به گزارش روز سه‌شنبه ایرنا ، سال‌های گذشته آیین خدرنبی اواخر بهمن و اوایل اسفند با استقبال گرم خانواده‌ها همراه می‌شد ولی امسال مردم در احترام به دستورالعمل‌های صادره از سوی ستاد قرارگاه فرماندهی مقابله با ویروس کرونا برای پرهیز از دورهمی این آیین را برگزار نکردند.
چله کوچک که تمام می‌شود نفس اسفندماه بر فضا حاکم شده و کم کم بوی عید و خانه‌تکانی‌ها از راه می‌رسد و این مراسم نویدی بر پایان زمستان و جان گرفتن زمین و گرم شدن تدریجی هواست.
معمولا این آیین در اواخربهمن ماه هر سال به صورت خانوادگی ، جمعی ، قومی و یا طایفه‌ای در بین گروه‌های مختلف و تمامی جوامع شهری و روستایی این شهرستان برگزار و مهم‌ترین هدف از برگزاری آن، صله رحم ، افزایش دوستی و مودت در بین خویشاوندان ، دوستان بویژه همسایگان در آستانه بهار است.
این سنت دیرینه برگرفته از فرهنگ حاکم بر گذشته این منطقه بوده و در زمان‌های دور که خبری از امکانات امروزی زندگی از جمله برق ، تلویزیون و روزنامه نبود، اهالی منطقه با اجرای این آیین فرارسیدن بهار و پایان سختی‌های زمستان طولانی را در آخرین روزهای چله کوچک زمستان جشن می‌گرفتند.
آیین خدرنبی با تهیه یک نوع آرد شیرین حاوی انواع غلات از جمله گندم، کنجد، نخود و عدس بعنوان قوت به همراه پودر قند و سایر افزودنی‌ها به این خوراکی و با دورهمی پیرمردان و ریش‌سفیدان که معمولا با نشستن اقوام در دور کرسی گرم و بیان خاطرات قدیم خود برای جوانان و نیز قصه‌گویی، نقل روایات ائمه و دعا برای سلامتی مردم گرامی داشته می‌شود.
به گفته ریش‌سفیدان، کلمه قوت یا قود برگرفته از تهیه خوراکی پرقوت در آستانه سال نو جهت نیرو گرفتن کافی بانوان برای اجرای برنامه‌های آخرین ماه زمستان از جمله خانه تکانی و شستشوی فرش و لوازم خانه است.
تهیه خوراکی قود مراحل خاصی داشته و پس از خواندن آیاتی چند از قرآن مراسم قوودالمه شروع شده و بانوان آرد آسیاب شده با مخلوطی از پوست نارنج معطر شده را از صافی عبور می‌دهند، هر بانویی نیتی کرده و بر روی تشت مخصوص قوت آن را الک می‌کند.
برگزاری این آیین همواره توام با اجرای برنامه‌های شاد و همچنین پخت نوعی آش سنتی به نام آش گیلدیگ و یا آش نسترن است که در پخت آن نیز که برای همه همسایگان تهیه می‌شود بصورت جمعی و با کمک بانوان صورت می‌گیرد.
مردم خلخال به این رسم کهن ودیرینه اعتقاد دارند و هنگام الک کردن مخلوط قود از خداوند درخواست نیازی کرده و کسانی که چندین سال در مراسم "قوودالمه" شرکت کرده‌اند، اعتقاد راسخی به پایان خوش انجام این مراسم دارند.
شادی و سروری که در این محفل موج می‌زند به خاطر این است که همه اقوام دور هم هستند، شاید هیچ کجا نتوان تمام اقوام را یکجا هم چون مراسم خدرنبی در کنار هم این چنین خوشحال دید.
آن شب پس از الک کردن مخلوط قووت شمع‌هایی با لیوانی آب در کنار قووت می‌گذارند و صبح همان روز قووت را در ظرفی کوچک ریخته و در بین همسایگان و اقوام توزیع می‌کنند.
بانوان روستایی و شهری قبل از اجرای مراسم خدر نبی دور هم جمع شده و گندم ، عدس و کنجد را در روی وسیله‌ای به نام ساچ برشته کرده و برای خرد کردن به آسیاب می‌برند.
به گفته سالمندان، در سال‌های خیلی دور که برف زیادی در منطقه می‌بارید برگزارکنندگان آیین خدرنبی مجبور به حمل کیسه‌های گندم برشته شده بر روی دوش و یا با استفاده از چهارپایان تا محل آسیاب‌های بادی در شهر و یا روستاهای تابعه بودند که امروزه این مشکل با بکارگیری وسیله نقلیه موتوری برطرف شده است.
علی درویشی ، رئیس اداره میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی خلخال از ثبت این آیین سنتی به عنوان آثار فرهنگی ناملموس منطقه در لیست آثار ملی خبر داد و گفت: ثبت این مراسم آیینی حدود سه سال پیش از سوی اداره میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی خلخال به مرکز استان پیشنهاد و پس از تایید در شورای نظارت اداره کل میراث فرهنگی استان اردبیل به عنوان آثار پیشنهادی این اداره کل برای ثبت در لیست آثار ملی به تهران پیشنهاد شده بود که در جلسه شورای ثبت آثار ملی در ۲۸ بهمن ماه امسال این اثر به عنوان یکی از ۱۰ اثر فرهنگی پیشنهادی این شهرستان مورد قبول اعضای این شورا قرار گرفته و در لیست آثار ملی فرهنگی کشور جای گرفت.
خلخال در جنوب اردبیل قرار دارد.
