به گزارش ایرنا ، رودخانه های شیلاتی به رودخانه هایی گفته می شود که ماهیان استخوانی دریای خزر بویژه سفید برای تخم ریزی وارد آن می شوند و در دوره زمانی تخم ریزی تحت حمایت شیلات قرار می گیرند.
همه ساله از اواخر اسفند ماه مهاجرت ماهیان استخوانی بویژه ماهی سفید و کپور از آب های دریای خزر به سمت رودخانه ها برای تخم ریزی آغاز می شود و تا اواسط اردیبهشت ماه ادامه می یابد.
مازندران ۱۲۰ رودخانه اصلی و فرعی دارد و بر اساس تعریف شیلات مازندران ۲۳ رودخانه منتهی به دریای خزر شیلاتی محسوب می شوند.
شیلات مازندران اعلام کرد که امسال هم با هدف حفظ ذخایر ماهیان دریای خزر و افزایش صید،عملیات تکثیر نیمه مصنوعی ماهی سفید خزر را از دهم اسفند ماه در هشت رودخانه شیلاتی شروع می کند.
تکثیر نیمه مصنوعی به بارو سازی تخم ماهیان با مداخله انسانی گفته می شود. در این روش تخم ماهیان مولد با مداخله انسانی استخراج و سپس با رهاسازی ماهی نر و نظارت انسانی بارور می شود.
معاون آبزی‌پروری شیلات مازندران روز سه شنبه در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت : امسال رودخانه های تجن ، چشمه کیله ، سردآبرود ، لاری دهنه ، شاهزده رود ، خیررود ، نکا رود و بابلرود برای عملیات طرح تکثیر نیمه مصنوعی انتخاب شده اند و قرار است صیادان باتجربه بومی به عنوان پیمانکاران بخش خصوصی برای نخستین بار کار تکثیر نیمه مصنوعی ماهیان سفید را انجام دهند.
محمدمهدی عباس زاده افزود که این پیمانکاران از میان صیادان بومی ساکن اطراف هشت رودخانه شیلاتی با همکاری یگان های حفاظت ، حراست ، واحد حقوقی و محیط زیست پس از احراز هویت و صلاحیت انتخاب شده اند.
وی با اظهار این که روش انتخاب پیمانکاران در سال جاری در نوع خود بی نظیر ، کارشناسی و عادلانه بوده است ، گفت: این صیادان بومی علاوه بر حسن سابقه ، تجربه بالایی از صید و صیادی دارند و توانمندی مالی آنان نیز برای تامین نهاده های صیادی مورد بررسی و تایید قرار گرفته است.
معاون شیلات مازندران توضیح داد : این صیادان باتجربه به عنوان پیمانکار ، ماهیان مولد را هنگام مهاجرت به سمت بالا دست رودخانه های شیلاتی انتخاب و تخمشان را در یک فرآیند کاملا علمی و بهداشتی از بدنشان خارج می کنند و سپس کار لقاح روی تخم ها را با ماهیان نر انجام می دهند و در آخر تخم های بارور شده به مراکز بازسازی ارسال می شود.
وی افزود : تخم ها در مرکز بازسازی تبدیل به بچه ماهی می شود و در فاصله حدود ۴۵ روز و رسیدن به وزن یک تا ۲ گرم در آب های ساحلی دریای خزر و همان منطقه ای که مادرانشان صید شده بودند ، رها می شوند.
عباس زاده گفت که ماهی مولد سفید پس از استخراج تخم بابت تامین هزینه حمل و نقل تخم ماهی به مرکز بازسازی و رهاسازی آنها در دریای خزر به صیادان طرف قرارداد داده می شود.
وی پیش بینی کرد که امسال نیز حدود ۸۰ میلیون قطعه بچه ماهی سفید از این طریق تولید و در دریای خزر رها شود.
ماهی سفید که بیشترین سهم را در سبد صید صیادان مازندران دارد ، برای تخم ریزی به آب شیرین رودخانه ها وابسته است.
تکثیر نیمه طبیعی ، نیمه مصنوعی و مصنوعی ماهیان استخوانی دریای خزر پس از کاهش ذخایر این دریا از چند دهه پیش در دستور کار قرار گرفت و طی سال های هم به لحاظ کمیت و هم روش افزایش یافته است.
از آنجایی که حدود ۸۰ درصد ماهیان دریای خزر « رودکوچ » هستند که برای تخم ریزی باید به رودخانه ها مهاجرت کنند ، این رودخانه ها به دلایل مختلف از جمله آلودگی بیش از حد ناشی از ورد فاضلاب های شهری ، صنعتی و سموم کشاورزی ، برداشت بی رویه شن وماسه، ساخت و سازهای غیرمجاز در حاشیه سبب از بین رفتن مسیر مهاجرت ماهیان و تخریب زیستگاه های طبیعی تخم ریزی آنها شده است و همین امر سبب شده تا تکثیر بچه ماهی در مراکز بازسازی برای کمک به توسعه پایدار صید و صیادی در دستور کار شیلات سه استان شمالی از جمله مازندران قرار گیرد.
معیشت بیش از چهار هزار و ۲۰۰ ماهیگیر در قالب ۵۴ شرکت تعاونی صیادی پره در مازندران از طریق صید در دریای خزر تامین می شود.صید ماهیان استخوانی در دریای خزر در مازندران هر ساله از بیستم مهر آغاز می شود و تا اواخر فروردین ادامه می یابد.
طبق آمار رسمی شیلات مازندران ، مقدار صید ماهی در دریای خزر از آغاز صید یعنی ۱۵ مهر ماه تا بهمن ماه یکهزارو ۴۲۵ تن بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۲۳ درصد کاهش نشان می دهد.بنا بر این گزارش فراونی صید نیز ۵۳ درصد مربوط به گونه ماهی سفید، ۲۴ درصد ماهی کپور و ۲۳ درصد ماهی کفال بوده است.
