به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، میز اقتصاد با موضوع بررسی افزایش تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی به پژوهش‌های کاربردی میزبان آقای دکتر روح الله ذوالفقاری معاون تسهیلات و تجاری سازی صندوق نوآوری و شکوفایی بود.
مجری: در میز اقتصاد امروز این موضوع را بررسی می‌کنیم اینکه باید چه راهکار‌هایی اندیشیده بشود برای توسعه‌ی کاربردی شدن محصولات تولید شده در شرکت‌های دانش بنیان که بر پایه پژوهش تعریف شدند و این محصولات چه طور می‌توانند کاربرد بیشتری در صنایع داشته باشند؟ ارتباط دو سویه‌ای که بین صنایع و زیست بوم فناوری و فعالان تعریف می‌شود تا بتوانند پژوهش‌ها را مناسب‌تر تعریف بکنند تا پژوهش‌ها مستقیم به صنایع وصل بشوند و در بازار استفاده بشوند و نیاز صنایع را برطرف بکنند البته به موارد دیگری خواهیم پرداخت که می‌تواند تسهیلات و سقف تسهیلات سال جاری برای شرکت‌های دانش بنیان باشد و البته بندی از قانون جهش تولید را هم بررسی می‌کنیم که این اختیار را و این امکان را برای شرکت‌ها و صنایع بزرگ فراهم کرده تا بتوانند فرآیند پژوهشی خودشان را جوری تعریف بکنند که از دادن مالیات معاف بشوند در برنامه‌ی میز اقتصاد امروز میزبان جناب آقای دکتر ذوالفقاری هستیم معاون تسهیلات و تجاری سازی صندوق نوآوری و شکوفایی با ما همراه هستند تا این موضوعات را با هم بررسی بکنیم.
سؤال: آقای دکتر ذوالفقاری می‌فرمایید که سقف تسهیلات صندوق نوآوری در حوزه‌ی پژوهشی از سال گذشته تا الآن چقدر شده است؟
ذوالفقاری: خب مستحضرید صندوق نوآوری و شکوفایی با هدف تجاری سازی دستاورد‌های پژوهشی و دستاورد‌های علمی و فناوری کشور شکل گرفته ما در سال گذشته با هدف حمایت از پژوهش عرض می‌کنم بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان تسهیلات در قالب ۵۰۰ فقره به شرکت‌های دانش بنیان پرداخت کردیم که امسال پیش بینی شده این تسهیلات که در زمره‌ی تسهیلات خرد صندوق نوآوری و شکوفایی طبقه بندی می‌شوند ان شاء الله به ۲ هزار میلیارد تومان برسد تا عملکرد ۸ ماهه‌ی این تسهیلات ۹۰۰ میلیارد تومان است تقریباً و ۷۰۰ فقره شرکت پرداخت شده است.
سؤال: در میز اقتصاد امروز بررسی می‌کردیم میزان و فرآیند تسهیلات پژوهشی به فعالان زیست بوم فناوری را که در حال افزایش بود امسال آقای دکتر ذوالفقاری گفتید که سقف امسال شده ۲ هزار میلیارد تومان درست است؟
ذوالفقاری: بله، هدفی که ما در نظر گرفتیم برای پرداخت تسهیلات خرد با هدف توسعه‌ی پژوهش‌های شرکت‌های دانش بنیان ۲ هزار میلیارد تومان است اگر که اجازه بفرمایید من یک توضیحی عرض بکنم؛ ببینید یک فرآیندی خب با بستر دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی عمدتاً بر پایه‌ی پژوهشگران شکل می‌گیرد یک تحقیقاتی انجام می‌شود این تحقیقات طبیعتاً یک زمانی باید ظهور و بروز اقتصادی و عملیاتی در سطح کشور و در سطح بنگاه برای شرکت‌های از خودش نشان بدهد ما در مجموعه‌ی صندوق نوآوری و شکوفایی سعی می‌کنیم حمایت بکنیم از موقعی که ایده در ذهن یک پژوهشگر پخته می‌شود و به عنوان یک کسب و کار سعی می‌کند که بروز پیدا بکند تا زمانی که این کسب و کار به بلوغ خودش می‌رسد این حمایت‌ها چطور اتفاق می‌افتد؟ خب ما نهاد‌های متنوعی با عنوان نهاد‌های واسط نوآوری در کشور داریم انواع مراکز نوآوری، پارک‌های علم و فناوری، شتاب دهنده ها، مراکز رشد که کمک می‌کنیم ما به این مراکز که بتوانند پذیرای پژوهشگران باشند و پژوهشگران را در قالب هسته‌های پژوهشی در قالب تیم‌های فناور پذیرش بکنند امکانات لازم را در اختیارشان قرار بدهند راهنمایی‌های لازم را برای این تیم‌ها انجام بدهند و نهایتاً بتوانند یک محصول موفق قابل عرضه به بازار طراحی و ایجاد بکنند و مورد طبیعتاً مفهوم بازار یعنی نیازی که بازار دارد و آن محصول می‌تواند در فضای رقابتی بازار بخشی از نیاز بازار را پاسخگو باشد طبیعتاً بعد از اینکه آن ایده اولیه به شکل نمونه‌های آزمایشگاهی یا نمونه‌های مهندسی روانه‌ی بازار بشود نمی‌توانند موفقیت زیادی داشته باشند آن محصول باید متناسب با الزامات بازار طراحی بشود ما در مجموعه‌ی صندوق نوآوری و شکوفایی بعد از اینکه از نهاد‌هایی که به عنوان واسطه نوآوری عرض کردم حمایت کردیم خود شرکت‌های دانش بنیان را کمک می‌کنیم در قالب تسهیلات نمونه سازی مان که این تسهیلات یک تسهیلات قرض الحسنه‌ی از طریق صندوق نوآوری و شکوفایی از طریق صندوق‌های پژوهش فناوری که عامل صندوق نوآوری شکوفایی هستند این تسهیلات به شرکت‌ها پرداخت می‌شود به صورت قرض الحسنه که هیچ بار مالی برای شان نداشته باشد و بتواند یک محصول قابل عرضه به بازاری را تهیه بکنند طبیعتاً وقتی این محصول مدل قابل عرضه به بازارش ارائه شد اگر نیازی دارد که خط تولیدش راه اندازی بشود اگر بعدش نیاز دارد که هزینه‌های سرمایه در گردشی آن تأمین بشود بعداً ممکن است نیاز داشته باشد که بازار تحریک بشود و این محصولات را به صورت اقساطی خریداری بکند این‌ها حمایت می‌شود که آن حمایت‌های بعدی را در عرض اولم به عنوان حمایت‌های ما از پژوهش و فناوری عرض نکردم آنجا جایی است که ما خط تولید راه اندازی می‌کنیم سرمایه در گردش تأمین می‌کنیم محصولات را لیزینگ می‌کنیم ابزار‌های بازار سرمایه را فعال می‌کنیم برای توسعه‌ی این شرکت ها، اما در مراحل اولیه خب تسهیلات نمونه سازی ما است تسهیلاتی است که به شتابدهنده‌ها می‌دهیم و کمک می‌کنیم که شرکت‌ها شکل لازم را برای ارائه یک محصول قابل پذیرش در بازار به خودشان بگیرند و این محصول را بتوانند به بازار عرضه بکنند.
سئوال: پس یعنی کاملاً یک بسته‌ی جامع و کامل هست تا پژوهش ایده‌ای که در یک شرکت وجود دارد در زیست بوم فناوری بیاید در مسیر تجاری سازی درست در جهت ارائه به صنایع برای رفع نیاز سند قرار بگیرد در مهمترین مسئله این است که بازار خودش را هم داشته باشد، درست است؟
ذوالفقاری: بله ببینید ما برای شرکت‌ها یک دالان رشدی را ترسیم می‌کنیم این طوری که در مراحل اولیه کمک می‌کنیم محصول از طرف فنی به بلوغ برسد در مراحل میانی کمک می‌کنیم که زیرساخت‌های شرکت به لحاظ فنی و تولیدی شکل بگیرد و در مراحل پایانی کمک می‌کنیم که شرکت‌ها هزینه‌های مورد نیاز تولیدشان را داشته باشند یک اصل جدی وجود دارد به نام نیاز بازار حالا این نیاز بازار ممکن است بخشی نیاز بازار داخلی باشد ممکن است اهداف صادراتی را ترسیم کرده باشد یکی از خدمات مهم صندوق نوآوری و شکوفایی این طور بوده که سعی کردیم ارتباط بین بازیگران مختلف را در این حوزه برقرار بکنیم شاید جالب باشد برای بیینندگان و شنوندگان شما که ما حتی شرکت‌های دانش بنیان را تشویق کردیم به ارتباط بین شرکت‌های دانش بنیان و دانشگاه، در حال حاضر ما خدمتی در صندوق نوآوری و شکوفایی داریم به نام کمک هزینه‌ی تحقیق و توسعه مان که کمک هزینه‌ی تحقیق و توسعه به شرکتی تعلق می‌گیرد که قصد دارد تحقیق و توسعه اش را از طریق یک تیم فناور در دانشگاه و یک هسته‌ی پژوهشی در دانشگاه انجام بدهد، سقف این کمک هزینه تا ۵۰۰ میلیون تومان است که شرکت‌ها می‌توانند درخواستشان را به صندوق نوآوری و شکوفایی ارائه بدهند و تیم فناوری که مورد نظرشان هست را معرفی بکنند البته ما این درخواست را، حتماً باید از دانشگاه باشد البته ما به این تیم فناوری به تنهایی بسنده نمی‌کنیم و فراخوان می‌کنیم اگر تیم‌های بهتری باشند می‌توانند در فضای رقابتی این اتفاق بیفتد.
سئوال: این تیم فناور باید برای توسعه کار‌های پژوهشی جذب می‌شود درست است؟
ذوالفقاری: این تیم فناور برای پژوهش‌های کاربردی، طبیعتاً داریم در مورد بخش خصوصی صحبت می‌کنیم و شرکت دانش بنیانی که نگاهش به هزینه‌ای که انجام می‌دهد این است که بالاخره محصولی را روانه‌ی بازار بکند و منافعی را از آن محصول کسب بکند ما تا ۷۰ تا ۹۰ درصد هزینه‌های تحقیق و توسعه را به عنوان کمک هزینه تحقیق و توسعه به آن تیم پژوهشی دانشگاهی پرداخت می‌کنیم نه به شرکت دانش بنیان و طبیعتاً یک سهمی هم خود شرکت می‌دهد.
مجری: شما به مقوله‌ی مهمی اشاره کردید اینکه خب این ارتباط بین دانشگاه و زیست بوم فناوری و البته صنعت حفظ بشود و پژوهش‌ها منجر به تولید یک محصول بشود یک گزارش در این زمینه آماده شده پژوهشی که تبدیل به محصول شده گزارش را با هم ببینیم و برمی گردیم.
سئوال: خب یکی از محصولاتی را دیدیم که بر اساس سرمایه گذاری رو پژوهش توانسته به یک محصول مورد نیاز به صنعت تبدیل بشود هم اکنون یکی از فناوران و مدیرعامل یکی از شرکت‌های دانش بنیان روی خط با ما هستند آقای مدنی شما در شرکتی که فعالیت می‌کنید خب محصولات متعددی تولید کردید توانستید هم در بازار داخلی و هم در بازار‌های صادراتی و بین المللی موفقیت کسب کنید و قرارداد‌های مختلف منعقد کنید اینکه در حوزه‌ی پژوهش و توسعه پژوهش بخش تحقیقت و توسعه‌ی ما بیشتر کار بشود سرمایه گذاری بشود می‌تواند کمک بکند به تولید آینده محصولات جدید در به فرآیند رشد توسعه شرکت‌های دانش بنیان؟
آقای سید مهدی مدنی مدیرعامل شرکت دانش بنیان در ارتباط تصویری از مشهد: حتماً همین طور است جناب کیایی ببینید بالاخره ما شرکت‌های دانش بنیان اصل ماجرایمان بحث تحقیق و توسعه و مسائل پژوهشی است و البته مسائل پژوهشی که منجر به محصول یا خدمتی بشود که تجاری سازی آن امکان پذیر باشد یعنی ما فقط رو یک ایده‌ی خاص متمرکز نمی‌شویم همزمان که روی یک ایده پژوهش می‌کنیم بازار را هم در نظر داریم که بتوانیم آن را یعنی محصول یا خدمتمان نهایتاً تجاری بشود، اما چیزی که از گذشته هم ما همیشه روی آن تأکید داشتیم کمک‌هایی هست که نهاد‌های حامی مثل صندوق نوآوری و شکوفایی در حوزه‌ی پژوهش و تحقیق و توسعه می‌توانند انجام بدهند و اگر این تمرکز بشود رو این حوزه و همین طور کنترل‌های دقیق انجام بشود ما می‌توانیم نتایج بسیار بسیار خوبی را کسب کنیم در سطح بین المللی کما اینکه یک اتفاقات تا الآن افتاده است.
سؤال: شما در صحبت هایتان به بازار هم اشاره کردید گفتید پژوهش‌ها در جهت نیاز بازار باشد الآن این تعریف شده در شرکت شما و اینکه تمرکز بر حمایت صندوق نوآوری و یا نهاد‌های دیگر هم اشاره کردید این تمرکز به چه معنی است؟
مدنی: ببینید در شرکت ما که خب همین طور است یعنی ما نگاهمان همزمان به بحث پژوهشی هست به صورت همزمان رو بازار مطالعه می‌کنیم و سراغ طرح و ایده‌ای می‌رویم که نیاز بازار باشد و اینکه امکان تجاری سازی آن ایده و محصول فراهم باشد حالا تمرکز ما برای حمایت حقیقتش این است که ما، چون که نزدیک ۱۰ سال است که دانش بنیان هستیم حدود ۹ سال دانش بنیان هستیم حقیقتش تمرکزمان در بخش پژوهش و تحقیق در کمک گرفتن صرف از نهاد‌های حامی نبوده یعنی همیشه سعی کنیم معطل نباشیم، چون می‌دانید این پروسه‌ها پروسه‌های کندی است ما سعی کردیم از محل درآمد‌های خود شرکت روی این سرمایه گذاری کنیم، ولی به هر حال نیاز به حمایت داریم یعنی زمانی که این هزینه را می‌کنی باید جای آن پر بشود و همزمان بتوانیم این چرخ محصولات جدید، خدمات جدید را ادامه بدهیم از سرریز و اضافه‌ی تکنولوژی باز محصولات جدید و بازار‌های جدید را ایجاد کنیم بنابراین خب انتظار داریم که نهاد‌های حامی مثل معاونت علمی، صندوق نوآوری، با توجه به قانون خیلی خوبی که در سال گذشته مصوب شد قانون جهش تولید دانش بنیان که یک بحثش هم اصلاً بحث اعتبار مالیاتی که آن تَکس کِریریته اصلاً هدفگذاری شده برای کار‌های تحقیق و توسعه، این حمایت‌ها مطمئناً اگر همراه با کنترل‌های دقیق باشد بسیار راهگشا و مفید خواهد بود.
سئوال: آقای دکتر (آقای ذوالفقاری) آقای مدنی اشاره کردند به اینکه تمرکز رو پژوهش هاست، ولی بعضی وقت‌ها فرآیند‌ها طولانی می‌شود در مورد این کوتاه شدن فرآیند‌ها با اشاره به قانون جهش تولید هم که الآن فکر کنم ماده ۱۳ است امکان مناسبی برای در حوزه‌ی تحقیق و توسعه فراهم کرده این فرآیند‌ها هم کوتاه خواهد شد؟
ذوالفقاری: ان شاءالله ببینید ما واقعیت مسئله این است که میزان اعتباری که در کلان کشورمان برای تحقیق و توسعه صرف می‌کنیم از استاندارد جهانی پایین‌تر است و برای کشوری مثل ما که در حوزه‌ی علم و تکنولوژی هدفگذاری پیش رو به جلو داریم و رو به پیشرفت داریم لازم هست که به یک تدابیری اندیشیده بشود که سهم بیشتری از منابع و هزینه‌هایی که اتفاق می‌افتد فرق نمی‌کند چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی صرف تحقیق و توسعه بشود خب حالا بخش دولت که خیلی موضوع بحث ما نیست، ولی بخش خصوصی یک قانون جهش تولید دانش بنیان طراحی شد با پیگیری‌های مکرری که انجام شد گمانه زنی‌های متفاوتی که برای این قانون بود که یک بخشی از این قانون به درستی به این می‌پردازد که اگر بنگاه‌ها بیایند هزینه‌های تحقیق و توسعه شان را به صورت هدفمند در راستای رفع نیاز‌های بازار، در راستای اهداف توسعه‌ای حوزه‌ی علم و فناوری به کار بگیرند این هزینه‌ها به شکل اعتبار مالیاتی برای شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شود.
سئوال: بنگاه‌ها منظور از صنایع بزرگ است درست است؟
ذوالفقاری: صنایع بزرگ بله به عنوان اعتبار مالیاتی و عملاً این یک ابتکاری برای دور زدن همین فرآیند‌ها هم هست یعنی به جای اینکه شرکت بیاید یک منابع را به عنوان مالیات پرداخت بکند بعداً بخواهد از یک مسیر حمایتی این‌ها را مجدداً دریافت بکند اساساً این منابع را پرداخت نمی‌کند بنابراین شرکت‌ها می‌توانند مراجعه کنند به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و طرح‌های تحقیق و توسعه شان را آنجا ببرند تصویب بکنند این طرح‌های تحقیق و توسعه‌ای در زمره اعتبار مالیاتی شرکت در نظر گرفته می‌شود و کمک می‌کند بخش خوبی از فرآیند اینجا کوتاه بشود.
سئوال: و حتماً هم باید این تحقیق و توسعه توسط فعالان زیست بوم و فناوری انجام بشود درست است؟
ذوالفقاری: بله اصلاً ذات تحقیق و توسعه ذات مبتنی بر علم و فناوری است و حتماً نیرویی که دارد این کار را انجام می‌دهد جزء سرمایه‌های علمی و دانشی کشور است و مطمئناً موجب کسب و کارش می‌شود ببینید یک روند تحقیق و توسعه امروز در سطح جهانی متفاوت است با روند‌های گذشته است ما امروز عمدتاً ملاحظه می‌کنیم که سازمان‌ها نیاز‌های تحقیقاتی خودشان از طریق مکانیزم‌های نوآوریِ باز تأمین می‌کنند یعنی شاید منسوخ شده که یک سازمانی برود کارمندی استخدام بکند و سال‌ها این کار تحقیقاتی بکند نه خیلی از سازمان‌ها الآن دارند نیاز تحقیقاتی شان را برون سپاری می‌کنند فرصت بی نظیری است برای سازمان‌ها و برای شرکت‌ها و بنگاه‌های به ویژه صنعتی و بزرگ که متأسفانه ما در خیلی از این بنگاه‌ها فقر فناوری داریم و فقر نوآوری داریم برای اینکه از ظرفیت نیروی انسانی کارآمد کشور استفاده بکنند ما در کشورمان بی نظیر ظرفیت نیروی انسانی داریم شاید خیلی از کشور‌ها سرمایه گذاری‌های مادی بیش از ما انجام می‌دهند، ولی نیروی انسانی که در اختیار ما هست را در اختیار ندارند بنابراین بنگاه‌ها می‌توانند بیایند با رویکرد‌های جدید از این ظرفیت‌ها استفاده بکنند و این فرصت بی نظیری برای پژوهشگران ما هست که نیاز واقعی صنعت را پاسخگو باشند بنابراین بخشی از این فرآیند این طوری کوتاه می‌شود.
سئوال: آقای ورشوساز هستند در حوزه‌ی تجهیزات پزشکی دارند فعالیت می‌کنند، آقای ورشوساز در خصوص موضوع برنامه سؤال دارم از شما، چقدر در حوزه‌های پژوهشی شرکت شما سرمایه گذاری می‌کند چقدر اهمیت دارد اینکه یک پژوهش را مورد اهمیت قرار بگیرد و روی آن کار بکنید برای آینده‌ی کاری خودتان و شرکتتان و اینکه محصولات مهم آیا در بخش پژوهشی شروع می‌کند به کار و تحقیقات کارش را؟
آقای احسان ورشوساز مدیرعامل شرکت دانش بنیان در ارتباط تلفنی: بله اجازه بدهید من پاسخ شما را به این نوع بدهم مهمان محترم شما از صندوق نوآوری و شکوفایی تشریف آوردند که این نوآوری و شکوفایی حاصل نمی‌شود مگر با شکوفایی شرکت‌های دانش بنیان، به طبع شرکت‌های دانش بنیان با فعال‌تر شدن، گسترده‌تر شدن واحد تحقیق و توسعه شان یا همان آرندی شان می‌توانند رشد بکنند که خودش به طبع موجبات رشد شاخص‌های اقتصادی را در واقع فراهم می‌کند جالب است بدانی مثلاً هزینه‌ی تحقیق و توسعه در شرکت تویوتا را می‌خواهم به شما بگویم مقایسه اش بکنم با شرکت مپنا، مثلاً ما در سال ۲۰۲۳ در شرکت تویوتا ۱۳ ممیز ۲ دهم میلیارد دلار که خودش دو برابر شرکت مزدا هست که ۵ و ۷ دهم میلیارد دلار بوده هزینه در تحقیق و توسعه داشته حالا جالب‌تر از آن شرکت بسیار در واقع دیگه رنک اول دنیاست در این زمینه در سال ۲۰۲۳ شرکت اپل ۳۰ میلیارد دلار در واقع هزینه کرده در واحد تحقیق و توسعه اش پس نشان می‌دهد اگر شما که خودش رشد ۱۹ درصدی نسبت به سال قبلش داشته حالا اگر شما می‌خواهید شرکت‌های دانش بنیان و شرایط اقتصادی کشور را بهبود بدهی قطعاً باید هزینه‌های زیادی در بخش پژوهششان یا تحقیق و توسعه شان بشود خب ایشان من می‌دانم که یک وامی دارند حدود ۵۰۰ میلیون تومان که تا ۷۰ درصدش را به تیم فناور دانشگاهی به اصطلاح پرداخت می‌کنند من از آنان تشکر می‌کنم، ولی می‌خواهم بگویم که این هزینه‌ها اصلاً کافی نیست اصلاً همچنین ارقامی در واحد‌هایی که دارند مثلاً شما شرکت اپلی که ما مثال زدیم آن رقم ۳۰ میلیارد دلارش از جی. دی. پی یا تولید ناخالص داخلی کلی کشور‌های مطرح دنیا که اسمش را می‌شناسیم مثل نیکاراگوئه، بوسنی هرزگووین، اسلوواکی، کرواسی، لوکزامبورگ و ایسلند این‌ها بالاتر است یعنی از تولید ناخالص کلی کشور این‌ها می‌آیند بیشتر هزینه می‌کنند در طرح و توسعه اصلاً هر کی هر شرکتی هر کشوری دانش داشت برنده است به دودکش و کارخانه دیگر نیست پس اگر می‌خواهیم ما محصولاتی را تولید بکنیم شرکت‌های دانش بنیان رونق بگیرد هرچه بیشتر از این چیزی که الآن هستش باید در آن حوزه‌ها هزینه بکنید و در واقع آن‌ها را پوشش بدهید.
سئوال: لطفاً با ما همراه باشید آقای دکتر (ذوالفقاری) آقای ورشوساز اشاره کردند که سقف تسهیلات در حوزه‌ی پژوهشی یک مقدار پایین است الآن ما سقف و کف داریم در حوزه‌ی تسهیلات حوزه کاربردی پژوهشی؟
ذوالفقاری: عرض کردم آن عدد ۵۰۰ میلیون تومان کمک هزینه گِرَنتی است که صندوق نوآوری به تشکلی که بین هسته‌ی فناور دانشگاهی و شرکت دانش بنیان شکل می‌گیرد پرداخت می‌کند.
مجری: الآن سقف دارین؟
ذوالفقاری: خیر ما برای تسهیلاتی که ببینید حدود فعالیت صندوق نوآوری شکوفایی حدود شرکت‌های دانش بنیان است ما سعی کردیم متمرکز بشویم رو حوزه‌ی تحقیق و توسعه شرکت ها، سقفی که الآن ما داریم تسهیلات پرداخت می‌کنیم به شرکت‌های دانش بنیان تا سقف ۵۰ میلیارد تومان از محل منابع خودمان است.
سؤال: در حوزه‌ی پژوهشی چقدر است؟
ذوالفقاری: در حوزه‌ی پژوهشی سقف مشخصی نداریم مبتنی بر نیاز است طبیعتاً اوایل چرخه‌ی عمر یک محصول که هنوز کار تحقیقاتی رو محصول انجام می‌شود نیاز منابعش کمتر است البته یک دوره‌ی خیلی هزینه بری قبل از اینکه اساساً محصولی شکل بگیرد و حول و حوش آن محصول، شرکت دانش بنیانی شکل بگیرد هزینه‌های پنهانی است که قبل از شرکت است و متأسفانه ما در صندوق نوآوری امکان حمایت از آن‌ها را نداریم شاید هنوز شرکتش شکل نگرفته، ولی امکانات را باید در کنار همدیگر در نظر بگیریم آن بحث اعتبار مالیاتی که عرض کردم خب ظرفیت خیلی قابل ملاحظه‌ای است برای شرکت‌هایی که مثال زدم مثل شرکت مپنا که مثلاً می‌خواهد در این حوزه‌ها خرج بکند می‌تواند بیاید از ظرفیت اعتبار مالیاتی اش استفاده بکند شرکت‌های دانش بنیان در قالب تسهیلاتی ما کمک‌های متنوعی برای آن‌ها در نظر گرفتیم یکی از اتفاقاتی که در دو سال اخیر افتاده این است که ما تسهیلات تکلیفی که برای شرکت‌های دانش بنیان در نظر گرفته شده سوق دادیم به سمت شرکت‌هایی که قصد تحقیق و توسعه دارند ما در سال گذشته تسهیلات تکلیفی تبصره‌ی ۱۶ را داشتیم و امسال تبصره‌ی ۱۶ قانون بودجه و امسال این تسهیلات را در قالب تبصره‌ی ۱۸ قانون بودجه داشتیم سال گذشته سقفش ۱ میلیارد تومان بوده امسال سقف هر فقره تسهیلاتش ۳ میلیارد تومان است این تسهیلات یک تسهیلات قرض الحسنه است با دوره‌ی بازپرداخت ۴ ساله که کمک می‌کند تحقیق و توسعه که هنوز هم نتیجه اش به صورت قطعی مشخص نیست به ارزان‌ترین شکل ممکن است که در یک افق زمانی نسبتاً طولانی تأمین مالی بشود عرض کردم با همین نیات ما بودجه‌ی تسهیلات تحقیق و توسعه مان را امسال نسبت به سال گذشته ۴ برابر کردیم یعنی ۵۰۰ میلیارد تومانی که در پارسال تأمین مالی شده امسال برنامه داریم که ان شاءالله به ۲ هزار میلیارد تومان حداقل برسانیم.
سئوال: آقای ورشوساز با توجه به توضیحاتی که آقای دکتر ذوالفقاری دادند این مقدار تسهیلات برای کار‌های پژوهشی گفتند تا سقف ۳ میلیارد افزایش پیدا می‌کند می‌تواند کافی باشد و آیا شما الآن رو تحقیق و روی طرح خاصی کار کردید که به نتیجه برسد؟
ورشوساز: خب قطعاً ۳ میلیارد تومان کافی نیست منتهی می‌تواند به قول فرمایش ایشان کمک بکند، ببینید من بگذاریم یک چیزی خدمتتان عرض بکنم الآن در مارکت‌هایی حتی مثل بازار اروپا الآن آن در واقع آن چیز‌هایی که کاشتیم هزینه کردیم سرمایه گذاری کردیم در گذشته، الآن ثمر دارد کار‌های پژوهشی، کار‌های هایتک و تکنولوژی بالا و با پایه‌ی دانش، الآن طوری شده که ما در کشور‌هایی مثل ایتالیا که می‌دانید که اروپایی است، مثل برزیل، مثل کشور‌های حالا اندونزی و این‌ها ما داریم .. می‌کنیم ما دست بالا را داریم مشتری ما قدرت چانه زنی ندارد او مجبور است که بیاید از من خرید بکند این یک چیزی است که آورده‌ای است که بر مبنای دانش است این یک محصولی نیست که بگذارم در خط تولید از آن ور بیرون بیاید و در واقع ارزش افزوده‌ی کمی داشته باشد و منابع کشور را ما مصرف بکنیم اصلاً کالا‌هایی که بر مبنای دانش تولید می‌شوند کالا‌هایی اند که شما هزینه‌ی زیادی بابتشان نمی‌شود از منابع کشور، من نه برق کشور را صادر می‌کنم نه منابع آبی کشور را صادر می‌کنم من فقط دارم پول خالص را به ازای دانش وارد می‌کنم و اصلاً ما مارکت الآن تقریباً می‌شود گفت مارکتی که در ایران داریم به نسبت مارکت بین المللمان قابل چشم پوشی است، خدا را شکر و شاکریم که این اتفاق افتاده و این حاصل نشده مگر با سال‌ها هزینه کرد، این ریسک است که کشور‌های می‌پردازند این هزینه‌ای که شرکت‌های می‌پردازند به جهت این اتفاقی که الآن می‌افتد پس بنابراین ما خواهشمان است اگر دوست داریم کشورمان حرف برای گفتن داشته باید الآن بکاریم که برای ۲۰ سال آینده ما برداشت بکنیم برای ۱۰ سال آینده ما برداشت بکنیم.
سئوال: آقای دکتر، آقای ورشوساز اشاره به نکته‌ی درستی کردند باید الآن شروع بکنیم قبلاً هم شروع کردیم که به این نقطه رسیدیم در حوزه‌ی پژوهشی خود شما هم اشاره کردیم ابتدای صحبتمان که خیلی کم داریم هزینه می‌کنیم و عقب هستیم نسبت به کشور‌های دیگر که در این حوزه دارند کار می‌کنند خب الآن از پارسال تا الآن گفتید که تسهیلات پژوهشی بودن ۴ برابر افزایش پیدا کرده برنامه داریم که بیشتر در این زمینه کار بکنیم خب هرچه در حوزه‌ی تحقیق و توسعه بیشتر کار بشود منجر می‌شود به تولید محصولاتی که نیاز صنایع را دارند برطرف می‌کنند هم توسعه بازار داخلی را همراه خواهد داشت هم توسعه‌ی بازار خارجی را هم جلوگیری می‌کند از ورود محصولاتی که مشابه آن دارد وارد می‌شود و شرکت‌های خودمان می‌آیند آن‌ها را تولید می‌کنند.
ذوالفقاری: من به نیابت از شرکت‌های دانش بنیان این را عرض می‌کنم؛ واقعاً ما الآن نزدیک ۱۰ هزار تا شرکت دانش بنیان در کشور داریم و اتفاقی که این شرکت‌ها رقم زدند برآیندش این شده که به همه‌ی سیاستگذاران این نکته را گوشزد کردند که به بخش خصوصی می‌شود تکیه کرد فرمودند در فرمایشاتشان بود ما الآن محصولاتی در تراز جهانی داریم صادر می‌کنیم که رقیب ندارند محصولاتی را ما داریم تولید می‌کنیم که همین سال‌های ۲۰۲۲، ۲۰۲۱ تازه اولین بار در دنیا تولید شدند و پژوهشگران ما الآن دارند این‌ها را در قالب تجاری در قالب قابل فروش دارند تولید می‌کنند بنابراین این پاسخی که بخش خصوصی به توسعه دارد از خودش نشان می‌دهد و پاسخی که در حوزه‌ی علم و فناوری از خودش نشان می‌دهد از دید سیاستگذاران ما هم دارد لبیک گفته می‌شود و مسائلی که سرمایه گذاری‌هایی که دارد اتفاق می‌افتد قوانین جدیدی که دارند توسعه پیددا می‌کند همه بر این مبناست که ما کمک بکنیم بخش خصوصی بیاید سرمایه گذاری بیشتری بکند و تحقیق و توسعه‌ی بیشتری بکند هر جایی که ریسک بیشتری را دارد تقبل می‌کند طبیعتاً از مشارکت دولت استفاده بکند و دولت از یک سری هزینه‌هایی که این شرکت باید هزینه‌های قانونی به عنوان مالیات به اشکال مختلف بپردازد صرف نظر بکند که این شرکت‌ها بتوانند تحقیق و توسعه بکنند و، اما در نظر بگیریم که در مقیاس شرکت‌های کوچک و متوسط داریم صحبت می‌کنیم یا شرکت‌های بزرگ، عمدتاً شرکت‌های کوچک و متوسط نیاز به حمایت دارند ما در مجموعه‌ی صندوق نوآوری و شکوفایی بیشتر برنامه مان حمایت مالی از این شرکت‌های کوچک است عرض کردم برنامه‌ی رشد داشتیم قوانین و مقررات را سوق دادیم تقریباً ما بیش از چهار برابر منابع داریم می‌گذاریم نسبت به سنوات گذشته و در سنوات پیش رو این افزایش هم پیدا خواهد کرد، اما شرکت‌های بزرگ در قالب‌های تکس کریدیت ایجاد نهاد‌های جدید دارد به آنان کمک می‌شود که به سمت تحقیق و توسعه سوق پیدا بکنند و سهم تحقیق و توسعه در هزینه‌های کشور ان شاءالله افزایش پیدا بکند.
سئوال: فقط من یک قول از شما بگیرم امسال خب تسهیلات برای کار‌های پژوهشی بودن ۴ برابر شد ۲ هزار میلیارد تومان شده در سال آینده ان شاء الله نویدش را می‌دهید که بیشتر بشود؟
ذوالفقاری: ان شاءالله، علم اقتدارآفرین است و علمی که منجر به قدرت می‌خواهد بشود علمی است که نتیجه عملیاتی داشته باشد ما برنامه هایمان برنامه‌های توسعه‌ای است سعی می‌کنیم این‌ها را برای سال‌های آتی هم ان شاء الله افزایش بدهیم.
سئوال: و این ۹۵۰ میلیارد تومان از ۲ هزار میلیارد تومان برای تسهیلات امسال که کار پژوهشی بود برای چند تا شرکت الآن اختصاص یافته است؟
ذوالفقاری: برای ۷۰۰ تا شرکت تا حالا پرداخت شده حالا ما امیدواریم از آن ۲ هزار میلیارد هم ان شاءالله رد بکنیم.
سئوال: به هر حال اختصاص تسهیلات به پژوهش می‌تواند آینده فناوری کشور ما را تضمین بکند.
