هزار اصله درخت تلاش دارند تا چهره سبز ایران را بازگردانند و بر وسعت رویشگاه‌های جنگلی کشور بیفزایند؛ غافل از اینکه تلاش‌هایشان توسط گروه نخست که به بهره‌کشی از درختان جنگلی وابسته شده‌اند به باد می‌رود. در تعارض میان تلاش برای سبزتر کردن ایران با کاشت درختان بیشتر و خشکاندن رویشگاه‌های جنگلی با تلاش برای بهره‌کشی بیشتر از رویشگاه‌های طبیعی ایران، اما به‌نظر می‌رسد کفه تخریب جنگل‌ها سنگین‌تر از تلاش‌هایی است که با هدف حفظ جنگل و احیای رویشگاه‌های جنگلی ایران در جریان است.
فشار بر جنگل ۵ برابر بیشتر از میزان رویش
رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست و رئیس سابق انجمن جنگلبانی ایران با اشاره به عوامل تخریب چنگل‌ها و مراتع کشور می‌گوید:«بررسی یک آمار رسمی از تخریب جنگل‌ها و مراتع که طی دوره ۱۶ساله ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۹ به‌دست آمده است، از کاهش ۳.۵میلیون هکتاری سطح جنگل‌ها حکایت دارد. همچنین بررسی آمار افزایش مساحت اراضی باغی و کشاورزی نشان می‌دهد، معادل تخریب جنگل‌ها در این بازه زمانی، مساحت اراضی زراعی افزایش یافته که حاکی از تغییر کاربری جنگل‌ها و مراتع به سمت کشاورزی است. بر همین اساس، بزرگ‌ترین عوامل نابودی جنگل‌ها و منابع طبیعی کشور، تغییر کاربری به کشاورزی یا ساخت‌وساز و ویلاسازی است.
مرگ یک میلیون هکتار از مساحت جنگل‌های زاگرس | درختان امکان زادآوری ندارند | نجات زاگرس ۱۰۰ هزار میلیارد تومان اعتبار می‌خواهد
هادی کیادلیری در گفت‌وگو با همشهری آنلاین می افزاید:«چرای بی‌رویه دام هم دیگر عامل نابودی و تخریب پوشش‌های سبزگاهی در طبیعت ایران است. چرای دام در برخی مناطق مثل جنگل‌های زاگرس چندین برابر ظرفیت مراتع است و این فشار بیش از توان به مراتع و رویشگاه‌ها، تنوع گیاهی و زادآوری گیاهان و درختان را از بین برده است.»
ردپای انسان در تغییرات اقلیمی
رئیس سابق انجمن جنگلبانی ایران بهره‌برداری تجاری و قاچاق چوب را ازدیگر عوامل تخریب عرصه‌های جنگلی ایران می‌داند و می گوید:« خوشبختانه در سال‌های اخیر بهره‌برداری تجاری و قاچاق چوب ممنوع شد. با این حال، در گذشته برداشت چوب ۴ تا ۵ برابر میزان رویش پوشش سبز عرصه‌ها بود که با وجود توقف بهره‌برداری‌ها، آثار آن هنوز برجا مانده و به همین دلیل، تغییرات اقلیمی اثرگذاری بیشتری در تخریب عرصه‌ها و رویشگاه‌ها دارد. شدت پیدا کردن تأثیر تغییرات آب و هوایی بر طبیعت، آتش‌سوزی‌های طبیعی است که سال به سال افزایش پیدا می‌کند.»
اینفوگرافیک زیر نگاهی به عوامل متعدد تخریب جنگل‌ها و رویشگاه‌های کشور دارد:
