رضامراد صحرایی در یک برنامه تلویزیونی حاضر شده و اظهار داشت: وقتی می‌بینم که دانش‌آموزان مناطق روستایی تا کلاس پنجم و ششم درس می‌خوانند و بعد از آن دسترسی به تحصیل را ندارند، غصه می‌خورم. من مجبورم به بسیاری از افراد بفهمانم که وقتی تأمینی برای من صورت نمی‌گیرد، نمی‌توانم به این دختران و پسرانی که در کلاس پنجم و ششم ابتدایی و دبیرستان شبانه‌روزی در نزدیکی روستاها قرار دارند، کمک کنم. این وضعیت باعث از دست رفتن استعدادهایی است که می‌توانستند به نمونه "فبای ذنب قتلت" تبدیل شوند.
وی ادامه داد: تمام وجود من پر از غصه است وقتی تغذیه خوب به دانش آموز دبیرستان شبانه روزی من نمی‌رسد، تمام وجود من پر از غصه می شود. وقتی برای مثال دانش آموزان چند روستا می‌خواهند برای تحصیل به شهر آیند و من می‌گویم فقط ظرفیت ۲۰۰ نفر را داریم و ۳ دختر باید از تحصیل باز بمانند.
«درصد گیری» نکنید که چه درصد از بودجه کشور را به آموزش و پرورش دادید؛ هرچقدر که نیاز است باید بدهید.
وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه «تحول از سر و نه پا آغاز می شود»، افزود: همه باید متحول شویم تا نظام آموزش و پرورش تحول پیدا کند، خصوصا دستگاه‌هایی که تصمیم گیرنده درباره آینده کشور هستند باید بدانند آموزش و پرورش سرمایه و نه هزینه است. نباید درصد گیری کنند که چه درصد از بودجه کشور را به آموزش و پرورش دادیم. هر درصدی از بودجه که برای شکوفایی کودکان این کشور لازم است را باید بدهید. مقدار درصد بودجه ای که باید به آموزش و پرورش بدهید از پیش معلوم نیست. هرچقدر که نیاز است را باید بدهید، این را باید بفهمیم.
صحرایی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۷۰۰ پژوهشسرای دانش آموزی به عنوان سرمایه های ملی در کشور وجود دارند که بسیاری از خانواده‌ها از این تعداد پژهشسرا خبر ندارند، در عین حال تصریح کرد: پیشاپیش از خانواده ها عذرخواهی میکنم که اگر رفتید و دیدید که برخی از این پژوهشسراها تجهیزات آزمایشگاهی کمی دارند.
وی ادامه داد: وزیر آموزش و پرورش شرمنده ترین وزیر کابینه است؛ از این حیث که دائما باید «بنالد» که من در اینجا و برای انجام چه کاری از نظر مالی کم دارم. از جای دیگر باید هزینه را بگیریم تا کار جای دیگر را انجام دهیم که حاصل جمع این کار صفر است چراکه اگر از جای دیگر برداریم و به جای دیگر اضافه کنیم؛ آن طرف از نظر مالی کم می آوریم. پس باید اولویت بندی کنیم.
وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه باید آموزش و پرورش به اولویت اول کشور تبدیل شود، عنوان کرد: این قصه پر غصه هر روز ما است که بگوییم مدرسه جایی است که کشور از آنجا ساخته می شود و برای این امر به هر مقدار که توان داشته باشیم دقیقه ای فروگذاری نخواهیم کرد. با اطمینان به شما عرض می کنم که برای رئیس جمهوری نیز دغدغه در همین سطح است. وقتی به او درباره مشکلات می‌گویم او بیش از من و پیش از من به دنبال تحقق موضوع است اما باید تحول رخ دهد و تحول یعنی همان جمله شهید آوینی که فرمود «اگر کسانی که مامور ایجاد تحول هستند خود از معیارهای خویش تبعیت کنند تحولی در تاریخ رخ نمی‌دهد». تحول یعنی جمله شهید طهرانی مقدم که فرمود «مدیر ضعیف کسی است که به اندازه امکانات و بودجه خود کار می‌کند».
صحرایی خطاب به نمایندگان مجلس، سازمان اداری و استخدامی و سازمان برنامه و بودجه، تاکید کرد: مدرسه یک کابینه است و همه اجزای آن باید باشند تا مدرسه خوب کار کند. بیش از ۲۰ سال است که آموزش و پرورش هیچ سرایدار یا همان بابای مدرسه جذب نکرده است. بابای مدرسه و متصدی آزمایش مدرسه یکی از ارکان مدرسه هستند و همه باید با هم در مدرشه باشند تا مدرسه پیشرفت کند.
وی با اشاره به اینکه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مدرسه را نقطه اتکا دولت و ملت در رشد و تعالی کشور و کانون تربیت محله می داند و از ما چنین مدرسه ای را می خواهد، توضیح داد: این مدرسه توسط آموزش و پرورش ساخته نمی‌شود، بلکه توسط مجلس و دولت ساخته می شود. اگر این مدرسه ساخته شود نیاز به کمپ های یادگیری دیگر، کمپ ترک و آسیب های اجتماعی دیگر نداریم. هرچه در مدرسه کم خرج کنیم باید آنجاها ۱۰ برابر هزینه کنیم. از این رو از همه مسئولین کشور برای اجرای سند تحول بنیادین تقاضا می کنیم.
وزیر آموزش و پرورش درباره سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بیشتر توضیح داد: این سند میثاق ملی است و تکالیفی برای همه دستگاه ها دارد که نهادینه کردن آن وظیفه آموزش و پرورش است. فصل ۸ بخش "د" سند می‌گوید که همه دستگاه ها و نهادها و رسانه ملی موظف به ریل گذاری این سند هستند، اما ما برای این سند چه کردیم؟ کل مسئولین کشور بعد از دیدن این جمله من، این سند را در هیات دولت از من بگیرند و بخوانند. تمام دستگاه ها حتی وزارت اطلاعات، وزارت دفاع، وزارت کار، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت علوم، وزارت بهداشت و وزارت ورزش برای اجرای این سند تکلیف دارند. یک بار سند را بخوانید و ببینید برای اجرای این سند چه کردید؟. به هر مقدار که طبق این سند کار کردید؛ همان مقدار برای آینده ایران برنامه ریزی کردید.
صحرایی در بخش دیگر سخنان خود درباره اقدامات پژهشی وزارت آموزش و پرورش در خصوص آلودگی هوا و آموزش غیرحضوری دانش آموزان یادآور شد: هفته اول یا دوم شهریور در خصوص آلودگی هوا به رئیس سازمان محیط زیست نامه دادم که الگو طرح آلودگی هوا چگونه است که آیا ما خودمان می‌توانیم پیش دستانه چند روزی کلاس‌های درس را غیرحضوری کنیم؟. پاسخ دیر به دست ما رسید و خیلی دیرتر از زمان مورد انتظار ما بود. پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ظرف سه هفته با وجود اینکه پژوهشی در این زمینه وجود نداشت، مطالعه کرد و به ما خبر داد.
وی همچنین درباره اقداماتی که پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در دست اقدام دارد، بیان کرد: مطالعه در خصوص روز بی کیف و کتاب را به پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش دادیم. یکی از کارهای مهمی که دست پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش است، انجام چند کار بزرگ در خصوص سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است تا مشخص شود رفتن سند تحول بنیادین به کف مدرسه یعنی چی؟، پژوهشگاه مطالعات آمزوش و پرورش این را کار کرده و به مرحله ابلاغ رسانده است. مقام معظم رهبری امسال از ما خواستند که نقشه راه برای سند تحول بنیادین تدوین کنیم. تدوین پیش نویس نقشه راه اجرای سند تحول بر عهده پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش است.
وزیر آموزش و پرورش در بخش دیگر سخنان خود با بیان اینکه تا کنون هیچ سنجش ملی در مدارس نداشتیم، خبر داد: در برنامه هفتم تصویب کردیم که سالی چهار سنجش ملی در پایان هر دوره سه ساله آموزش باید گرفته شود. دوستان امسال، سنجش ملی را برای پایه نهم و ششم دنبال می‌کنند. به این معنا که برای مثال در پایان دوره ابتدایی بچه ها چقدر از اهداف برنامه ملی را به دست آوردند. این سنجش بیشتر سنجشی برای خود ما است تا متوجه شویم نظام آموزشی و حاکمیت چقدر در دست یابی به این اهداف موفق بوده است.
وی همچنین در پاسخ به مطالبه ای در خصوص به روز کردن مطالب درسی و گنجاندن مطالبی نظیر "هوش مصنوعی" در کتب درسی، با اشاره به به فعالیت سازمان و پژوهشگاه و برنامه ریزی آموزشی و قرارگاه تربیت فناورانه درباره هوش مصنوعی و تحقیق درباه این امر، گفت: در حال حاضر برخی دستگاه‌ها از من مشاوره هوش مصنوعی می‌خواهند؛ از بس آدم دور و اطراف ما در این زمینه است.
صحرایی در پاسخ به مطالبه مخاطبان برنامه در خصوص ناکارآمدی دروس کتب درسی پس از اتمام تحصیلات متوسطه دوم، تصریح کرد: سوالی که ما خودمان هم مطرح می‌کنیم این است که «دیپلم به مثابه چیست؟»، این دیپلم برای ما چه می کند؟. در حال حاضر دیپلمی که ما می گیریم جز اینکه مدرک ورود به دانشگاه است، کاربرد دیگری دارد؟. این یکی از بحث های جدی ما و همکاران است و اقدام در جهت آن را شروع کردیم.
وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه جمعیت دانش آموزان ما از کل جمعیت خیلی از کشورهای جهان بیشتر است، خاطر شنان کرد: تغییر در نظامی که کل این دانش آموزان را پوشش دهد، باید حساب شده باشد. در دنیا دو نوع برنامه بسته و باز وجود دارد اما ما در هیج جای دنیا برنامه مطلقا باز نداریم. درجه باز بودن برنامه ها مهم است و باز شدن برنامه به معنای متناسب سازی آن با نیازهای مخاطبان است. متناسب سازی برنامه درسی با نیاز دانش آموزان را شروع کردیم.
وی گفت: دولت سیزدهم اهتمام به ایجاد تغییرات حساب شده دارد. سند تحول به تغییر در برنامه درسی و نظام آموزشی تاکید دارد اما چون به خوبی مطالعه انجام نشده بود، تغییر در برنامه درسی را به تغییر در کتاب درسی فروکاستیم.
صحرایی در بخش دیگر سخنان خود ضمن تشکر از مدیران مدارس بابت اجرای روز بی کیف و کتاب، افزود: هنوز فرآیند قانونی روز بی کیف و کتاب تمام نشده است اما مدیران مدارس این اختیار را داشتند تا روز بی کیف و کتاب را برپا کنند. به معلمان عرض میکنم که کتاب اسباب شما و نه ارباب شما است. معلمان اختیار و انعطاف دارند. معلمان در مدارس ما نقش جدی دارند، به جز پایه دهم تا دوازدهم که امتحانات آنها به دلیل تاثیر در کنکور نهایی است و دست معلم در طراحی سوال بسته است؛ در سایر پایه ها همه چی دست معلم است. کتاب را نمی توان تند و تند تغییر داد. کجای دنیا کتاب را سالانه تغییر می دهند؟. تولید کتب سال آینده از پنج ماه قبل شروع شده است.
وزیر آموزش و پررش با تاکید بر اینکه کتاب ابزار کار معلم است درباره اهمیت و نقش تدریس معلم فارغ از نقش کتب درسی، بیان کرد: رو به دست اندرکاران حکمرانی به ویژه دست اندرکاران تدوین و قانون گذاری و بودجه می گویم که وقتی ۳۰۰ هزار معلم که دوره تربیت معلم ندیده بودند را وارد آموزش و پرورش کردیم؛ اینجا نتیجه را می‌بینیم.
وی با بیان اینکه تدوین برنامه درسی متناسب با شایستگی های پایه به زودی تصویب می شود، درباره اقدامات سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در خصوص تدوین شایستگی های پایه، اظهار کرد: سازمان پژوهش این شایستگی های پایه را کاملا پخته‌اند. این تغییر تدریجی است و از جایی باید شروعش کرد. از این رو به طور طبیعی در ابتدا کند پیش می رود اما مهم این است که این تحول را پذیرفتیم.
صحرایی همچنین افزود: اصلاح نظام دوم متوسطه واقعا یکی از سوالات است. آیا باید این تخصص گرایی را به شکل رشته تجربی، انسان و ریاضی در دوره دوم متوسطه داشته باشیم؟. ۲۰۰ رشته در فنی و حرفه ای دایر کردیم. الان به دنبال رشته روزنامه نگاری هستیم. نزدیک ۶۵۰۰ دانش آموز خبرنگار داریم که سرمایه عظیم ما هستند. مهم این است که در مسیر این تحول قرار گرفتیم و اشتیاقی که باید دیده شود را داریم.
