کنشگری فعال با شأن انسانی در جامعه؛ ویژگی بارز حضرت فاطمه

خبرگزاری ایسنا یکشنبه 26 آذر 1402 - 10:09
عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه طبق سیره معصومین حضور و فعالیت زن در جامعه لازم و حتی در مواردی واجب است، گفت: موضوعی که اهمیت دارد آن است که زن با وجه انسانی خود وارد جامعه شده و به کنشگری بپردازد.

علی غلامی، در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن تسلیت شهادت حضرت زهرا(س)، اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین ابعاد زندگی پیشوایان دین به خصوص حضرت زهرا(س) که دقت در آن می‌تواند برای ما مفید باشد، آگاهی از سیره و روش زندگی آنها است که امروز با اندکی تغییر از آن با عنوان سبک زندگی یاد می‌شود.

عضو هیئت علمی گروه معارف دانشکده علوم پزشکی اصفهان ادامه داد: حضرت زهرا (س) با وجود سن کم (بین ۱۸ تا ۲۸ سال) و علی‌رغم وجود محدودیت‌های جنسیتی در جامعه برای زنان که حتی در طول تاریخ هم ادامه داشته و مانع از پرداختن به زندگی ایشان شده و همچنین با وجود شعاع وجود حضرت پیامبر(ص) که باعث شد زندگی و شخصیت حضرت فاطمه(س) کمتر مورد توجه قرار گیرد، توانستند خود را به‌عنوان الگو در جامعه مطرح کنند.

او با بیان اینکه انسان موجودی اجتماعی است و دینی که برای هدایت آمده نیز دعوت به حضور در اجتماع کرده است، گفت: این انسان اجتماعی و این دین اجتماعی برای اموری که زمان‌مند و مکان‌مند نیستند به الگو نیاز دارد تا انسان‌ها در مسائلی که در همه زمان‌ها و مکان‌ها مبتلابه آنها هستند، با استفاده از این الگو راه را پیدا کنند.

غلامی با اشاره به اینکه عینی‌ترین تجلی ارزش‌ها در رفتار اجتماعی و به خصوص اخلاق اجتماعی بروز و ظهور پیدا می‌کند، بیان کرد: متأسفانه در طول تاریخ از این باب کمتر به زندگی حضرت فاطمه(س) پرداخته شده و بیشتر فضایل، کرامات، مناقب و معجزات ایشان مطرح شده است. اگرچه این موارد هم در جای خود مفید هستند، اما امروزه برای نسل جدید باید جنبه‌های عینی‌تر و ملموس‌تر از زندگی اجتماعی و اخلاق اجتماعی پیشوایان دین بیان شود. در واقع زندگی حضرت زهرا(س) باید در ابعاد مختلف عبادی، اخلاقی و نحوه برخورد با همنوع مورد بررسی قرار گیرد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: یک انسان به طور کلی با خود، خدا و همنوعان ارتباط دارد و در این میان ارتباط با همنوع به علت تزاحم منافع سخت‌ترین نوع ارتباط است و در اینجاست که باید ببینیم پیشوایان دین چگونه عمل کردند؛ در این زمینه سیره حضرت زهرا (س) بسیار قابل استفاده است. در یک نمونه در ماجرای غصب خلافت، ایشان اگرچه به این موضوع معترض بودند و در زمینه بیان‌ مخالفت خود فعالیت هم می‌کردند، اما از مرزهای انسانیت و اخلاق خارج نشده و یک واژه و ناسزای خلاف اخلاق و انسانیت از ایشان شنیده نمی‌شود.

غلامی افزود: در بُعد دیگر وجودی حضرت فاطمه(س) مورخان مسلمان در منابع تاریخی نوشته‌اند که هنگام خروج از منزل جهت سخنرانی و ایراد خطبه فدکیه، چهار نوع پوشش‌ داشت. اول؛ پوششی بر سر بزرگ‌تر از روسری (جمله مورخان این گونه است که "لاثَت خِمارها علی رأسها" یعنی فاطمه (س) خِمار خود را بر سرش پیچید. خِمار به پوششی بزرگ‌تر از روسری گفته می‌شود که سر، گردن و سینه را می‌پوشاند. دوم؛ پوشیدن جامه گشاد "وَ اشْتَمَلَتْ بِجِلْبابِهٰا." یعنی خود را با جامه گشادش پوشاند. جِلباب به جامه گشادی گفته می‌شود که زنان روی لباس‌های دیگر می‌پوشیدند. سوم؛ "تَطَأُ ذیولها." یعنی لباسش بر زمین کشیده می شد، که نشانگر بلند و گشاد بودن لباس است.چهارم؛ پرده آویزان بین او و مردان "فَنیطَتْ دُونَها مُلاَءةٌ. یعنی در مسجد النبی(ص)، بین حضرت زهرا(س) با مردان پرده ای آویزان شد."

او ادامه داد:  از این موضوع دریافت می‌شود که در دین اسلام و سیره اهل‌بیت(ع) حضور زن در اجتماع لازم و حتی در مواردی واجب است، اما موضوعی که اهمیت دارد آن است که زن با وجه انسانی خود وارد جامعه شده و به کنشگری بپردازد. براساس سیره معصومین و حضرت زهرا(س) مسئله جنسیت مخصوص چهاردیواری خانه است، افراد با شأن انسانی خود وارد جامعه شده و به فعالیت و کنشگری می‌پردازند. حضرت فاطمه(س) با همین نگاه در طول عمر کوتاه خود کاملا فعال، پرانگیزه و کوشا در عرصه اجتماع حاضر می‌شدند، آن هم در جامعه‌ای با آن همه محدودیت جنسیتی چنانکه در مکه و بعد از فوت حضرت خدیجه آنقدر کمک و پشتیبان پیامبر بودند که لقب "مادر پدر" را گرفتند.

عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی ادامه داد: از بُعد دیگر مسئله ساده‌زیستی حضرت زهرا(س) به‌عنوان یک بانو که اتفاقاً دختر پیامبر(ص) و حاکم جامعه نیز هستند، قابل توجه است و افق بلند نگاه ایشان به زندگی و دنیا، کرامت انسانی و روح بلند حضرت را نشان می‌دهد. در این مورد باید توجه داشت زمانی که ما فضایل اهل بیت(ع) و به خصوص ساده‌زیستی آنها را بیان می‌کنیم، نباید طوری طرح مسئله کنیم که جوان ما ائمه را  انسان‌های فقیر  یا ناتوان تصور کند در واقع باید حقایق و شرایط تاریخی به درستی بیان و ترسیم شود.

غلامی ادامه داد: حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) مثل تمام مهاجران از مکه به مدینه مهاجرت کرده بودند و اموال آنها در دست مشرکان شهر مکه باقی مانده بود و بعد از مهاجرت هم درگیر جنگ‌های مختلف شدند، لذا در سال‌های اولیه گرفتار فقر بودند و با وجود فقر از غذا و دارایی اندک خود انفاق می‌کردند، ارزش این انفاق به قدری بود که آیه‌ای نازل شد(و یطعمون علی حبه مسکینا و یتیما).

او تأکید کرد: بهتر است معصومین و از جمله حضرت زهرا(س) را به‌عنوان الگوهایی قابل پیروی معرفی کنیم تا فرد با نگاه به ابعاد مختلف زندگی و رابطه آنها از خود، خدا و مردم بتواند روابط و رفتارهای خود را تنظیم کند.

انتهای پیام

منبع خبر "خبرگزاری ایسنا" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.