به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، برنامه تلویزیونی میز اقتصاد چهارشنبه ، فرصت‌های توافقنامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اوراسیا را با حضور میرهادی سیدی ، مشاور امور بین‌الملل و توافق‌های تجاری سازمان توسعه تجارت و خسرو‌عباس اوویچ نماینده مرکز صادرات روسیه در ایران بررسی کرد.
مقدمه مجری: در آمار‌ها داشتیم که صادرات غیرنفتی ایران به کشور‌های اتحادیه اقتصادی اوراسیا تقریباً از اول سال تاکنون از یک میلیارد دلار گذشته ، برای کالا و خدمات تقریباً می‌شود گفت یک افزایش ۲۰ درصدی داشته، به همین بهانه میز اقتصاد اختصاص دارد به این موضوع .
سوال: آقای سیدی دقیقاً قرار است از چهارم دی ماه به بعد چه اتفاقی برای تجارت کشور ما و اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا بیافتد؟
میرهادی : اتفاقی که در چهارم دی در سنت پترزبورگ خواهد افتاد امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد است. حدود شش سال است که ما مذاکرات با اتحادیه اوراسیا داشتیم، چهار سال است بخشی از توافق‌مان به صورت موافقت نامه تجارت ترجیحی اجرایی شده و کمک کرده که تجارت‌مان افزایش پیدا کند. بلافاصله بعد از یکسال بعد از اجرای موافقت نامه تجارت ترجیحی ما مذاکرات‌مان را شروع کردیم با اتحادیه اوراسیا و تا الان بیش از ۳۰ دور مذاکره انجام شده و متن توافق آماده است که در چهارم دی ماه در سنت پترزبورگ در حاشیه اجلاس سران اتحادیه اقتصادی اوراسیا امضا شود و بعد از آن امضا طبق توافقی که اکنون است باید مجالس ۵ کشور اوراسیا و ایران این را تصویب کنند و اجرا آغاز شود. بلافاصله در روز اجرا ۸۷ درصد اقلام کالایی اچ اس کد‌های ما برای صادرات به اوراسیا تعرفه صفر خواهد داشت و یک زمینه خیلی خوبی برای توسعه تجارت ما با اتحادیه اوراسیا فراهم خواهد کرد. با توجه به این که موافقت‌نامه قبلی، موافقت‌نامه تجارت ترجیحی که اقلام آن محدود بود در همان محدودیت خودش اثرات بسیار زیادی داشت و در سال اول در ۵۰۰ قلمی که اتحادیه اوراسیا به ما امتیاز داده بود ۸۲ درصد صادرات ما اضافه شد و در آن روز ۲ و نیم میلیارد دلار حجم تجارت دو طرف بود یعنی ۵ کشور اوراسیا و ایران و اکنون با نرخ رشدی که تاکنون داشتیم تا پایان سال به نزدیک ۷ میلیارد دلار خواهد رسید که نزدیک به ۳ برابر حجم قبلی است. این نشانگر این است که در این ارتباطات پتانسیل بسیار بالایی برای افزایش تجارت وجود دارد طبق محاسبات سازمان توسعه تجارت نزدیک به ۳۰ میلیارد دلار پتانسیل و ظرفیت برای افزایش تجارت فی‌مابین هم اکنون است، طبیعتاً چند سال بعد که تجارت افزایش پیدا کند خود این رقم هم قابل افزایش است.
سوال: آقای اوویچ شمانظرتان چیست بعد از این که این توافق نامه امضا شد دقیقاً از سمت شما که یکی از کشور‌های عضو هستید چه اتفاقی خواهد افتاد؟ پیش‌بینی‌تان از این که آینده چه خواهد بود از نظر تجاری با کشور ایران، با سایر اعضا چه است؟
اوویچ : ما در حقیقت به عنوان یک مؤسسه و سازمان دولتی جهت حمایت صادرات و واردات روسی که در همه گام‌ها به منظور حمایت و توافق بین تجار اقدام می‌کنیم و مطمئن هستیم که باعث خواهد شد که گردش کالا بین دو کشور بالا برود و برنامه‌مان این است که به تجار دو کشور کمک شود که با هم بتوانند ارتباط داشته باشند و تصور این است که تنها در حال حاضر بحث گردش کالا بین دو کشور عملاً در حال افزایش و پیشرفت است و المان مختلفی دارد از حمل و نقل، از بحث توسعه صادرات و این مرکز توسعه صادرات در دل خودش عملاً یک بانک روسی دارد، رواس بانک چیزی مثل صندوق ضمانت صادرات و توسعه صادرات دارد مثل مجموعه‌ای به نام اگزیار هستند که گارانتی بکنند قرارداد‌ها را و همچنین خدمات بانکی می‌دهند یعنی خواستند بگویند که سازمان‌شان عملاً سازمانی که ایشان در رأس آن هستند چنین مجموعه‌هایی را در دل خودشان دارند که می‌تواند تجار دو کشور را حمایت کند.
سوال: مشخصاً روی کدام گروه‌های کالایی بیشتر تمایل دارند که با کشور ما کار کنند یا چه نیاز‌هایی دارید که فکر می‌کنید با این توافق نامه‌ای که امضا می‌شود، می‌شود که از کشور ما تأمین شود و این رونق کالایی که به آن دارید اشاره می‌کنید از چه مسیری قرار است اتفاق بیافتد؟
اوویچ: می‌شود گفت که عوامل بسیار زیادی است در حوزه‌های مختلف مثل کشاورزی، مثل ماشین‌سازی، در خصوص پتروشیمی و می‌شود بیشتر گفت در حوزه مسائل کشاورزی بسیار مدنظر است .
سوال:، چون شما با بخش خصوصی هم زیاد کار می‌کنید در روسیه، فکر می‌کنید مهمترین چالش‌هایی که ممکن است سر راه تجارت بین اعضا وجود داشته باشد چیست و راهکارتان برای حل آن چیست؟
اوویچ: در وهله اول می‌خواهم خدمتتان توضیح دهم که به منظور ارتباط بین دو کشور ما به عنوان سازمان مرکز صادراتی روسیه به دنبال این هستیم که چنین کاری را انجام بدهیم که جستجوی خریداران و فروشندگان دو طرف هم روس و هم ایرانی را تسهیل کنیم و تمام مشکلاتی که تاکنون در این زمینه بود به نفعی به ویژه مخصوصاً مشکلات مالی که بود بین ایران و روسیه را می‌شود گفت که تقریباً این مشکلات رو به حل است و دارد حل می‌شود و همچنین به منظور همکاری با سازمان توسعه صادرات در دستور کار داریم که به زبان انگلیسی اشاره می‌کنند که سازمان توسعه صادرات همکار اصلی هستند که با آن‌ها می‌خواهند کار کنند. در حقیقت به دنبال برنامه‌های همایش‌های بیزینسی بین ایران و روسیه در ایران و در روسیه که بتوانیم مسائل فی‌مابین ایران و روسیه را هم در ایران و هم در روسیه حل و فصل کنند. همان جوری که عرض کردم خدمتتان مسائل مربوط به مسائل مالی دیگر تقریباً حل و فصل شده است. مواردی بود که قبلاً در خصوص مسائل مالی نقش بزرگی را ایفا می‌کرد برای هر دو طرف که اکنون تقریباً حل و فصل شده است. محدودیت‌هایی که بین ایران و روسیه برای تحقق با شما بوده تقریباً می‌شود گفت که حل شده و بعد از امضای این قرارداد ما شاهد این خواهیم بود که نتایج بسیار مثبت و مطلوبی را برای کشور‌های عضو اوراسیا خواهد داشت. امیدواریم که این طور باشد.
سوال: آقای سیدی یکسری از کارشناسان نگرانی دارند از این که مثلاً وقتی ما به هر حال برویم در قواعد تجارت آزاد بین المللی فعالیت کنیم یک مقداری به ضرر و زیان تولید کننده داخلی باشد، چون فضا، فضای متفاوتی است چقدر این نگرانی را جدی می‌دانید و چقدر برای آن برنامه دارید که این اتفاق نیافتد؟
سیدی :فرصتی که ایجاد می‌شود ممکن است یک چالش‌هایی را هم با خودش همراه داشته باشد و طبیعتاً باید برای آن آمادگی لازم را پیدا کنیم. ما به واسطه این که عضو سازمان جهانی تجارت نشدیم برخی از قواعد حاکم بر تجارت جهان را که در اغلب کشور‌ها به تمامی رعایت می‌کنند ما تعهدی برای رعایت آن نداریم، گرچه ما ۲۷ سال پیش درخواست عضویت مان را برای سازمان جهانی تجارت دادیم و اعلام آمادگی کردیم برای رعایت آن‌ها ولیکن این اتفاق به دلیل مخالفت قدرت‌های بزرگ رخ نداده. ما تصور می‌کنیم که چیزی را که ۲۷ سال است منتظر آن بودیم فقط با ۵ کشور اکنون لازم الارعایه می‌شود، این نباید یک کار سختی باشد، یک تمرین اتفاقاً ارزشمندی است.
سوال: شاید بخواهم اگر یک مقداری سوالم را دقیق‌تر کنم این شکلی از شما بپرسم که اکنون این اتفاق بزرگی که تقریباً می‌شود گفت دارد می‌افتد را اگر بخواهیم تهدیدهایش را جدا کنیم و فرصت‌ها و تهدیدهایش برای ما چه خواهد بود؟ فرصت هایش برای ما چه خواهد بود؟
سیدی : وقتی موافقت نامه تجارت آزاد داریم امکان این که واردات یک قلمی که در موافقت نامه است را ممنوع کنیم، نداریم، این اتفاقی است که ۷۵ سال پیش در دنیا رایج شده، ما این را رعایت نمی‌کنیم در سیاستگذاری، در رژیم تجاری مان رعایت نمی‌کنیم و اکنون باید رعایت کنیم. حالا این را می‌شود از دو بُعد می‌شود دید، از دید سیاستگزار که یک ابزاری را که استفاده می‌کرد اکنون نمی‌تواند استفاده کند، از یک دید باصطلاح تولید کننده و تاجر این که دولتی که با تغییر پی در پی مقررات، بخشنامه‌ها و اتفاق‌هایی که در تجارت تغییر می‌دهد، به بخش خصوصی هزینه تحمیل می‌کند از این حیث هزینه نمی‌شود تحمیل کرد بعد از این به بخش خصوصی، باید منضبط‌تر و با ثبات‌تر مقررات را داشت.
سوال: به نظر سختی بیشتر سمت مسئولان مان است تا تولیدمان؟
سیدی : تا حد زیادی همین طور است، ولی برای بخش خصوصی مان که تجربه کنند که تجارت ما با دستکم ۵ کشور جهان که عضو اوراسیا هستند، اتحادیه اقتصادی اوراسیا هستند با یک ثباتی، با مقررات بین المللی پیش برود از جهاتی می‌تواند کمک هم بکند، ولی از حیث این که ما هم تعرفه را حذف می‌کنیم، تجارت یک مسیر دو طرفه است نمی‌شود از ۵ کشور اوراسیا انتظار داشت بازارشان را برای ما باز کنند و ما این کار را نکنیم، ما متقابلاً ۸۷ درصد اقلام را تعرفه اش صفر می‌شود و رویارویی با این چالش ممکن است برای برخی از شرکت‌های تولیدی در داخل ممکن است تنگنا‌هایی ایجاد کند، ما باید از دو حیث آمادگی داشته باشیم یکی از این نظر که یک بازاری به زودی بدون تعرفه روبروی ما باز خواهد شد، یک بازاری که بین ۲۵۰ میلیارد دلار تا ۳۵۰ میلیارد دلار واردات سالیانه اش در نوسان است. این یک اتفاق بزرگ است و برای این که از این فرصت استفاده کنیم این فرصت که خودبخود سراغ ما نمی‌آید، شرکت‌های ما باید بازاریابی کنند، باید مطالعه کنند، باید بازار را بسنجند، باید سلیقه‌های مصرف کننده آن کشور را فراتنگ بیاورند و برای خودشان برنامه صادراتی و آمادگی برای حضور در آن بازار را ترسیم کنند. از آن طرف نسبت به این که کالا‌هایی هم ممکن است وارد شود که به هر حال ما در این چهار سال که تجارت مان افزایش پیدا کرده کمابیش متوازن افزایش پیدا کرده، ما همیشه قبل از آن هم یک سوم یعنی در واقع یک صادر می‌کردیم حدود سه برابر آن واردات بود، این به صورت طبیعی در طول ایام رخ داده بود که بیشتر آن‌ها اقلام اساسی بوده، با این که تجارت ما در حال این است نزدیک به سه برابر دارد می‌شود این نسبت حفظ شده منتها برای این که بتوانیم از این فرصت استفاده کنیم، سرمایه گذاری لازم است، بررسی لازم است و یک تلاش‌هایی را باید بخش خصوصی ما بکند و این نمایشگاهی که اکنون در تهران برگزار می‌شود، نمایشگاه اوراسیا یکی از نمونه‌های خوب این کار است. من امروز بازدید داشتم و طرف‌های تجاری اوراسیا با طرف‌های ایرانی مذاکرات داشتند و شرکت‌های مهمی از طرف اوراسیا شرکت کردند و این بستر همکاری را فراهم می‌کند.
در حال تکمیل شدن
