به گزارش فارس، هفدهمین جشنواره سینما حقیقت در بخش ویژه غیرمسابقه، میزبان مستند «پندار» به کارگردانی«علی نیکبخت» است. مستندی که با نگاه به کنکور سراسری، موضوع عدالت‌آموزشی را نشانه رفته‌است. موضوعی که دغدغه بسیاری از خانواده‌ها بوده است.
سید محمد بطحایی مدرس دانشگاه و وزیر سابق آموزش و پرورش درباره این مستند گفت: قبل از هر چیز، صمیمانه از گروه سازنده این فیلم تشکر می‌کنم چرا که معتقدم کمتر به این موضوعات پرداخته می‌شود و معمولا تلاش‌ها و چالش‌های پیش روی گروه‌های نیکوکاری معرفی نمی‌شود.
مدرس دانشگاه تصریح کرد: مستند پندار با تکیه بر حمایت دانشآموزان مناطق محروم و کم‌برخوردار و موفقیت آن‌ها در کنکور سراسری، این تلنگر را به افکار عمومی می‌زند که ما یک معضل بسیار جدی به نام کنکور داریم که بسیاری از هدف‌های آموزشی و پرورشی در جامعه را از بین می‌برد. با قدردانی از زحمات گروه نیکوکاری که برای دستیابی دانشآموزان به رتبه‌های بالای کنکور تلاش می‌کنند باید بگویم من شخصا با هر تلاشی که کنکور را تقویت کند مخالفم.
وی افزود: حتی اگر این تلاش‌ها دسترسی دانشآموزان مناطق محروم به دانشگاه‌ها باشد. چرا که این تلاش را مسکّنی می‌دانم که به‌صورت موقتی بخشی از تبعیض و بی‌عدالتی آموزشی را برای گروهی از دانشآموزان مناطق محروم و کم‌برخوردار تسکین می‌دهد.
بطحایی گفت: به عقیده من هر چقدر امثال این گروه‌های نیکوکاری و این جمعیت جوان خیّر که صادقانه تلاش می‌کنند بیشتر شوند یا آن‌ها را تقویت کنیم، مشکل تبیعض و بی عدالتی حل نمی‌شود. چرا که بی‌عدالتی و عدم دسترسی به فرصت‌های برابر مشکلی ریشه‌ای است و باید به‌صورت اصولی آن را برطرف کنیم.
مدرس دانشگاه افزود: این گروه تلاش‌های مسکّن‌واری انجام می‌دهند که به‌صورت اورژانسی اختلالی که در نظام آموزشی است را برای بخش محدودی از دانشآموزان کاهش می‌دهد که البته شایسته تقدیر است اما مقطعی و موقتی است.از سویی دیگر شاید از آنجایی که من این روش‌ها را اورژانسی و مسکّن یک معضل بزرگ می‌دانم با تبلیغ آن هم به شدت مخالفم. حتی اگر اثرات مثبت بر گروه‌های محدود گذاشته‌باشد.
وی ادامه داد: بنده در زمان فعالیتم در وزارت آموزش و پرورش هم با تبلیغات تلویزیونی موسسات کنکور مخالف بودم و به مسئولان صدا و سیما نقد داشتم. چرا که همه این‌ها داروهایی برای درمان موقت است. مگر تلویزیون داروها را تبلیغ می‌کند؟ مگر فلان آنتی‌بیوتیک یا فلان مسکّن را تبلیغ می‌کند؟ تبلیغات در حوزه کنکور هم درست شبیه به تبلیغ مسکّن و آنتی‌بیوتیک است. با این نگاه، پخش و انتشار این مستند را هم درست نمی‌دانم. گروه نیکوکار این فیلم هم گویی موسسه کنکور راه‌اندازی کرده‌است. حتی یکی از شخصیت‌های فیلم به این موضوع هم اشاره می‌کند که خوب ما هم یک آموزشگاه آمادگی کنکور هستیم.»
بطحایی در ادامه در نقد فیلم می‌گوید:« در بخشی از این مستند به درستی به موانعی اشاره می‌شود که مدارس دولتی برای این گروه ایجاد می‌کنند. مثلا مدیر یا معلمی در مدرسه مانع ایجاد می‌کند یا امکانات نمی‌دهد. اما به‌عنوان یک معلم به من برخورد که به تلاش معلم‌های زحمتکشی که برای کاهش این بی‌عدالتی در مدارس خود تلاش می‌کنند هیچ اشاره‌ای نشده‌است. معلم‌هایی که با وجود کم‌تجربگی با مشقت تمام سعی می‌کنند این فاصله و نابرابری را کاهش دهند.
مدرس دانشگاه گفت: البته این شاید موضوع فیلم نبوده اما همه می‌دانیم که چنین معلمان دلسوزی کم نیستند. نکته انتقادی دیگری که مایلم به آن اشاره کنم و به نظرم خطای رسانه‌ای است، تلاش یکی از شخصیت‌های فیلم برای منصرف کردن دختری است که رتبه بالایی دارد اما می‌خواهد به دانشگاه فرهنگیان برود و معلم شود. این شخصیت به‌نوعی به دختر می‌گوید تو رتبه‌ات خوب است و حیف است که بروی و معلم شوی.
وی ادامه داد: این نگاه اتفاقا با خواستگاه مستند که اشاره به ضعف آموزش و پرورش دارد هم در تضاد است. چرا که همین تفکر باعث شده که آموزش و پرورش ما ضعیف باشد و حالا باید گروه‌هایی برای حمایت از دانشآموزان بیایند و در میدان این بی‌عدالتی مبارزه کنند. شخصیت فیلم حتی می‌گوید این اتفاق تلخی است وجای افسوس دارد که این خانم می‌خواهد به دانشگاه فرهنگیان برود. به‌نظرم این یک خطای رسانه‌ای است و حتما جامعه فرهنگیان را برانگیخته می‌کند و همانطور که گفتم با فلسفه ذاتی فیلم هم در تضاد است.»
بطحایی در ادامه گفت: موضوع دیگری که جای پرداختن به آن خالی است و باید به آن توجه شود و مستندهایی از آن ساخته شود، فرایند قبل از کنکور و بعد از فارغ‌التحصیلی است. اینکه کنکور به نحوی برگزار می‌شود که مهارت تست‌زنی اهمیت بالایی دارد.
مدرس دانشگاه افزود: شاهد هستیم که فردی که فیزیک بلد نیست با درصد بالایی این درس را می‌زند صرفا به این دلیل که این مهارت را آموخته. پس دانش‌آموز در سال‌های آخر تحصیل باید مهارت تست‌زنی را کسب کند. این به زمان تحصیل و زمان قبل از کنکور برمی‌گردد. مهارتی که آموختن آن هم پیچیدگی‌های خودش را دارد و می‌تواند موضوع قابل تحلیلی باشد.
وی ادامه داد: موضوع بعد این است که این گروه از دانشآموزان که به سختی وارد بهترین دانشگاه‌ها می‌شوند دیگر به شهر و روستایی که از آنجا آمدند برنمی‌گردند. حتما مسائلی وجود دارد که باید به آن پرداخته شود. آینده این دانشآموزان و بی‌میلی آن‌ها به بازگشت به منطقه‌شان می‌تواند سوژه مستندهای دیگر باشد.
بطحایی در پایان ضمن تشکر از گروه نیکوکاری که در فیلم معرفی شده و همچنین سازندگان مستند پندار گفت: همچنان یادمان باشد همه این تلاش‌ها مسکّن‌هایی هستند که پیش از این هم بودند اما مشکل را ریشه‌ای حل نکرده‌است. متاسفانه بی‌عدالتی و تبعیض از مدرسه و کنکور شروع می‌شود و بعد از تحصیل تا سطوح مدیریتی کشور و فرصت‌های شغلی که می‌تواند فرد کسب کند ادامه پیدا می‌کند.
