راه های درمان انواع عفونت

نخستین آنتی بیوتیک کشف شده همان پنسیلین است که توسط فلمینگ از کپک استخراج شد. متاسفانه در طی گذشت زمان باکتری ها نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاوم شده اند.

درمان عفونت

فلمینگ مدت ها قبل درباره موضوع عفونت هشدار داده بود. به همین دلیل محققین حوزه ی دارو همواره در پی کشف آنتی بیوتیک های جدید هستند. در این میان آنتی بیوتیک های گیاهی در اولویت قرار دارند. برای استخراج آنتی بیوتیک ها از گیاهان و سایر ترکیبات از حلال ها استفاده می شود. اصلی ترین حلال استخراج آنتی بیوتیک، اتیل استات است. این حلال با نام اتیل استات بهداشتی نیز شناخته می شود.

آنتی بیوتیک چیست؟

آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که با عفونت های باکتریایی در انسان و حیوانات مبارزه می کنند. آنتی بیوتیک ها می توانند باکتری ها را کشته و از بین ببرند و یا شرایط را برای رشد و تکثیر آن ها سخت کنند. آنتی بیوتیک ها یکی از پرکاربردترین و مهم ترین کلاس های دارویی در پزشکی هستند. درک دنیای آنتی بیوتیک ها و ضدعفونی کننده ها کار ساده ای نیست. داروهای ضدعفونی کننده دسته ی بزرگی از انواع بسیاری از داروها هستند. ضدعفونی کننده ها طیف وسیعی از جمله آنتی بیوتیک ها، ضد قارچ ها، ضد ویروس ها و حتی عفونت های تک یاخته ای را پوشش می دهند.

همه ی ما تا به حال در زندگی خود، حداقل یکبار از آنتی بیوتیک ها یا ضدعفونی کننده ها استفاده کرده ایم. از درمان گلو درد یا گوش درد در کودکی تا عفونت های دستگاه ادراری یا عفونت های پوستی خارش دار در بزرگسالی همه به وسیله ی آنتی بیوتیک ها انجام می شود.

چه موقع از آنتی بیوتیک ها استفاده کنیم؟

آنتی بیوتیک ها بسته به نوع باکتری تحت درمان انتخاب می شوند. به بیان دیگر برای درمان هرنوع باکتری از آنتی بیوتیک مخصوص آن استفاده می شود. چنانچه از آن ها به درستی استفاده شود، عموما بی خطر هستند و عوارض جانبی کمی دارند. پزشکان هر بیمار را جداگانه ارزیابی کرده و بسته به نوع باکتری، شدت عفونت و نواحی درگیر بیماری؛ نوع آنتی بیوتیک، دوز دارو و طول درمان صحیح را تشخیص می دهند.

آنتی بیوتیک ها انتخاب درستی برای درمان همه ی عفونت ها نیستند. به عنوان مثال اکثر گلودردها، سرفه و سرماخوردگی، آنفولانزا، کووید یا سینوزیت حاد منشا ویروسی دارند. بنابراین به دلیل عدم حضور باکتری نیازی به استفاده از آنتی بیوتیک ها هم نیست. این عفونت های ویروسی «خود محدود شونده (Self-Limiting)» هستند. یعنی سیستم ایمنی بدن شما معمولا خود وارد عمل شده و با ویروس مبارزه می کند. استفاده از آنتی بیوتیک ها برای عفونت های ویروسی می تواند خطر ابتلا به مقاومت آنتی بیوتیکی را افزایش دهد. باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک را نمی توان به طور کامل توسط یک آنتی بیوتیک مهار کرد یا از بین برد. در حالی که پیش از ایجاد مقاومت عملکرد کامل و موثری داشته اند. در نهایت اگر به دلیل ابتلا به عفونت ثانویه نیاز به آنتی بیوتیک باشد، تعداد گزینه ها در انتخاب درمان های موثر کاهش می یابد. از دیگر عوارض استفاده از آنتی بیوتیک در موارد غیر ضروری، اثر گذاری عوارض جانبی دارو بر سلامتی و پرداخت هزینه ی اضافه است. افراد نباید آنتی بیوتیک خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و یا آن را برای بیماری های بعدی استفاده کنند.

عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها

این عوارض می توانند سطحی و جزئی بوده یا شدت داشته باشند. کهیر، حالت تهوع، اسهال، نفخ و سو هاضمه از عوارض جانبی آن هستند. عوارض جانبی جدی تر شامل واکنش های آلرژیک شدید، عفونت های مقاوم به آنتی بیوتیک و عفونت های سخت کلستریدیوم (C.diff) که موجب اسهال شدید، آسیب شدید روده بزرگ و حتی خطر مرگ می شود؛ هستند. برخی از پزشک ها توصیه به مصرف پروبیوتیک ها بعد از دریافت انتی بیوتیک ها دارند. پروبیوتیک ها باکتری های مفید معده هستند و می توانند اعتدال در بدن ایجاد کنند.

درمان عفونت های رایج با آنتی بیوتیک ها

عموما در درمان آکنه، برونشیت، عفونت گوش میانی، بیماری های مقاربتی (STD)، عفونت پوست یا بافت نرم، گلودرد استرپتوکوکی، اسهال مسافرتی، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی و عفونت دستگاه ادراری (UTI) از ترکیبات دارویی ضد عفونی کننده استفاده می شود. متداول ترین آنتی بیوتیک های دارویی پنی سیلین، آموکسی سیلین، داکسی سایکلین، سفالکسین، سیپروفلوکساسین، کلیندامایسین، مترونیدازول، آزیترومایسین، سولفامتوکسازول و تری متوپریم، آموکسی سیلین و کلاولانات، و لووفلوکساسین هستند. آنتی بیوتیک ها با توجه به طریقه ی مصرف به سه گروه تقسیم می شوند. آنتی بیوتیک های خوراکی مانند قرص و کپسول، آنتی بیوتیک های موضعی مانند پماد و قطره های چشم و گوش و آنتی بیوتیک های تزریقی و داخل وریدی که برای نوع حاد عفونت استفاده می شوند.

تولید آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک ها متابولیت های ثانویه ای هستند که توسط میکروارگانیسم ها، گیاهان و برخی حیوانات برای توقف رشد و نابودی میکروارگانیسم های پاتوژنیک تولید می شوند. مطالعات زیادی برای تولید آنتی بیوتیک های طبیعی جدید، به ویژه آنتی بیوتیک های برگرفته از میکروارگانیسم ها در حال انجام است. تولیدکنندگان اصلی آنتی بیوتیک ها، اکتینومیست ها و قارچ ها افزون بر باکتری ها هستند. آنتی بیوتیک ها را می توان از برگ برخی از گونه های گیاهی در منطق استوایی، فومرول های زیر آب اقیانوس ها و دریاها و یا حتی کپک استخراج کرد. برای استخراج این ترکیب نیاز به استفاده از حلال های آلی است. عمدتا از حلال هایی مانند اتیل استات، بوتیل استات، متانول و نرمال هگزان استفاده می شود.

اتیل استات حلال پرکاربرد در تولید آنتی بیوتیک

اتیل استات رایج ترین حلال در صنعت داروسازی است. اتیل استات مناسب صنایع داروسازی با نام اتیل استات بهداشتی در بین عوام شناخته می شود. عمده کاربرد اتیل استات، استخراج ترکیبات دارویی از دل سایر ترکیبات است. اتیل استات حلال استخراج آنتی بیوتیک است و جایگزینی برای آن وجود ندارد. تمامی کارخانه های تولید کننده آنتی بیوتیک از این حلال استفاده می کنند.

دانشمندان طی تحقیقات متعدد توانسته اند منشا های گیاهی برای آنتی بیوتیک ها پیدا کنند. حلال های مورد استفاده در استخراج آنتی بیوتیک ها دی متیل سولفوکساید(DMSO)، متانول، نرمال هگزان و اتیل استات هستند. در این بین حلال اتیل استات بهترین حلال برای استخراج آنتی بیوتیک برگرفته از ترکیبات گیاهی است. به طور کلی در مطالعاتی که پیرامون استخراج ترکیبات دارویی از دل گیاهان انجام می شود، اتیل استات از پرکاربرد ترین حلال ها است. به عنوان مثال در پی مطالعه ای بر روی گونه های گیاهی جزایر فیلیپین، ترکیب داروی مهار کننده ی رشد سلول های سرطانی با استفاده از حلال اتیل استات استخراج شده است. استخراج با حلال اتیل استات بازده متابولیت ثانویه عالی دارد که منجر به بهبود خاصیت ضدمیکروبی آنتی بیوتیک می شود.

مزایای استفاده از اتیل استات در استخراج آنتی بیوتیک

• استفاده از این حلال موجب افزایش راندمان استخراج آنتی بیوتیک می شود.

• آنتی بیوتیک استخراج شده، خواص ضدباکتریایی قوی تری دارد.

• اتیل استات قطبیت کمی دارد. از این رو برای استخراج مولکول هایی با قطبیت خیلی کم و مولکول هایی با قطبیت کمتر از اتیل استات مناسب است.