به گزارش مشرق، ۵ سال از روزی که سیستم کمک داور ویدئویی به صورت رسمی در مسابقات فوتبال استفاده شد، می‌گذرد؛ سیستمی که با دسترسی مستقل به ویدئوی مسابقه و با بهره بردن از فناوری‌های روز دنیا، تنها در صورت «اشتباه واضح و مشخص» یا «یک حادثه جدی از دست رفته» با فلسفه «مداخله حداقلی، منفعت حداکثری»، به داور اصلی کمک می‌کند.
پس از نزدیک به ۳ سال از وعده‌های مختلفی که درباره استفاده از سیستم کمک داور ویدئویی در لیگ برتر ایران به گوش می‌رسید، سرانجام قرار است در جدال حساس پرسپولیس و استقلال که عصر پنجشنبه برگزار می‌شود، از Video assistant referee که با عنوان مخفف VAR در فوتبال دنیا شناخته شود در لیگ ایران استفاده شود.
با برگزاری دربی شماره ۱۰۲ با کمک داور ویدئویی که با مجوز اضطراری فیفا صورت می‌گیرد، پای این سیستم هم به لیگ ایران باز می‌شود. آن هم در شرایطی که از چند فصل اخیر بالا گرفتن اشتباهات داوری تبدیل به یک بحران بزرگ در فوتبال ایران شده است. به طوری که در پایان فصل گذشته، خداداد افشاریان، رئیس کمیته داوران به تاثیرگذار بودن اشتباهات داوری در نتیجه برخی مسابقات اعتراف کرد و آمار قابل تاملی در این باره ارائه کرد. افشاریان با اشاره به اشتباهات داوری گفته بود که «نتیجه ۱۲.۵ درصد بازی‌های لیگ یعنی تعداد ۳۰ بازی توسط داوران تغییر پیدا کرد، یعنی نتیجه را به اشتباه به حریف دادند.»
با توجه به چنین آماری که به صورت رسمی از سوی یک مقام مسئول در کمیته داوران اعلام شد، ضرورت استفاده از کمک داور ویدئویی به عنوان یکی از مطالبات اصلی باشگاه‌ها مطرح شد. بدیهی است که در صورت استفاده از این فناوری، تیم‌ها کمتر نگران تاثیرگذاری سوت‌های اشتباه در نتیجه مسابقات هستند و VAR، فرصت جبران و اصلاح اشتباه داور را فراهم می‌کند تا نتیجه عادلانه‌تری در پایان مسابقه ثبت شود.
حالا دیدار عصر پنجشنبه پرسپولیس و استقلال، اولین مسابقه‌ای در تاریخ لیگ برتر خواهد بود که استفاده از VAR می‌تواند دغدغه‌های مربیان و بازیکنان را به حداقل برساند. البته با توجه به اینکه به جز یک تیم داوری، بقیه داوران کشورمان، گواهینامه و مدرک استفاده از کمک داور ویدئویی را ندارند، فعلا فیفا تنها با درخواست برگزاری دربی با سیستم کمک داور ویدئویی موافقت کرده است و در سایر رقابت‌های لیگ، فعلا خبری از VAR نخواهد بود.
با این حال با شکسته شدن طلسم استفاده از این فناوری در لیگ برتر، انتظار می‌رود که با تسریع در بحث آموزشی داوران و افزایش داورانی که تائیدیه قضاوت با VAR را دارند، در آینده نزدیک در بازی‌های بیشتری از این سیستم استفاده شود.
استفاده از VAR در لیگ برتر فوتبال، قطعا پدیده مبارکی است که همه از آن استقبال می‌کنند. با این حال ساده‌انگارانه خواهد بود که تصور کنیم با ورود این فناوری مشکلات داوری ایران حل خواهد شد. با وجود تاثیرات VAR در کاهش اشتباهات داوری، در لیگ‌ها و رقابت‌های معتبر فوتبال جهان هم شاهد هستیم که همچنان در برخی مواقع با وجود استفاده داور از این فناوری، اشتباه صورت می‌گیرد.
البته با استفاده از کمک داور ویدئویی در لیگ ایران، قطعا اشتباهات داوری کمتر خواهد شد. با این وجود، مشکلات داوری ایران تنها محدود به عدم از استفاده از این سیستم نیست که با نصب آن، همه مشکلات حل شود.
مشکل داوری در فوتبال ایران فراتر از VAR است و مسئولان و دست‌اندرکاران تصمیم‌گیر در حوزه داوری، نباید مشکلات اساسی را پشت ماجرای استفاده از کمک داور ویدئویی پنهان کنند و این انتظار را به وجود بیاورند که دیگر سوت اشتباهی نتیجه یک بازی را تغییر نخواهد داد.
فوتبال ایران از مشکلات زیرساختی و آموزشی در بخش داوری رنج می‌برد؛ مشکلاتی که با استفاده از VAR در لیگ برتر، حل نمی‌شود و باید برنامه اساسی برای آن داشت. برنامه‌ریزی عملی برای آموزش و به‌روز کردن داوران و همچنین استعدادیابی در این عرصه یکی از ضروریاتی است که باید برای اصلاح ساختار داوری کشورمان صورت بگیرد.
در فوتبالی که داوران آن از داشتن یک هدست معمولی برای برقراری ارتباط در جریان مسابقه محروم هستند و با ایرپاد این نقص را جبران می‌کنند، استفاده از VAR مشکلات اصلی را حل نخواهد کرد. در فوتبالی که داوران با کمترین حقوق و به جان خریدن خطرات زیاد و فحاشی و توهین‌های فیزیکی و لفظی، رقابت‌ها را قضاوت می‌کنند، استفاده از VAR به تنهایی برای حل مشکلات داوری کارساز نخواهد بود.
ضروری است در کنار فراهم کردن استفاده دائمی از سیستم کمک داور ویدئویی در تمام ورزشگاه‌ها، برای حل معضلات اساسی‌تر داوری هم چاره‌اندیشی شود تا دیگر مانند امروز تن مربیان و بازیکنان از سوت‌های داوران در لیگ برتر نلرزد! به همین خاطر اگر چه ورود این فناوری و استفاده از آن دربی، اتفاق کمی نیست اما مسئولان فدراسیون فوتبال و داوری نباید پشت آن پنهان و مسئولیت‌های دیگرشان را برای اصلاح داوری فراموش کنند!
