خبرگزاری فارس البرز- مریم آقانوری؛ ۲۰-۳۰ سالی هست کسبه فردیس با چالش دستفروشان در معابر شهر مواجهند. به قول خودشان مالیات، عوارض و اجاره مغازه‌های سنگین برای بازارِ اسم دَر کرده فردیس را آنها می‌دهند و دستفروشان جنس‌های بی‌کیفیت و گاها قاچاقشان را کف پیاده رو می‌فروشند و حالش را می‌برند.
چالش فعالیت دستفروشان در خیابان اصلی فردیس
یکی از کسبه می‌گوید؛ «آخه اگر واقعا از سَرِ نیاز دستفروشی کنن، آدم حرص نمی‌خوره. بعضی‌هاشون شاسی بلند سوارن و پیاده رو هم مال خودشون کردن. ماشینشون هم که کنار خیابون پارک می‌کنن و با دو تا چارپایه بقیه خیابونو می‌گیرن که کسی پارک نکنه. از تیر برقم، برقِ دزدی می‌گیرن بعضیاشون که اصلا فردیسی نیستن و از شهرای دیگه میان و شب با جیب پر پول برمی‌گردن شهرشون»
وجود دستفروشان در معابر فردیس، علاوه بر مشکلات اقتصادی و صنفی برای کسبه به ویژه صنف پوشاک، سد معبر و مشکلات امنیتی و اجتماعی هم همراه دارد که مورد اعتراض شهروندان است. اگرچه سال‌ها مردم و کسبه فردیس بخاطر وجود دستفروشان تا استانداری و فرمانداری تهران و البرز هم رفتند و گاهی هم کارشان به تجمع در کنار این نهادها کشیده شد اما وعده‌های شهرداری کرج برای جمع‌آوری دستفروشان فردیس هیچ وقت عملی نشد و شاید هم با نیرو امکانات اندک زورشان به دستفروشان فردیس نمی‌رسید.
اولین طرح ساماندهی دستفروشان؛ کوتاه اما موفقیت آمیز
با مطالبه مردم و کسبه از نمایندگان خود در شورای شهر فردیس، شهرداری فردیس پس از استقلالش، تدبیری تازه اندیشید و با همکاری نیروی انتظامی در مهرماه سال ۹۷ موفق شد دستفروشان را برای چندماهی از سطح معابرشهر جمع و در زمینی واقع در ابتدای کانال شرقی در بازارچه دستفروشان با ۲۶۰ غرفه ساماندهی کند. اما پس از مدتی همکاری شهرداری و نیروی انتظامی ادامه پیدا نکرد و طرحی که با موفقیت شروع شده بود باز هم متوقف شد. از سوی دیگر بازارچه دستفروشان پاخور خوبی نداشت و شیوع کرونا و شرایط نامطلوب اقتصادی هم برای بازگشت دستفروشان مزید بر علت شد و دوباره روز از نو و روزی از نو!
دومین طرح ساماندهی دستفروشان فردیس
با تقاضای مجدد شهروندان، مرحله بعدی طرح جمع آوری یا همان ساماندهی دستفروشان در دوره دوم مدیریت شهری فردیس کلید خورد و در آذرماه ۱۴۰۰ با همکاری مجدد شهرداری و نیروی انتظامی به مرحله اجرا رسید. شورای شهر به وجود بازارچه دستفروشان که به بازارچه دائمی تبدیل شده و کسبه عادی در آن مستقر بودند، معترض بود. بنابراین در طرح ساماندهی جدید قرار بود دستفروشان از سطح معابرشهر جمع‌آوری و در گذرهای شبانه و موقت در ساعت‌های محدود ساماندهی شوند.
اما مرحله دوم طرح ساماندهی دستفروشان هم در اجرا چندان موفق نبود و ادامه پیدا نکرد. البته بازارچه هم سَرِ جای خود ماند و دستفروشان هم همچنان مالک معابر شهر ماندند.
سومین طرح ساماندهی دستفروشان
حالا پس از گذشت دو سال بازهم با مطالبه مردم، کسبه و امام جمعه و پیگیری فرماندار فردیس ، شورا و شهرداری فردیس با تعامل مجدد با نیروی انتظامی، طرح دیگری برای ساماندهی دستفروشان فردیس اجرا می‌کنند.
کار، کارِ خودشان است؛ مغازه دارها عمده‌ترین بساطی‌های فردیس
حمیدرضا عبدالله‌پور، معاون برنامه‌ریزی و هماهنگی امور عمرانی فرمانداری فردیس در خصوص طرح جمع آوری دستفروشان فردیس، می‌گوید: دستفروشان جمعی از هموطنان ما هستند که به دلیل شرایط نامطلوب مالی برای کسب روزی حلال در خیابان بساط می کنند. این طرح برای جمع‌آوری دستفروشان نیست و ساماندهی این افراد در مکان مناسب مدنظر است؛ تا هم مزاحمت ترافیکی در شهر و تداخل صنفی برای اصناف نداشته باشند و هم معیشت خانواده های آنها تأمین شود.
با پیگیری فرماندار فردیس و اعضای شورای تامین و با همکاری نیروی انتظامی و شهرداری فردیس دستفروشان در دو محل ساماندهی می‌شوند. ضمن اینکه طی اجرای این طرح اجازه پهن کردن بساط و هر گونه تجاوز به حریم پیاده روها به هیچ کس از جمله مغازه‌دارها داده نمی‌شود.
طبق بازدیدی که از سطح شهر انجام شد، بالغ بر ۸۰ درصد سد معبر در بلوار شهدا توسط مغازه‌دارهاست که جلوی مغازه خودشان بساط می‌کنند. در سراسر بلوار شهدا شاید ۲۰۰ دستفروش واقعی نداشته باشیم که در دو نقطه ساماندهی می‌شوند.
ساماندهی دستفروشان به صورت بساط گستری اجرا می‌شود
اصغر نصیری، معاون خدمات شهر شهرداری فردیس هم در خصوص طرح ساماندهی دستفروشان فردیس، می‌گوید: طرح ساماندهی دستفروشان فردیس روز چهارشنبه ۱۵ آذرماه با همکاری نیروی انتظامی و شهرداری فردیس در بلوار شهدا و همه خیابان‌های منتهی به این بلوار اجرایی می‌شود. با اجرای این طرح، از صبح تا ساعت ۱۰ شب در بلوار شهدا و خیابان‌های منتهی به آن،اجازه پهن کردن بساط به هیچکس داده نمی‌شود.
ساماندهی دستفروشان فردیس در دو نقطه، بازارچه قبلی دستفروشان و در پارکینگ فردیس، واقع در حدفاصل فلکه اول و دوم اجرایی می‌شود. ساماندهی در پارکینگ مورد نظر به صورت بساط گستری بوده و به شکل غرفه نیست اما برای حفظ کرامت انسانی افراد، سقف دارد.
عملیات پاکسازی از طریق قرارداد با نیروی انتظامی انجام می شود در این راستا لایحه ای با دوبخش به شورا ارائه شد که در بخش اول بنیاد تعاون فراجا به مدت دو ماه با شهرداری فردیس همکاری می‌کند. در مرحله بعدی پس از اتمام قرارداد رفع سد معبر و نگهداری آن از طریق شرکت‌های مراقبتی انجام می‌شود.
شرایط لازم برای رفع سد معبر از بلوار شهدا مهیا شده و از چند روز گذشته با نصب بنر در فضای شهری و انتشار در فضای مجازی، اجرای طرح اعلام شده است. ضمن اینکه آمار دستفروشان واقعی در حال جمع آوری است و افرادی که تمایل دارند در سیستم ساماندهی قرار بگیرند می توانند ثبت نام کنند و در مکان‌های مورد نظر مستقر شوند.
وضعیت دستفروشان در خیابان اصلی شهر فردیس
مطابق با تبصره ۱ اصلاحی بند ۲ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها؛ سد معابر عمومی، اشغال پیاده روها و استفاده غیر مجاز آنها، میدان‌ها، پارک‌ها و باغ‌های عمومی برای کسب و یا سکنی و یا هر عنوان دیگری ممنوع است و شهرداری مکلف است از آن جلوگیری و در رفع موانع موجود و آزاد کردن معابر و اماکن مذکور فوق به وسیله مأمورین خود رأسا اقدام کند.
اگرچه این قانون شهرداری را مکلف به رفع سد معبر می کند، اما ظاهرا ساماندهی دستفروشان تکلیف قانونی شهرداری نیست، وظیفه انسانی شهرداری و سایر مسوولان در جهت حمایت از اقشار ضعیف جامعه است.علاوه براین بسیاری از افراد، عدم اقدام در مقابل پول را به نیروهای سد معبر شهرداری نسبت می‌دهند.
به یاد خاطره‌ای افتادم؛ یکی از مدیران سابق خدمات شهری فردیس می‌گفت؛ در سال های گذشته یکی از دستفروشان در درگیری با یکی از ماموران سد معبر شهرداری با قمه به شکم مامور زد او هم با چوب به سر دستفروش کوبید. وقتی مامور شهرداری در بیمارستان با مرگ دست و پنجه نرم می کرد، دستفروش از او شکایت کرد. در نهایت مامور مکلف به پرداخت دیه و جریمه شد که توان پرداخت آن را هم نداشت. از بین همکاران جمع کردیم و مبلغ را پرداختیم.
آن مدیر از من می‌پرسید؛ به نظرت وقتی نه قدرت داریم و نه ضمانت اجرای کافی و نه قانون حمایتی، شهرداری می تواند به تنهایی برای رفع سد معبر اقدام کند؟
ظاهرا شهرداری نیرو، امکانات و حتی قدرت کافی برای جمع آوری دستفروشان را ندارد. عدم موفقیت طرح های ساماندهی دستفروشان پیش از حضور نیروی انتظامی تا حدودی موید این مطلب است. تجربه ثابت کرده حتی کم‌رنگ شدن حضور نیروی انتظامی در اجرای طرح های سال‌های گذشته، به دستفروشان جرات بازگشت به معابر را می‌دهد.
مقابله به مثل اصناف فردیس با دستفروشان ممنوع!
برای موفقیت در اجرای طرح ساماندهی دستفروشان فردیس علاوه بر لزوم همکاری شهرداری، نیروی انتظامی و سایر نهادهای مرتبط، همکاری کسبه و شهروندان در رفع سد معبر، اجرای طرح ساماندهی و رعایت حقوق شهروندی بسیار اهمیت دارد.
در سال‌های گذشته تأخیر و عدم موفقیت در وعده های مسؤولان برای جمع‌آوری دستفروشان موجب شد، اصناف و کسبه معترض به حضور دستفروشان، برای عقب نماندن از قافله فروش بیشتر، خودشان به بساط گستری جلوی مغازهها روی آوردند. بنابراین علاوه بر لزوم همکاری و نظارت اتاق اصناف و اتحادیه‌ها در اجرای طرح ، اگر دستورالعمل یا آیین نامه‌ای برای پرداخت جریمه و ضمانت اجرای کافی در مورد پهن کردن بساط جلوی مغازهها در مدت زمان اجرای طرح ساماندهی دستفروشان برای اصناف متخلف در نظر گرفته شود، شاید بتواند از بساط گستری مغازه دارها جلوگیری کند.
مزایا و معایب اجرای طرح ساماندهی دستفروشان فردیس
نکته قابل توجه در طرح جدید ساماندهی دستفروشان فردیس نسبت به گذشته ، ساماندهی به صورت بساط گستری آن هم در مکانی مناسب و در دسترس شهروندان است. این امر علاوه بر اینکه می‌تواند در موفقیت اجرای طرح اثرگذار باشد، بلکه می‌تواند از به دام افتادن شهرداری در تله بازارچه دائمی جلوگیری کند.
| علاوه بر موفقیت اجرای طرح ، استمرار اجرای آن نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. در همه طرح‌های جمع‌آوری دستفروشان فردیس که عموما به ماه‌های پایانی سال منتهی شده، قراربوده پس از اجرای کوتاه مدت با نیروی انتظامی، قرارداد دومی با یکی از شرکت های انتظام بسته شود، اما هیچ وقت به نتیجه نرسیده است. |
حالا با توجه به اینکه قرارداد شهرداری با نیروی انتظامی دو ماهه است؛ در صورتی که قرارداد بعدی با شرکت‌های مرتبط به مرحله اجرا نرسد، بازهم طرح جمع آوری دستفروشان نیمه کاره می‌ماند و دردسرهای حفظ محل ساماندهی دستفروشان با توجه به نزدیکی ایام عید و شرایط اقتصادی، شهرداری را تهدید خواهد کرد.
باید ببینیم سومین طرح ساماندهی دستفروشان فردیس، با رفع ایرادات گذشته چگونه اجرا می‌شود.
پایان پیام/
