حجم سیلاب‌های رخ داده در کشور و لرستان بسیار بالا و با دوره بازگشت بین ۵۰۰ تا هزار ساله با نگاه احتمالی و تصادفی قدرت و حجم آن را به خوبی نشان می‌دهد.
بارندگیهای سالیان گذشته ضرورت احداث سد در حوضه‌های آبخیز لرستان را به نمایش گذاشت و مسئولان استان را بر آن داشت که به صورت ویژه احداث سدها را در دستور کار خود قرار دهند.
در همین راستا عملیات اجرایی سد مخزنی کمندان ازنا سال ۱۳۸۳ آغاز شد. سدی که در ۲۰ کیلومتری جنوب شهر ازنا واقع شده و از نوع خاکی با هسته رسی بوده و طول تاج آن ۶۵۴ متر و عرض آن ۱۰ متر است.
متاسفانه علیرغم گذشت چندین سال از شروع عملیات اجرایی کمندان به دلایلی و با وعده‌های مختلف مسئولان لرستان، افتتاح و به بهره‌برداری نرسید.
وجود این سد و ضرورت تسریع در عملیات اجرایی آن تا جایی بود که آن را در زمره پروژه‌های مهر ماندگار دولت نهم در آن سال‌ها قرار دادند ولی...
اولین وعده افتتاح و بهره‌برداری از سد کمندان ازنا چهارم خرداد ۱۳۹۱ توسط مهندس سیفی مدیر عامل وقت شرکت آب منطقه‌ای لرستان داده شد.
۹ پروژه آبی مهر ماندگار تا پایان سال ۹۲ در لرستان به اتمام می‌رسد
این مسئول در خصوص پروژه‌های مهر ماندگار به ایسنا گفته بود: ۹ پروژه آبی مهر ماندگار تا پایان سال ۹۲ در استان به اتمام می‌رسد.
وی افزود: این پروژه‌ها شامل سدهای ایوشان، کمندان، حوضیان، مروک و طرح انتقال آب کاکارضا به خرم‌آباد و همچنین اجرای شبکه‌های سدهای مروک، ایوشان، کمندان، آبسرده در دستور کار است.
سیفی با بیان اینکه زمان به انجام رساندن این پروژه‌ها پایان سال ۹۲ پیش بینی شده است، اظهار کرد: به منظور بهره مندی مردم لرستان از مزایای این طرح‌ها دولت تلاش دارد همه طرح‌های مهم خود را در قالب طرح مهر ماندگار به سرانجام برساند.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان تصریح کرد: اعتبار این طرح‌ها از محل اعتبار مهر ماندگار تامین می‌شود که با بهره‌برداری از این طرح‌ها ۱۶ هزار نفر اشتغالزایی خواهد شد.
۲۹ خرداد ۱۳۹۱ نیز دکتر دهمرده استاندار وقت لرستان بر صحبت‌های سیفی صحه می‌گذارد و می‌گوید: سد کمندان به عنوان پروژه مهر ماندگار سال ۹۲ آبگیری می‌شود.
استاندار لرستان که برای بازدید چند طرح و پروژه به شهرستان ازنا سفر کرده بود در حاشیه بازدید از سد مخزنی کمندان، بیان کرد: سد کمندان ازنا در ردیف پروژه‌های مهر ماندگار قرار گرفته و تاکنون ۵۲ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
دهمرده با بیان اینکه ۳۷ میلیارد تومان برای این سد هزینه شده و برای اتمام آن نیاز به ۶۰ میلیارد تومان اعتبار است، گفته بود: علاوه بر اینکه سد کمندان از پروژه‌های مهر ماندگار در استان است شبکه آبیاری و زهکشی این سد به طول ۶۷ کیلومتر نیز جزو پروژه‌های مهر ماندگار بوده و ۴۵۰۰ هکتار از اراضی پایین دست سد کمندان را پوشش می‌دهد و با پیشرفت فیزیکی ۳۶ درصدی در حال اجراست.
نکته قابل تامل در خصوص کمندان این است که اقدامات تاکنون نتیجه‌ای نداشته تا جایی که آبان‌ماه سال ۱۳۹۳ هوشنگ بازوند استاندار وقت لرستان در حاشیه بازدید از پروژه‌های عمرانی ازنا با اشاره به وضعیت سد کمندان و پروژه آبرسانی به این شهرستان، اظهار کرده بود: در این زمینه باید تصمیمات کلی تری گرفته شود تا این سد در پایان امسال به مرحله آبگیری برسد.
سد در پایان امسال به مرحله آبگیری برسد
وی افزوده بود: با توجه به اینکه مسئولان مرتبط با این پروژه در این سفر حضور نداشتند ظرف ۱۰ روز آینده نشستی برای پیگیری وضعیت سد کمندان تشکیل خواهد شد.
استاندار با اشاره به طولانی شدن روند احداث این سد، اضافه کرد: آبگیری و بهره‌برداری از سد کمندان تبدیل به مطالبه جدی مردم منطقه شده است.
وی گفته بود: مردم روستای کمندان از توابع ازنا مردمی فقیر هستند که شرایط اجرایی سد کمندان موجب مهاجرت آنها از منطقه شده است. نتیجه گیری برای اجرای هر طرحی به ویژه در خصوص کمندان باید همزمان با رضایت مردم باشد تا مشکلی در روند اجرای طرح ایجاد نشود.
بازوند با بیان اینکه متاسفانه مشاوران در تصمیم‌ها به مسائل اجتماعی نگاه نمی کنند در حالیکه طرح ها برای مردم اجرا می‌شود و نظر آنها مهم است، به ممنوعیت وزارت نیرو برای جابجایی روستا به بالا دست سد کمندان اشاره کرده بود و ادامه داده بود: اگر واقعا در کشور هیچ روستایی بالا دست سد نیست ما تبعیت می‌کنیم ولی تملک روستا به راحتی امکان‌پذیر نیست. چنانچه مردم روستای کمندان فاصله ۶۵۰ متری را رعایت کنند، می‌توان روستا را در این فاصله احداث کرد.
وی خواسته‌های اهالی روستای کمندان ازنا را منطقی دانست و با بیان اینکه هریک از دستگاه‌های اجرایی وظیفه‌ای دارند و متولی حل مسایل و مشکلات مردم برعهده استانداری است و استاندار باید در صورت بروز مشکل پاسخگو باشند، گفته بود: تهیه مستندات از سوی شرکت آب منطقه‌ای برای برنامه‌ریزی و حل مشکلات روستای کمندان ضروری است.
۹۳ هم به پایان رسید و کمندان همان طوری که از نامش پیداست در کمند مشکلات گرفتار شد و قرار نیست رنگ آبی آب را به خود ببیند.
خرداد ۱۳۹۶ سد کمندان آبگیری می‌شود
۲۲ دی ماه ۱۳۹۵ و بعد از گذشت بیش از ۳ سال از اولین وعده افتتاحی که محقق نشد، اسد عبداللهی، فرماندار وقت ازنا به ایسنا گفت: پروژه سد کمندان از برنامه زمان‌بندی جلوتر است.
وی بیان کرد: پروژه سد کمندان بیش از یک دهه شروع شده و قرار است در خرداد ۹۶ آبگیری شود.
این مسئول ادامه داد: این پروژه هم اکنون از برنامه زمان‌بندی جلوتر است و بدون شک در موعد مقرر آبگیری خواهد شد.
عبداللهی یادآور شد: سیستم خط انتقال آب پروژه هم تشکیل شده است و مشکل خاصی ندارد.
فرماندار ازنا مهم‌ترین مشکل پروژه را روستای نزدیک سد عنوان کرد و افزود: این روستا ۲۰۰ خانوار و ۸۱۰ نفر جمعیت دارد و برای بحث جابه‌جایی آن مشکل وجود دارد.
وی تصریح کرد: در این زمینه با حضور استاندار لرستان در وزارت نیرو جلسه‌ای برگزار شده و قرار است در مدت دو ماه کارشناسی شود و امکان دارد فقط بخشی از روستا جابه‌جا شود.
عبدالهی اضافه کرد: خانوارهایی که به ناچار جابه‌جا خواهند شد، می‌توانند در منطقه‌ی بالاتر از روستا سکنی گزینند.
خرداد ۱۳۹۶ نیز از راه رسید و نه تنها دوباره خبری از افتتاح این سد نشد بلکه خبرهایی از تعطیلی آن نیز به گوش می‌رسید.
۲۷ خرداد همان سال رضا میرزایی مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان عمده ترین مشکل سد کمندان را تملک روستا و جابجایی آن دانست.
وی با بیان اینکه عملیات اجرایی سد کمندان تعطیل نشده و خبرنگاران می توانند از روند فعالیت سد بازدید کرده و گزارش تهیه کند، تصریح کرد: قرارداد اولیه سد کمندان در بهمن ماه گذشته به اتمام رسید، لذا برای جلوگیری از توقیف عملیات اجرایی، قراردادی به مبلغ ۵۰ میلیارد ریال با احتساب ۲۵ درصد مازاد، در تاریخ بیست و سوم بهمن ۹۵ با پیمانکار طرح مبادله شد و عملیات اجرایی هم‌اکنون در قالب قرار مذکور ادامه دارد.
میرزایی با ذکر این مطلب که مناقصه محدود به صورت دو مرحلهای با دعوت از شرکتهای ارزیابی شده برگزار می‌شود، تصریح کرد: همزمان اسناد مناقصه عملیات باقیمانده سد کمندان توسط مشاور طرح تهیه شده و در حال فروش به پیمانکاران تایید صلاحیت شده و پروسه انتخاب پیمانکار ظرف حداکثر یکماه امکان‌پذیر است.
پروژه را تعطیل نکرده‌ایم
وی اضافه کرد: به لحاظ اقلیم سرد منطقه و محدودیت فصل کاری، پروژه را تعطیل نکرده‌ایم و بعد از انجام تشریفات قانونی و انتخاب پیمانکار، برای جبران عقبماندگیهای سال‌های گذشته طرح، با افزایش ماشین‌آلات و امکانات و نفرات پیمانکار، بصورت چند شیفته عملیات اجرایی سد را ادامه خواهیم داد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان درباره پیشرفت شبکه تحت پوشش عنوان کرد: شبکه ۱ و ۲ به مساحت ۴۰۰۰ هکتار، با صرف هزینه ای بالغ بر ۱۹ میلیارد تومان در اراضی پایاب سد اجرا شده و ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
میرزایی درباره جابجایی روستای کمندان یادآور شد: هشتم خرداد امسال جلسه ای با اهالی روستای کمندان داشتیم که پس از پیشنهاد آنان مقرر شد منطقه سرمران که خارج از محدوده سد است توسط شرکت آب منطقه‌ای لرستان مورد بازدید قرار گیرد و پس از بررسی‌های لازم در صورت بلا مانع بودن، اقدامات قانونی برای جابجایی روستا به آن مکان صورت گیرد.
وی گفت: ۹۰ درصد از اراضی دریاچه سد و حریم آن تملک شده و برای سهولت امور تملکی و تسریع در حل مشکل اهالی مقرر شده است که شرکت آب منطقه‌ای لرستان، با استقرار تیم کارشناسی و حقوقی در محل کارگاه سد، نسبت به تشکیل پرونده و تعیین خسارات 10 درصد باقیمانده اهالی اقدام کند و در حال حاضر این تیم در منطقه مستقر شده است.
این مسئول با اشاره به مشکلات پروژه سد کمندان افزود: عمدهترین مشکلات این پروژه تملک روستا و جابجایی آن، پیش‌بینی اعتبارات سال‌های آبی طرح و تخصیص آب کشاورزی است که در حال پیگیری و رایزنی با مدیریت منابع آب برای حل آنها هستیم.
۱۳۹۷ نیز به نیمه خود رسید و خبری از آبگیری کمندان نشد که در این بین وعده‌ای جدید با موضوع این سد دوباره رسانه‌ای شد.
جایی که مجید کیان‌پور نماینده دورود و ازنا در مجلس گفت: اوایل تابستان آینده سد کمندان آبگیری می‌شود.
وی اظهار کرد: بیش از یکصد دستگاه وسیله نقلیه سنگین و ماشین‌آلات راه‌سازی در سد کمندان مستقر هستند. هم‌اکنون این سد ۸۳ درصد پیشرفت فیزیکی دارد؛ فعلا روی هسته اصلی سد کار انجام و خاک رس ریخته می‌شود.
کارگران دوشیفته کار می‌کنند
نماینده دورود و ازنا در مجلس اضافه کرد: برای شتاب‌دهی به روند انجام عملیات اجرایی کارگران دوشیفته کار می‌کنند و منابع اعتباری نیز تأمین شده است.
کیان‌پور تصریح کرد: امیدواریم تمام برنامه‌ریزی‌های انجام شده را اجرایی و تا اوایل تابستان آینده این سد به آبگیری برسد. تاکنون برای انجام عملیات اجرایی این پروژه ۱۳۵ میلیارد تومان هزینه شده است.
نماینده دورود و ازنا در مجلس با بیان اینکه بیش از ۷۰ میلیارد تومان نیاز تا عملیات اجرایی این سد به اتمام برسد، یادآور شد: شتاب ساخت این پروژه در دو سال اخیر خوب بوده است به‌طوریکه سال گذشته اعتبار تخصیص یافته به آن ۲۸ میلیارد تومان بوده، سال ۹۵، ۳۵ میلیارد و سال ۹۴، ۱۰ میلیارد اعتبار سد بوده است.
تابستان ۱۳۹۸ هم تمام شد و وعده‌ی داده شده در خصوص آبگیری کمندان محقق نشد و مردم همچنان چشم انتظار...
مهرماه ۱۳۹۹ بود که وعده‌ای جدید توسط مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان مبنی بر اینکه امکان آبگیری کمندان در اردیبهشت ماه سال آینده وجود دارد رسانه‌ای شد.
داریوش حسن‌نژاد در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: عملیات اجرایی سد مخزنی کمندان با پیشرفت فیزیکی ۷۸ درصد و با هدف تامین آب شرب شهرهای ازنا و الیگودرز و آب کشاورزی ۵۲۵۰ هکتار در دست انجام است.
وی افزود: تاکنون اجرای عملیات خاکریزی بدنه ۹۰ درصد، خرید تجهیزات هیدرومکانیکال ۹۲ درصد، اجرای دو رشته تونل تخلیه شده و آبگیری ۱۰۰ درصد، اجرای سرریز ۵۵ درصد و نصب تجهیزات ابزار دقیق ۷۳ درصد انجام شده است.
امکان آبگیری سد در اردیبهشت ۱۴۰۰ فراهم می‌شود
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان بیان کرد: در حال حاضر با توجه به تزریق بخشی از اعتبارات تخصیص یافته همه جنبه‌های اجرایی پروژه با پیگیری‌های به عمل آمده فعال و یا تا پایان شهریورماه فعال خواهد شد.
حسن نژاد گفت: در صورت تحقیق و اعتبارات مورد نیاز امکان آبگیری سد در اردیبهشت ۱۴۰۰ فراهم می‌شود.
اردیبهشت ۱۴۰۰ هم تمام شد و کمندان همچنان همانند سالیان قبل با وعده‌های مختلف روبرو بود و قرار نبود از دست آنها خلاصی یابد چرا که شهریور همین سال نماینده‌ی مردم دورود و ازنا پاییز را زمان نهایی آبگیری اعلام کرد.
دکتر حسین گودرزی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره آخرین وضعیت سد کمندان اظهار کرد: عملیات اجرایی سد کمندان به پایان رسیده و آماده آبگیری است.
وی با بیان اینکه البته کارهای جزیی در این سد مانده است، ادامه داد: مطالبه اهالی و روستاییان که در قالب ۹۰ پرونده بوده و معادل ۵۰ میلیارد تومان به آنان پرداخت شده است.
نماینده مردم دورود و ازنا در مجلس شورای اسلامی گفت: در دو سال اخیر ۱۶۰ میلیارد تومان برای این سد هزینه شده است.
گودرزی بیان کرد: جانمایی جدید روستا با حضور مسئولین و اهالی مشخص و کلنگ زنی و در حال آماده‌سازی است.
در فصل پاییز سد آبگیری می‌شود
این نماینده مجلس افزود: به تدریج با آبگیری سد، جابجایی اهالی در محل جدید با نظارت بنیاد مسکن و آب منطقه‌ای لرستان انجام خواهد شد. با برنامه‌ریزی‌های انجام شده، در فصل پاییز این سد آبگیری می‌شود.
نماینده مردم دورود و ازنا در مجلس شورای اسلامی گفت: سد کمندان یکی از پروژه‌های مهم آبی استان است که کلنگ‌زنی آن در سال ۱۳۸۳ انجام شد و یکی از دلایل تاخیر در آبگیری آن عدم تخلیه اهالی روستای بالادست این سد بود.
ضرورت احداث هرچه سریعتر این سد مهم که در این سال‌ها فقط رنگ وعده را به خود دیده و هدف آن آبی شدن ۴۳۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی منطقه، توسعه صنعت گردشگری در دامنه اشترانکوه و کنترل سیلاب‌های مخرب منطقه و تأمین آب شرب شهرهای ازنا و الیگودرز بوده تا جایی استراتژیک است که در سفر هیئت دولت به لرستان به عنوان یکی از مصوبات مهم منظور و بعد از آن با پیگیری‌های صورت گرفته توسط مدیریت ارشد لرستان و ... پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته و در مراحل پایانی خود قرار گرفته است.
سد کمندان لرستان در آستانه بهره‌برداری
در خصوص آخرین وضعیت این پروژه‌ی مهم آبی لرستان داریوش حسن‌نژاد مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان گفت: ساخت سد کمندان ازنا در استان پس‌از ۱۹ سال به ایستگاه پایانی رسید.
وی اظهار کرد: عملیات ساخت سد کمندان ازنا از سال ۸۳ آغاز شده و هم اکنون با ۹۵ درصد پیشرفت کاری در آستانه بهره‌برداری است.
این مسئول افزود: تأمین آب آشامیدنی شهرهای ازنا و الیگودرز تا افق ۱۴۰۲، آبی شدن ۴۳۰۰ هکتاز از اراضی کشاورزی منطقه، توسعه صنعت گردشگری در دامنه اشترانکوه و کنترل سیلاب‌های مخرب منطقه، از اهداف اجرای این طرح ملی است.
حسن‌نژاد گفت: برای اجرای این طرح تاکنون ۷۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده که ۳۰۷ میلیارد تومان آن مربوط به دولت سیزدهم است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان بیان کرد: سد کمندان سدی خاکی با هسته رسی به ارتفاع ۶۵ متر و طول تاج ۶۵۰ متر بوده که بر روی رودخانه کمندان ساخته شده است.
این مسئول یادآور شد: ظرفیت مخزن سد کمندان ۲۸ میلیون مترمکعب است، اما توان تنظیم ۷۲ میلیون مترمکعب آب را در سال دارد.
محمدرضا فاتحی فرماندار ازنا نیز در رابطه با سد کمندان و اینکه چه زمانی قرار است آبگیری شود به ایسنا گفت: حدود دو دهه عملیات ساخت این سد به طول انجامیده ولی در دولت سیزدهم در ابتدای دولت که سر کار آمدیم تقریباً ۷۰ تا ۷۵ درصد پیشرفت داشت.
وی بیان کرد: در دولت سیزدهم، یکی از اولویت‌های دولت در سفر اول به لرستان تکمیل سد کمندان به عنوان یکی از پروژه‌های مهم استان و ازنا بود.
فاتحی اضافه کرد: برخی از خانوارهایی که در کمندان بودند و زندگی می کردند منازلشان تملک نشده بود که در این دولت تملک انجام شد و الان مراحل نهایی خود را می‌گذراند و سد نیز آماده بهره‌برداری است.
کمندان دهه فجر امسال به بهره‌برداری می‌رسد
فرماندار ازنا با بیان اینکه این قول را اول دولت سیزدهم به مردم دادیم که سد آبگیری می‌شود و آرزوی چند ساله مردم محقق می‌شود، بیان کرد: این سد نیاز آبی ما را در بخش کشاورزی تأمین می‌کند.
این مسئول تصریح کرد: چون شهرستان ازنا در حوزه کشاورزی سرآمد بوده و حرف برای گفتن داشته و قطب تولید لوبیا و گندم است، سد کمندان برای ما یک سد استراتژیک و راهبردی است، لذا در دهه فجر به بهره‌برداری می‌رسد.
وی با بیان اینکه کمندان تقریباً ۷۲ میلیون متر مکعب گنجایش ذخیره‌سازی آب را دارد، گفت: از سراب کمندان نیز آب شرب شهرستان ازنا و الیگودرز را تأمین می‌کنیم.
فاتحی گفت: آب پشت سد مصرف کشاورزی دارد، الان یک سوم آن آبگیری شده و فکر می‌کنم بهمن ماه به دو سوم برسد، چون سه مرحله آبگیری انجام خواهد شد.
وی در ادامه اضافه کرد: مطالبه مردم کمندان این است که جابجایی روستا انجام شود، ما نیز بر این عقیده هستیم که جابجایی انجام شود و در کارگروه امرو زیربنایی استان نیز مصوبه دارد، الان مسئولیت به آب منطقه‌ای و بنیاد مسکن واگذار شده که یک مکان به عنوان روستای جدید کمندان مشخص کرده و اهالی در آنجا مستقر شوند.
فرماندار افزود: دولت تمامی زمین‌هایی که در مخزن سد قرار می‌گیرند را خریداری کرده و الان همه چیز برای افتتاح کمندان آماده است.
افتتاح سد کمندان ازنا تا پایان امسال
احمدرضا دالوند معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان نیز در این خصوص گفت: بدهی دولت به خانوارهای ساکن در محل سد پرداخت شده است.
وی با بیان اینکه اهالی این منطقه همکاری خوبی با دولت داشته‌اند، بیان کرد: سد کمندان توسعه همه جانبه، بهبود وضعیت کشاورزی و اقتصادی منطقه را به همراه خواهد داشت.
دالوند پیشرفت فیزیکی سد کمندان را بیش از ۹۵ درصد اعلام کرد و یادآور شد: عملیات اجرایی این سد پایان یافته و پنج درصد باقیمانده مربوط به جابه‌جایی منازل روستای کمندان است.
این معاون استانداری لرستان تصریح کرد: سه سایت در نزدیکی روستای فعلی برای احداث روستای جدید مشخص و قرار است آب منطقه‌ای و فرمانداری یکی از این محل‌ها را برای ساخت خانه‌های جدید انتخاب کنند.
دالوند بیان کرد: دولت سیزدهم وظیفه خود در مسیر خدمتگزاری را ادامه می دهد و با تامین زمین و تسهیلات ارزان، روستاییان را در ایجاد روستای جدید تنها نمی‌گذارد.
این مقام مسئول گفت: امکان افتتاح طرح سد کمندان ازنا تا پایان امسال وجود دارد که هم اکنون آبگیری در مخزن آن نیز صورت می گیرد و جزو برنامه های سفر دوم رئیس جمهور به استان خواهد بود.
گفتنی است با توجه به ظرفیت بسیار خوب لرستان در بخش کشاورزی بهره‌برداری هر چه سریعتر از سدهایی از این دست و پروژه‌های نیمه‌تمام آبی استان می‌تواند اقتصاد بخش کشاورزی منطقه را رونق و کمک شایانی به رفع مشکل بیکاری و ایجاد اشتغال کند.
انتهای پیام
