روزنامه وال‌استریت ژورنال در گزارشی درباره شکست‌های اطلاعاتی آمریکا برای جاسوسی در چین نوشته است: ۱۰ سال پیش سرویس‌های ضدجاسوسی در چین در طرحی گسترده به شناسایی و خنثی‌سازی شبکه جاسوسی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) پرداختند؛ چهره‌هایی که برخی از آن‌ها از مقامات عالی‌رتبه چینی بودند.
مقامات کنونی و سابق آمریکایی در گفت‌وگو با وال‌استریت ژورنال اذعان کردند که از آن زمان تا امروز، سازمان سیا سعی داشته شبکه جاسوسی خود را در چین تقویت کند؛ کشوری که در صدر فهرست اهداف اطلاعاتی این سازمان قرار دارد. به گفته این مقامات، خنثی‌سازی این شبکه باعث شده تا واشنگتن فهم درستی از رایزنی‌های رهبران چین درباره مسائل امنیتی مهم مانند مسئله تایوان نداشته باشند.
یک مقام اطلاعاتی سابق آمریکا که تا چندی پیش به اسناد محرمانه این کشور دسترسی داشت، اذعان کرد: ما هیچ اطلاعی از طرح‌ها و مقاصد رهبران چین نداریم.
تلاش آمریکا برای تقویت شبکه جاسوسانش در چین در راستای تغییری شگرف در سیاست‌های اطلاعاتی این کشور روی داده است. واشنگتن که تا چندی پیش مداخله در شورش‌های سرتاسر جهان را در دستور کار خود داشت، این روزها خود را برای تقابل با قدرت‌های بزرگی مانند چین و روسیه آماده می‌کند.
پس از ۲ دهه تلاش ادعایی برای مقابله با تروریسم، نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده - که سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار بودجه دریافت می‌کنند - حالا در حال تربیت نیرو، تغییر اولویت‌های بودجه و استفاده از ابزارهای جاسوسی گران‌قیمت هستند تا بر مقابله با این کشورها تمرکز کنند.
اما درگیری‌های دیگر در غزه و اوکراین توجه و منابع اطلاعاتی کاخ سفید را به خود اختصاص داده و موجب شده تا تلاش‌های «ویلیام برنز» مدیر سازمان سیا برای معطوف کردن تمامی توجه این سازمان به چین، با مشکل مواجه شود. یک مقام سابق سازمان سیا می‌گوید مدیریت هم‌زمان ۲ جنگ و حفظ تمرکز بر چین، توانایی‌های این نهاد اطلاعاتی آمریکا را به چالش کشیده است.
به گزارش روزنامه وال استریت ژورنال، آمریکا در پی حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، مسئولیت کنترل اطلاعاتی جنبش مقاومت فلسطین را تماماً به رژیم صهیونیستی واگذار کرد؛ اما مقامات آمریکایی می‌گویند که حالا با عملیات طوفان الاقصی و غافلگیرشدن نهادهای اطلاعاتی این رژیم، واشنگتن بار دیگر بخشی از توان اطلاعاتی خود را به مناقشه فلسطین اختصاص داده است.
این درگیری غیرمنتظره در فلسطین اشغالی نشان می‌دهد که ایجاد توازن برای مصرف بهینه منابع محدود اطلاعاتی، تا چه حد برای آمریکا دشوار است. یک مقام سابق آمریکایی می‌گوید: واقعیت این است که منابع اطلاعاتی کافی برای پوشش‌دادن سرتاسر جهان نداریم.
بااین‌وجود، ویلیام برنز به وال‌استریت ژورنال گفت که دولت آمریکا چین را بزرگ‌ترین تهدید علیه امنیت خود دانسته و آن را در صدر فهرست سازمان سیا قرار داده است.
او گفت: ما چین را به چشم یک اولویت جهانی دیده و در سه سال گذشته بودجه خود را در این حوزه بیش از ۱۰۰ درصد افزایش داده‌ایم. ما همچنین در اقدامی بی‌سابقه که تاکنون برای یک کشور واحد اتفاق نیفتاده بود، «مرکز مأموریت چین» را تشکیل دادیم. هم‌زمان با در نظر داشتن چندین اولویت از جمله مناقشات جاری (در اوکراین و فلسطین اشغالی) شدیداً بر تهدید استراتژیک چین در درازمدت متمرکز هستیم.
به گفته مقامات آمریکایی، واشنگتن حتی در دورانی که تمرکز خود را بر غرب آسیا و افغانستان متمرکز کرده بود، از مسئله چین غافل نبود. در اواسط دهه ۲۰۰۰ تمرکز آمریکا بر چین بیشتر شد، اما یک دهه طول کشید تا واشنگتن پکن را به اولویت نخست اطلاعاتی خود تبدیل کند.
دولت آمریکا هرگز به‌صورت علنی به پاک‌سازی جاسوس‌های خود توسط پکن در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ اعتراف نکرده است.
امروزه ماهواره‌های جاسوسی آمریکا توسعه‌های نظامی و برنامه‌های مدرن‌سازی چین را رصد می‌کنند و ابزارهای جاسوسی سایبری بخش بزرگی از ارتباطات چینی‌ها را به واشنگتن منتقل می‌کند. اما در سطح رهبری و شخص «شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین، آمریکا ابزاری به جز کنار هم چیدن نشانه‌ها و تحلیل عمیق سخنرانی‌های عمومی شی در اختیار ندارد.
وال‌استریت گزارش داد که امروزه نفوذ در چین نسبت به یک دهه قبل که جاسوسان آمریکا را بیرون کرد، به‌مراتب دشوارتر شده است. سازمان سیا در حالی باید در حوزه‌های گسترده‌ای مانند هوش مصنوعی و زیست‌شناسی مصنوعی پیشرفت چین را رصد کند که شی با اعمال سیاست‌های نظارتی «اورولی» اجرای عملیات‌های جاسوسی در کشورش را بسیار دشوار کرده است. (اورولی صفتی است که به رفتارها و سیاست‌های کنترلی - مانند تبلیغات، شنود، اخبار نادرست و انکار حقیقت - اشاره دارد که توسط برخی حکومت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این وضعیت و شرایط اجتماعی را جرج اورول در رمان‌هایش توصیف کرده است.)
واشنگتن و پکن بر سر مسائلی مانند محدودیت‌های آمریکا بر حوزه فناوری، مانورهای نظامی دریایی و هوایی و حمله روسیه به اوکراین با یکدیگر درگیری‌هایی دارند. نقاط ضعف چین مانند کاهش نرخ رشد اقتصادی و کاهش جمعیت از عواملی هستند که آینده این کشور را نامشخص و ارزیابی درباره آینده آن را دشوار می‌کنند.
به گزارش این روزنامه آمریکایی، «مایک ترنر» رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا در گفت‌وگویی اظهار کرد: متاسفانه اهداف چین آن‌قدر وسیع است که نمی‌شود گفت فعالیت‌های (اطلاعاتی) ما کافی است.
به گفته مقامات آمریکایی، در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی تحلیلگران سازمان سیا مکرراً نسبت به رشد اقتصادی و چشم‌اندازهای نظامی چین هشدار دادند؛ تا جایی که این گزارش‌های محرمانه در میان مقامات آمریکایی به «گزارش‌های ترسناک چین» معروف شدند.
گزارش‌های سری که به کاخ سفید، وزارت خارجه و دیگر نهادهای آمریکا ارسال می‌شد، نشان‌دهنده طرح‌های به‌روزرسانی ارتش چین، گسترش نیروی دریایی این کشور و اهداف پکن برای توسعه پایگاه در خارج از مرزهای این کشور بود.
سازمان سیا به مقامات عالی‌رتبه حزب کمونیست چین و وزرای دولت این کشور نفوذ کرده و آنان را به جاسوسان حقوق‌بگیر آمریکا بدل کرد، اما این شبکه جاسوسی توسط پکن نابود و اعضای آن یکی پس از دیگری شناسایی شدند.
به گفته مقامات آمریکایی، احتمالاً وجود یک نقص در ارتباط سازمان سیا با عوامل خود در چین موجب شناسایی آنان توسط پکن شد؛ اما جزئیات لو رفتن این شبکه و اینکه آیا مقصران آن در سیا توبیخ شدند، روشن نیست.
یک مقام سابق آمریکایی درباره شکست واشنگتن در چین گفت: وحشتناک، وحشتناک، وحشتناک. شک دارم که از آن زمان تا امروز این (شبکه جاسوسی) احیا شده باشد.
به گفته یک مقام سابق آمریکایی، رو شدن دست شبکه جاسوسان آمریکا در چین تبعات فراوانی داشت. این اتفاق هم‌زمان بود با روی کار آمدن شی جین‌پینگ و به او کمک کرد تا با سهولت بیشتری طرح‌های خود برای افزایش امنیت چین را ارائه دهد. به گفته این مقام، این اتفاق تا مدتی موجب توقف طرح‌های آمریکا برای جذب جاسوس در دیگر نقاط جهان شد. او با اشاره به خطری که جاسوسان بالقوه آمریکا در دیگر کشورها احساس می‌کردند، گفت: چرا باید تماسی را از یک فرد آمریکایی جواب دهم؟ من که می‌دانم بر سر چینی‌ها چه آمد!
رسانه آمریکایی ادعا کرده چین علاوه بر دشوار کردن شرایط برای سازمان سیا در جذب جاسوس، برنامه جاسوسی خود را گسترش داده و از بسترهایی مانند «لینکدین» برای شناسایی اهداف آمریکایی استفاده کرده است. «کوین پاتریک مالوری» عضو سابق سازمان سیا که درگیر بدهی‌های سنگین مالی شده بود، اسرار این سازمان را به چین فروخت. او در سال ۲۰۱۸ در آمریکا محاکمه شد.
در ماه اوت نیز وزارت دادگستری آمریکا اعلام کرد که ۲ عضو نیروی دریایی این کشور را به جرم جاسوسی برای چین بازداشت کرده است. هر دو عضو بازداشت شده در چین متولد شده و در آمریکا بزرگ شده بودند.
مقامات کنونی و سابق آمریکایی گفتند که سیا از سال ۲۰۲۰ تمرکز خود را بر چین تشدید کرده و برای تأمین بودجه لازم برای جاسوسی از این کشور، برنامه‌های جاسوسی خود را در دیگر نقاط جهان از جمله غرب آسیا کاهش داده است. آمار دقیقی از این بودجه‌ها در دسترس نیست، اما مقامات می‌گویند این میزان از بودجه اختصاص‌یافته به چین، نشان از تغییری شگرف در رویکرد اطلاعاتی آمریکا دارد.
به گفته این مقامات، رئیس سیا حالا جلساتی را به صورت هفتگی با دستیاران ارشد خود برگزار می‌کند. او از ۲۰۲۱ که به ریاست سیا رسید، مرکز عملیات چین را تاسیس کرد که جاسوسان، تحلیلگران اطلاعاتی، کارشناسان فناوری و دیگر نخبگان در آن گرد هم آمده و مشخصاً پیرامون چین فعالیت می‌کنند.
اما با وجود این تلاش‌ها، مقامات می‌گویند که آمریکا بخش اعظم اطلاعات خود درباره چین را از جاسوسی‌های الکترونیک به دست می‌آورد؛ از جمله شنود مکالمات تلفنی، ایمیل‌ها و هر نوع ارتباط دیجیتالی. در گزارش وال‌استریت ژورنال به نقل از این مقامات آمده است: «چنین ابزارهایی به هیچ وجه نمی‌توانند به خوبی جاسوس‌هایی که در صحنه حضور دارند، درباره مقاصد و نقاط ضعف رقبا به ما اطلاعات بدهند.»
به اذعان این روزنامه آمریکایی، استخدام جاسوسان جدید برای سیا به کاری بسیار دشوار بدل شده است. سامانه نظارتی گسترده چین علاوه بر تعداد زیادی از ناظران میدانی، از تحلیل «بیگ دیتا/Big Data» برای بررسی تصاویر یک گسترده از دوربین‌های امنیتی در شهرهای مهم این کشور استفاده می‌کند.
رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا گفت: با استفاده چین و دیگر کشورها از فناوری‌های جدید، ما باید راهی برای تقویت توانایی خود در جمع‌آوری اطلاعات از این کشورها بیابیم.
در گزارش این روزنامه همچنین آمده است که فعالیت‌های چین در حوزه مقابله با تلاش‌های آمریکا برای جذب جاسوسان چینی به مرزهای این کشور محدود نمی‌شود. به گفته مقامات آمریکایی، چند افسر اطلاعاتی ایالات متحده که در رستورانی در یک کشور آمریکایی لاتین با ظاهری مبدل با هدف خود ملاقات داشتند، توسط گروهی از عوامل چینی فیلمبرداری شدند.
«دیوید مارلو» معاون عملیات سازمان سیا در اواسط سال میلادی جاری در حضوری کم‌سابقه در انظار عمومی به صورت تلویحی به از بین رفتن شبکه جاسوسان آمریکایی در چین اشاره کرد و گفت: این کاری پر خطر است و گاهی اوقات بعضی‌ها لو می‌روند.
در ماه اوت، وزارت خارجه چین اعلام کرد ۲ شهروند چینی را به اتهام جاسوسی برای آمریکا بازداشت کرده است. اگر جرم این افراد اثبات شود، بدین معناست که ایالات متحده هنوز بر تشکیل شبکه جاسوسی در چین پافشاری دارد و پکن نیز شدیداً با آن مقابله می‌کند.
