شرکت بوئینگ در برنامه تحویل جانشین هواپیمای ئی-۴ بی نایت واچ (E-۴B Nightwatch) به عنوان نسل آینده هواپیمای روز رستاخیز به نیروی هوایی آمریکا حضور نخواهد داشت.
به گزارش عصرایران، شرکت بوئینگ به تازگی تایید کرده است که دیگر در رقابت موسوم به مرکز عملیات هوابرد قابل بقا (the Survivable Airborne Operations Center) یا به اختصار SAOC برای توسعه هواپیمایی به عنوان یک مرکز فرماندهی و کنترل اضطراری پرنده برای استفاده در شرایط اضطراری، مانند وقوع جنگ هسته ای، حضور ندارد.
بوئینگ تولیدکننده هواپیمای روز رستاخیز فعلی آمریکا است که به نام ئی-۴ بی نایت واچ شناخته می‌شود. این یک نسخه نظامی شده از هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ است که توانایی سوختگیری هوایی را دارد.
این هواپیما به سامانه‌های پیشرفته الکترونیکی و ارتباطی مجهز است که در برابر پالس‌های الکترومغناطیسی و دیگر آثار ناشی از جنگ هسته‌ای مقاوم هستند.
با حذف بوئینگ از رقابت SAOC، تنها یک شرکت شناخته شده یعنی سیرا نوادا کورپ (Sierra Nevada Corp)، یک پیمانکار خصوصی دفاعی، در این رقابت باقی مانده است. نیروی هوایی آمریکا قصد دارد در سال ۲۰۲۴ قرارداد SAOC را اعطا کند و از پاسخ به این که آیا شرکت‌های دیگری پیشنهادات خود را ارائه کرده اند یا خیر، خودداری کرده است.
به گفته دو منبع آگاه، بوئینگ و نیروی هوایی آمریکا نتوانستند در مورد حقوق داده و شرایط قرارداد به توافق برسند. خودداری بوئینگ از امضا قراردادی با قیمت ثابت که این شرکت را مجبور به پرداخت هزینه‌های بیش از حد می‌کرد، از جمله عوامل موثر در این زمینه به نظر می‌رسد.
واحد دفاعی بوئینگ طی سال جاری میلادی ۱.۳ میلیارد دلار را در برنامه‌های توسعه با قیمت ثابت از جمله استارلاینر ناسا و نسل بعدی ایر فورس وان از دست داده است. چنین برنامه‌هایی از سال ۲۰۱۴ منجر به ضرر ۱۶.۳ میلیارد دلاری بوئینگ در برنامه‌های دفاعی قیمت ثابت شده است.
نیروی هوایی آمریکا چهار فروند هواپیمای ئی-۴ بی در اختیار دارد. انتظار می‌رود این هواپیما‌ها در اوایل دهه ۲۰۳۰ به پایان عمر عملیاتی خود برسند.
این هواپیما اغلب برای جابجایی وزیر دفاع آمریکا استفاده می‌شود و توانایی مقاومت در برابر انفجار‌های هسته‌ای و آثار الکترومغناطیسی را دارد. در صورت بروز شرایط اضطراری، این به رهبران آمریکا اجازه می‌دهد تا دستورات خود را به ارتش انتقال دهند.
ناوگان هواپیمای ئی-۴ بی نایت واچ نیروی هوایی آمریکا به نام مرکز عملیات هوابرد ملی (National Airborne Operations Center) یا ان‌ای او سی (NAOC) نیز شناخته می‌شود. این هواپیما‌ها به واسطه قوز قسمت ماهواره در بالای بدنه خود از قابل تشخیص‌ترین هواپیما‌ها هستند. این هواپیما‌های ویژه از فناوری‌های پیشرفته‌ای سود می‌برند که حتی در صورت وقوع فجایع مختلف، از جمله حمله هسته ای، امکان ارتباطات جهانی را فراهم می‌کنند.
این هواپیما‌ها که در ارتش به نام ئی-۴ بی شناخته می‌شوند، نسخه نظامی شده بوئینگ ۷۴۷-۲۰۰ هستند که به عنوان مرکز عملیات هوابرد ملی برای رئیس جمهور، وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا عمل می‌کنند.
نخستین فروند از این هواپیما در دسامبر ۱۹۷۴ تحویل نیروی هوایی آمریکا شد و جانشین هواپیمای ئی سی-۱۳۵ جی شد.
ماموریت اصلی هواپیمای روز رستاخیز نیروی هوایی آمریکا در اواخر دهه ۱۹۷۰ و دهه ۱۹۸۰ حصول اطمینان از وجود مکانی امن برای رئیس جمهور آمریکا و خدمه برای انجام عملیات در زمان جنگ و یک حمله هسته‌ای بود. این هواپیما با هدف استفاده به عنوان یک هاب فرماندهی و ارتباطات در مواقع اضطراری یا تخریب مراکز فرماندهی و کنترل زمینی شکل گرفته است.
در زمان صلح، این هواپیما‌ها از آژانس مدیریت اضطراری فدرال پشتیبانی می‌کنند تا قابلیت‌های مرکز فرماندهی و ارتباطات را برای تلاش‌های امدادی پس از بلایای طبیعی، مانند طوفان و زلزله فراهم کنند.
قوز خاص در بالای بدنه هواپیما ابزار‌های مختلف را در خود جای داده که امکان ارتباط بین هر فرد یا دستگاهی در سراسر جهان را فراهم می‌کند. در شرایطی که قابلیت‌های دقیق محرمانه هستند، چندین ویژگی تایید شده مانند آنتن فرکانس بالا و اتصال ماهواره‌ای وجود دارند.
این برآمدگی در بالای بدنه هواپیما به سرنشینان این امکان را می‌دهد که به طور مستقیم با شبکه ماهواره‌های میل استار ارتش ارتباط برقرار کنند. هواپیمای ئی-۴ بی همچنین به گونه‌ای طراحی شده است تا به طور مستقل از هر مکان مستقر روی زمین کار کند، از این رو، با نام مستعار "هواپیمای روز رستاخیز" شناخته می‌شود.
این هواپیما دارای یک آنتن فرکانس پایین است که می‌تواند حین پرواز تا هشت کیلومتر پشت هواپیما آویزان شود. دفاع محافظ سبک ماتریسی نیز در صورت حمله پالس الکترومغناطیسی از سامانه‌های حساس محافظت می‌کند.
هر فروند هواپیما‌های ئی-۴ بی می‌تواند تا ۱۱۲ خدمه شامل تیم فرماندهی و کارکنان همراه را در خود جای دهد. خدمه این هواپیما افرادی در بیش از ۱۵ تخصص مختلف شامل خلبانان، ناوبران، مهندسان پرواز، تعمیرکاران هواپیما، مهمانداران، افسران ارتباطات، اپراتور‌های داده و رادیو، نیرو‌های امنیتی، و کنترل کننده‌های فنی هستند.
حداقل یک فروند هواپیمای ئی-۴ بی به منظور انجام ماموریت خود و ارائه پشتیبانی از رئیس جمهور، وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا به همراه یک تیم دیده بان جهانی در یکی از پایگاه‌های تعیین شده در سراسر جهان همواره در حالت آماده باش ۲۴ ساعته است. مکان هر هواپیما اغلب با پنهان کاری بسیار محافظت می‌شود، به استثنای هواپیمای مستقر در نبراسکا، تنها مدلی که رسانه‌ها اجازه دسترسی به آن را داشته اند.
عرشه اصلی هواپیمای ئی-۴ بی به شش ناحیه کاربردی تقسیم می‌شود:
منطقه کاری فرماندهی
اتاق کنفرانس
اتاق نشست (اطلاع رسانی)
منطقه کاری تیم عملیات
منطقه ارتباطی
محل استراحت خدمه
این هواپیما می‌تواند برای بیش از ۱۰ ساعت پرواز کند، اما برای ماموریت‌های طولانی‌تر امکان سوخت گیری هوایی نیز دارد. پر کردن کامل مخازن سوخت ئی-۴ بی به دو هواپیمای سوخترسان کی سی-۱۳۵ استراتوتانکر با بار کامل نیاز دارد.
