غذا و خودرو دو موردی است که ایرانی‌ها علاقه شدیدی به آن دارند. ترکیب این دو هم قطعا جذاب است. بازار داغ این دو کالای پرمصرف ایرانی، به درآمدزایی برای کسب‌وکار دیگری هم دامن زده؛ چنانچه فود بلاگرها که اینستاگرام را قرق کرده‌اند از این فرصت استفاده کرده و سراغ شیوه‌ای جدید برای معرفی غذا به مخاطبان خود رفته‌اند. معرفی غذا پشت فرمان خودرو، شکل متفاوتی است که این روزها فود بلاگرها از آن استفاده می‌کنند و توانسته‌اند نظر بسیاری از کاربران اینستاگرامی را جلب کنند. شغلی که در آن غذا را پشت فرمان خودرو معرفی می‌کنند اصلاحا «فود ماشینی» نام دارد. در ادامه قصد داریم به زیر و بم‌های این شغل و درآمد آن بپردازیم.فود بلاگری از کجا شروع شد؟ داستان فود بلاگری شاید به سالیان قبل برگردد. حتی در زمان پادشاهان قدیمی افرادی به عنوان جان‌نساران در دربار پادشاهان حضور داشتند. این افراد قبل از این که غذا برای پادشاه سرو شود سلامت و کیفیت آن را بررسی می‌کردند. بعدها با رشد صنعت چاپ، منتقدان غذا به وجود آمدند که در مورد رستوران‌های مطرح کتاب می‌نوشتند و با گسترش رسانه‌های جمعی، ستون‌های ثابتی در روزنامه‌ها و نشریات به آنها اختصاص داده شد. منتقدان غذا، غذای رستوران‌های مختلف را امتحان می‌کردند و درباره آن نقد و بررسی حرفه‌ای می‌نوشتند. پدیده فود بلاگری هم، همانطور که از اسمش پیداست با فراگیر شدن اینترنت و ظهور وبلاگ‌ها و بعدها شبکه‌های اجتماعی شکل گرفت و جهانی شد. شاید اولین وبلاگ‌های مربوط به غذا و خوراکی‌ها به قصد تفنن و به عنوان تفریحی برای صاحبانشان شکل گرفتند اما در دنیای امروز، فود بلاگری نه تنها یک تفریح شیرین، بلکه ابزاری برای درآمدزایی و بازاریابی برندها هم به شمار می‌آید. امروزه شاهد هستیم که رستوران‌ها، تولیدکنندگان مواد غذایی و... از اینفلوئنسرهای حوزه غذا یا همان فودبلاگرها برای معرفی و ارتقاء برندشان استفاده می‌کنند. در واقع، هر فود بلاگری با توجه به سبک کارش در گذر زمان تعدادی هوادار و دنبال‌کننده جذب می‌کند که روی آنها نفوذ دارد و برندها از این نفوذ برای تبلیغات بهره می‌برند.
فود بلاگری شاخه‌های مختلفی دارد که از به اشتراک گذاشتن دستور آشپزی و تست غذا گرفته تا معرفی رستوران و کافه‌ها را شامل می‌شود. اما آنچه که مشخص است این روزها نان در معرفی رستوران‌ها است و اکثر فود بلاگرها هم سراغ همین قصه رفته‌اند. وقتی به بخش اکسپلور اینستاگرامتان سر می‌زنید با انبوهی از پست‌های فودبلاگرها مواجه می‌شوید که رستوران‌های خاصی را به صورت هماهنگ معرفی می‌کنند. هرچند که به نظر می‌رسد مخاطب این سبک پست‌ها رو به کاهش است. بسیاری دلیل این کاهش مخاطب را هم در تکراری شدن شیوه کار و از دست دادن جذابیت این پست‌ها می‌دانند.
حال فود بلاگرها به نوعی دچار دردسر شده‌اند چرا که دیگر آنطور که باید کارشان دیده نمی‌شود. به همین خاطر شیوه جدیدی برای معرفی غذا در خودرو ایجاد شد تا شاید نظر مخاطبان دوباره جلب شود. اصطلاحا به صفحاتی که غذا در آنها پشت فرمان خودرو معرفی می‌شود فود ماشینی می‌گویند. گردانندگان این صفحات غذای یک رستوران یا کافه را می‌گیرند و پشت فرمان خودرو شروع به خوردن آن می‌کنند. با این حرکت نام رستوران یا کافه هم روی جعبه غذا به نمایش گذاشته می‌شود و ناخودآگاه تبلیغ صورت می‌گیرد. شاید بتوان گفت این شیوه معرفی از سایر مدل‌ها آسان‌تر است چرا که هیچ صحبتی هم در آن نیست و تمام تمرکز روی نوع فیلم‌برداری و صدای ایجاد شده هنگام خوردن آن غذا است. البته ابتدا فودبلاگرهای خارجی این نوع معرفی غذا را در فضای اینستاگرام باب کردند و بلاگرهای ایرانی هم مسیر را ادامه داده‌اند.
اگر شما هم صاحب یک رستوران یا کافه باشید شاید برای معرفی کسب‌وکار خود سراغ یکی از همین فود بلاگرها یا دسته فود ماشینی‌ها بروید. برای بررسی هزینه تبلیغ توسط فود ماشینی‌ها به چند پیج فعال در این حوزه پیام دادیم تا مظنه را متوجه شویم.
خبرنگار: «سلام ببخشید هزینه تبلیغ یک رستوران در پیج شما چقدر میشه؟»
ادمین پیج: «سلام پیج رستوران رو بفرستید لطفا»
خبرنگار: «پیج نداره هنوز. تازه راه اندازی شده. ممنون میشم هزینه تبلیغات رو بگین.»
ادمین پیج: « ۲میلیون تومان!»
خبرنگار: «پست تکی؟ یا استوری؟»
ادمین پیج: «پست و گزارش استوری به صورت همزمان.»
خبرنگار: «ممنون»
بعد از پرس‌وجوی خبرنگار صمت از چند پیج اینستاگرامی دیگر فود ماشینی، با قیمت‌های مشابه بین ۱ تا ۳ میلیون تومان مواجه شدیم. به نوعی می‌توان گفت هزینه تبلیغ رستوران توسط فود ماشینی‌ها به مراتب پایین‌تر از سایر فود بلاگرها است و می‌توان آن را منطقی‌تر دانست. البته این نکته را نیز نباید فراموش کرد که فود ماشینی‌ها در ابتدای راه قرار دارند و به همین خاطر فعلا به تعرفه پایین‌تر تبلیغات خود قانع هستند. احتمالا با جلب مشتریان بیشتر این گروه از برای تبلیغات دست بالا خواهند گرفت.بنابراین این احتمال می‌رود که با معروف‌تر شدن فود ماشینی‌ها هزینه تبلیغات در این پیج‌ها رشد انفجاری داشته باشد.
شاید جالب باشد بدانید که ترکیب غذا و خودرو فقط به بحث فود ماشینی‌ها ختم نمی‌شود. خودروهایی مثل ون یا وانت هم هستند که به صورت خیابانی اقدام به فروش غذا می‌کنند. به این نوع خودروها که غذا در خیابان می‌فروشند «فود تراک» می‌گویند. فود تراک‌ها معمولا قیمت آنچنان بالایی ندارند و قیمت این خودروها ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان است. نکته جالب توجه اینجاست که اگر شما صاحب یک فود تراک باشید مجدد برای معرفی کسب‌وکار خود باید سراغ فود بلاگر یا فود ماشینی‌ها بروید.
این روزها نان فود بلاگرها در روغن است چرا که خبری از دریافت مالیات هم نیست و به سادگی از اینستاگرام کسب درآمد می‌کنند. در بودجه ۱۴۰۳ هم برخلاف سال قبل هیچ صبحتی درباره دریافت مالیات از اینفلوئنسرها نشده است. فود ماشینی‌ها هم به عنوان شاخه‌ای از شغل فود بلاگری که به سرعت در حال رشد است با خیال راحت می‌توانند پول پارو کنند. آنطور که به نظر می‌رسد هم اقبال عمومی به سمت دیدن پیج فود بلاگرهایی است که مثل آب خوردن پول در می‌آورند. حالا که قرار است عمده درآمد دولت در بودجه سال آینده از محل مالیات باشد، انتظار می‌رود نظارت بیشتری روی روند کار این صفحات و نوع نرخ گذاری تبلیغات آنها صورت گیرد. نکته قابل توجه آنکه، نمایندگان مجلس شورای بندی را در قانون بودجه سال ۹۹ تصویب کردند که بر اساس آن، درآمدهای کاربران دارای بیش از ۵۰۰ هزار دنبال‌کننده در رسانه‌های کاربرمحور (مانند اینستاگرام و تلگرام) از محل تبلیغات مشمول مالیات بر درآمد خواهد بود. سازمان امور مالیاتی مکلف شد ظرف ۲ ماه از لازم‌الاجرا شدن این بند دستورالعمل اجرایی مربوط به اخذ مالیات از درآمدهای کاربران حرفه‌ای رسانه‌های کاربرمحور از محل تبلیغات را تهیه و به تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی برساند.
