عصر ایران - اگر مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) هستید، مصرف سبزیجات خام ممکن است علائم بیماری شما را تشدید کند. از این رو اگر نمی توانید پیاز خام، سیر یا کلم بروکلی را تحمل کنید، استراتژی هایی مانند پختن و آب گیری می توانند راهی مناسب تر برای دریافت مزایای تغذیه‌ای سبزیجات باشد.
علاوه بر این برخی از سبزیجات خام مانند هویج و لوبیا سبز توسط افراد مبتلا به IBS بهتر از سایر سبزیجات خام تحمل می شوند.
اما چرا سبزیجات خام علائم IBS را تشدید می کنند و چگونه می توان متوجه شد که کدام یک از سبزیجات خام برای این بیماران مفید نیستند؟ چه روش های جایگزینی برای دریافت این سبزیجات مطرح هستند؟
تحقیقات معتبر در مورد IBS نشان داده اند که افراد مبتلا به این بیماری به مرور متوجه می شوند که برخی از مواد غذایی علائم آنها را بدتر می کنند. با این حال هیچ غذایی وجود ندارد که همواره محرک مشترک و دائمی تمامی مبتلایان به این بیماری باشد.
بر اساس مطالعه ای که از طریق مجله BMC gastroenterology قابل دسترسی است، دسته ای از افراد مبتلا به IBS پس از مصرف سبزیجات خام، علائمی مانند نفخ، سنگینی معده، یبوست و یا اسهال را تجربه می کنند.
اما چرا سبزیجات خام منجر به تشدید علائم IBS می شوند:
- فیبر: زمانی که سبزیجات خام می خورید، دستگاه گوارش شما وظیفه تجزیه اجزای غذا را عهده دار می شود. فیبر سفت موجود در سبزیجات (سلولز) تجزیه نمی شود و دستگاه گوارش را هنگام عبور تحریک می کند.
- فادمپ (FODMAP): مخفف الیگوساکاریدهای قابل تخمیر، دی ساکاریدها، مونوساکاریدها و پلی ال ها است. از آنجایی که این کربوهیدرات ها به خوبی توسط روده کوچک جذب نمی شوند، می توانند علائم IBS را در برخی افراد تشدید کنند.
- حجم غذا: وقتی سالاد یا سبزیجات خام می خورید، معمولا حجم زیادی غذا وارد دستگاه گوارش خود می کنید. بر اساس تئوری رژیم غذایی فادمپ، این موضوع می تواند مقدار گاز و بار اسمزی را در روده شما افزایش دهد و منجر به افزایش بروز علائم ناخوشایند IBS شود.
لازم به ذکر است که گاهی اوقات مشکل ممکن است صرفا در ارتباط با مصرف سبزیجات خام نباشد. بعضی از انواع سبزیجات بدون توجه به اینکه چگونه آنها را می خوریم، مشکل ساز خواهند شد.
به عنوان مثال، قارچ، کرفس، گل کلم و پیاز مواد غذایی با فادمپ بالا هستند که می توانند علائم گوارشی را در افراد مبتلا به IBS (و حتی برخی از افرادی که مبتلا به این اختلال نیستند) تحریک کنند.
سبزیجات خامی که می توانند علائم IBS را تشدید کنند عبارت اند از:
- کنگر فرنگی
- مارچوبه
- چغندر
- کلم بروکلی
- کلم بروکسل
- گل كلم
- کرفس
- ذرت
- سیر
- قارچ
- بامیه
- پیاز
- نخود فرنگی
- پیازچه
- موسیر
به گزارش جامعه کانادایی تحقیقات روده، اگر متوجه شدید که با عدم مصرف برخی از سبزیجات خام احساس بهتری دارید، نگران حذف کامل آنها از رژیم غذایی خود نباشید. هرچند ممکن است نتوانید آنها را به صورت خام مصرف کنید، روش های دیگری وجود دارند که به کمک آنها می توان احتمال بروز علائم سندرم روده تحریک پذیر را کاهش داد:
- آماده سازی سبزیجات با برش دادن آنها به قطعات کوچک تر و حذف «تکه های سخت نظیر پوست، دانه و ساقه. این کار می تواند کمک زیادی به تسهیل فرآیند هضم سبزیجات توسط سیستم گوارش کند.
- پختن سبزیجات به جای خام خوردن آنها نیز می تواند مفید باشد. مانند فرآیند کمک به هضم با بریدن و پوست کندن سبزیجات، گرمای حاصل از حرارت پخت و پز نیز به تجزیه راحت تر غذا کمک می کند و به روده ها در این امر یاری می رساند. سبزیجات پخته شده نسبت به سبزیجات خام فشار کمتری به سیستم گوارش وارد کرده و همچنان بیشتر فواید تغذیه ای را حفظ می کنند.
- پوره کردن سبزیجات پخته یک راه عالی دیگر برای تسهیل فرآیندهای گوارشی روده است. ممکن است به طور ناخودآگاه به غذای کودک فکر کنید، اما پوره های سبزیجات پایه ای بی نظیر برای انواع غذاهای «بزرگسالان» مانند اسموتی ها و سوپ های خامه ای هستند.
- آب گیری راه دیگری برای افزودن سبزیجات به رژیم غذایی در صورت ابتلا به IBS است. مانند پخت و پز، آب گیری سبزیجات نیز فرآیند هضم را با سهولت بیشتری آغاز می کند. هرچند با این روش بیشتر محتوای فیبر سبزی از دست خواهد رفت، اما آب گیری می تواند راه راحت تری برای دسترسی به سایر مزایای تغذیه ای سبزیجات خام باشد.
همچنین لازم به ذکر است که با وجود حساسیت گوارشی عده زیادی از بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر به سبزیجات خام، شماری از این بیماران می توانند بدون هیچ مشکلی برخی از سبزیجات خام مانند هویج، فلفل دلمه ای، لوبیا سبز، تربچه و گوجه فرنگی را به خوبی تحمل کنند و حتی اقدام به مصرف روزانه این دسته از سبزیجات محبوب کنند.
