همشهری‌آنلاین - گروه سیاسی: ادعاهای ضدایرانی مطرح شده در بیانیه پایانی نشست سران کشورهای شورای‌همکاری خلیج‌فارس در شرایطی است که پیش‌از این نیز شاهد طرح ادعاهای این‌چنینی ازسوی اعضا بوده‌ایم. درچنین شرایطی، بیانیه پایانی نشست چهل‌وچهارم ۳ محور ضدایرانی داشت که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
۱
ادعای مالکیت میدان «آرش»
شورای همکاری خلیج‌فارس در بیانیه پایانی خود مدعی شده‌است میدان گازی «آرش» (الدره) کاملاً در آب‌های سرزمینی کویت قرار دارد و مالکیت منابع طبیعی آن نیز تنها متعلق به کویت و عربستان است. پیش‌از این نیز برخی مقام‌های کویتی دراین‌باره اظهارنظر کرده بودند. این‌درحالی است که مقام‌های ایرانی تاکید کرده‌اند از سهم ایران از میدان آرش نمی‌گذرند. «آرش» از جمله میدان‌های گازی شمال خلیج‌فارس به‌حساب می‌آید که اگرچه عربستان و کویت مدعی‌اند در «منطقه بی‌طرف» آنان واقع شده، اما ایران از بخش شمالی آن سهم دارد. برخی برآوردها نشان می‌دهد ذخیره درجای گاز طبیعی میدان آرش به حدود ۲۰تریلیون فوت مکعب می‌رسد و ذخیره نفت خام درجای این میدان نیز حدود ۳۱۰میلیون بشکه برآورد شده‌است. درچنین شرایطی «پیچیدگی‌های جغرافیای‌سیاسی در شمال خلیج‌فارس»، «مسائل تکنیکی و فنی بسیار زیاد»، «اختلاف حقوقی و برداشت‌های متفاوت از قوانین بین‌المللی و دریایی» زمینه‌ساز بروز اختلاف برسر میزان سهم ایران، عربستان و کویت از این میدان شده‌است. برخی کارشناسان معتقدند با توجه به اینکه میدان گازی آرش از توان تولید روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز برخوردار است که معادل ۸۴هزاربشکه میعانات گازطبیعی است، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
واکنش ایران
اگرچه پیش از این مقام‌های ایرانی در مقاطع مختلف، نسبت به ادعاهای مالکیت طرف کویتی و عربستانی واکنش نشان داده و تاکید کرده‌اند ایران از سهم خود دراین میدان گازی نمی‌گذرد و مذاکرات سازنده را در دستورکار دارد، اما ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امورخارجه روز چهارشنبه بار دیگر به ادعاهای مطرح شده در بیانیه شورای همکاری خلیج‌فارس واکنش نشان داد و تاکید کرد ایران، براساس مذاکرات دوجانبه خود با دولت کویت و سوابق مذاکراتی، همواره بر همکاری دوستانه و سازنده در حوزه انرژی ازجمله در منطقه آرش تاکید کرده‌است. بدون تردید، رفتارهای مبتنی بر توجه به منافع و مصالح مشترک، می‌تواند زمینه‌های مناسب همکاری‌های منطقه‌ای را فراهم کند.
۲
نگرانی‌های هسته‌ای
ابراز نگرانی از تحولات پرونده هسته‌ای ایران، یکی از محورهای ضدایرانی بیانیه پایانی نشست چهل‌وچهارم شورای همکاری خلیج‌فارس بود. دراین بیانیه از آمادگی کشورهای این شورا برای همکاری و تعامل فعالانه با این مساله خبر داده و بر لزوم مشارکت این کشورها در همه مذاکرات تأکید شده‌است. این‌درحالی است که طی سال‌های اخیر و همچنین در جریان مذاکرات هسته‌ای ایران و طرف‌های غربی، برخی دولت‌های عربی تلاش کرده‌اند فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را به‌عنوان تهدیدی برای خود قلمداد کنند. برهمین‌اساس هم بود که در مقاطع مختلف، خواستار مشارکت در روند مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب شده‌اند؛ درخواستی که تاکنون راه به‌جایی نبرده‌است. درچنین شرایطی برخی دولت‌های عربی کوشیده‌اند از پرونده هسته‌ای ایران به‌مثابه ابزاری برای کنترل نقش‌آفرینی و قدرت‌یابی روزافزون جمهوری‌اسلامی بهره ببرند.
واکنش ایران
ادعاهای غیردوستانه شورای همکاری‌خلیج فارس درباره فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری‌اسلامی درحالی‌است که تهران بارها تاکید کرده‌است برنامه هسته‌ای ایران، تهدیدی برای منطقه به‌حساب نمی‌آید. براین اساس هم بود که روز چهارشنبه کنعانی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی کشور بار دیگر تاکید کرد ایران همواره به قوانین و تعهدهای بین‌المللی خود در چارچوب حق و تکلیف پایبند بوده و به همکاری‌های سازنده خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبتنی بر موافقتنامه جامع پادمان ادامه می‌دهد.
۳
تکرار ادعاهای بی‌اساس درباره جزایر سه‌گانه
ادعای مالکیت امارات متحده عربی بر جزایر ایرانی «تنب کوچک»، «تنب بزرگ» و «ابوموسی»، از جمله بندهای تکراری و بی‌اساس بیانیه پایانی نشست چهل‌وچهارم شورای همکاری خلیج‌فارس است که طی سال‌های گذشته همواره پای‌ثابت این بیانیه‌ها بوده‌است. چندی قبل نیز «ریم بنت ابراهیم الهاشمی»، وزیر مشاور امارات در امور همکاری‌های بین‌المللی در سخنرانی خود در جریان هفتاد و هشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک از ایران خواست تا مشکل سه جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی را حل و فصل کند. این‌درحالی است که اسناد و مدارک تاریخی نشان می‌دهد این جزایر همواره حزو لاینفک خاک ایران بوده و پس از دوره‌ای از واگذاری حاکمیت آن ازسوی انگلیس به شیخ‌نشین‌های حاشیه خلیج فارس، در سال ۱۹۷۲ میلادی، انگلیسی‌ها با پیان حضور استعماری‌شان دراین منطقه، حاکمیت جزایر سه‌گانه را به ایران بازگرداندند.
واکنش ایران
اگرچه طی دهه‌های اخیر جمهوری‌اسلامی همواره تاکید کرده جزایر سه‌گانه جزو جدایی‌ناپذیر خاک ایران به‌حساب می‌آید، اما سخنگوی وزارت امورخارجه روز چهارشنبه بار دیگر به این ادعاها واکنش نشان داد و با تاکید بر مواضع ثابت و اصولی ایران دراین زمینه، جزایر سه‌گانه ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک را بخش لاینفک و ابدی خاک ایران دانست. کنعانی تاکید کرد جمهوری‌اسلامی ایران هرگونه ادعایی درباره این جزایر را دخالت در قلمرو داخلی، حاکمیت و تمامیت ارضی خود می‌داند و آن را به‌شدت محکوم می‌کند.
