به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای دکتر بهرام عین اللهی – وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امشب با حضور در برنامه گفت و گوی ویژه شبکه خبر درخصوص چگونگی برگزاری پویش ملی سلامت گفت و گو کرده است.
مقدمه مجری: همانطور که در خبر‌ها شنیدید پویش ملی سلامت که از ۲۰ آبان شروع شده بود، بعد از هفتاد روز فعالیت امروز شنبه سی ام دیماه به کار خودش پایان داد. طبق آمار‌ها هم حدود ۴۶ میلیون نفر در این پویش ملی در سراسر کشور مشارکت داشتند، در واقع هدف از این کار غربالگری دو بیماری یعنی پرفشارخون و دیابت آن هم بین افراد بالای ۱۸ سال بوده است، گفته شده حدود ۷۰ درصد جمعیت هدف این پویش که همان افراد بالای ۱۸ سال هستند در این پویش شرکت کردند، این عدد از نظر وزارت بهداشت بیانگر مشارکت موفق و نمره‌ی قابل قبول است که برای پیشگیری از عوارض این دو بیماری بسیار کمک کننده محسوب می‌شود، بیشترین آمار شرکت کننده در این پویش هم مربوط به گروه سنی ۳۵ تا ۴۰ سال بوده است، حالا امشب در برنامه‌ی گفتگوی ویژه خبری با حضور وزیر بهداشت می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم.
عین اللهی: جا دارد که ابتدا از مردم عزیز که در این پویش واقعا مشارکت خیلی خوبی را داشتند و همه‌ی کارکنان حوزه‌ی بهداشت، درمان، همکاران عزیزم و سازمان‌هایی که در این رابطه همکاری کردند و به ویژه از صدا و سیما تشکر بکنم که این پویش توانست که به آن اهداف اصلی خودش برسد و در واقع همانطور که همه می‌دانیم، مسئله بهداشت مقدم بر درمان است و همیشه پیشگیری مقدم بر درمان است، این یک حرکتی بود در جهت این که ما قبل از این که دچار عوارض بشویم، قبل از این که بیمارستان هایمان بتواند عوارضی را ایجاد بکند در افرادی که بتوانند در واقع مشکلاتی ایجاد بشود برای آن‌ها، قبل از آن ما بتوانیم که پیشگیری بکنیم و خیلی الحمدالله موفقیت خوبی در آن ایجاد شد.
سوال : حضور مردم را در این پویش چطور دیدید؟
عین اللهی: یک حرکت مردمی خیلی خوبی ایجاد شد که شاید واقعا ما در طول تاریخ نظام سلامت، فعالیت‌های مختلفی انجام شده، ولی در این حد که مردم مشارکت بکنند و یک رکورد را ایجاد بکنند که ۴۶ میلیون نفر وارد این پویش بشوند.
سوال: پویش قبلی چقدر بوده است؟
عین اللهی: پویش قبلی حدود ۲۶ میلیون نفر سال ۹۷ قبل از کرونا انجام شد که فقط فشار خون اندازه گیری شد، ولی این پویش تقریبا ۱۹ میلیون نفر بیشتر از آن مردم مشارکت کردند و باید ما بتوانیم و بنشینیم تحلیل بکنیم یکی این که جدا از محتوا که برای ما محتوا خیلی مهم است این که دو بیماری اصلی که متاسفانه مرگ و میر اصلی را هم در کشور ما ایجاد می‌کند که آن باید غربالگری می‌شد جدای از آن حالت شکلی، این قدر که مردم اعتماد بکنند به نظام سلامت کشور، مراجعه بکنند این یک بخش است که من از همه‌ی مردم تشکر می‌کنم یکی هم که کارکنان عزیز ما به صورت مردمی بیایند و این کار را انجام بدهند و در واقع خودشان را برای این که به نجات مردم بپردازند، در واقع یک کار آرمانی هست، یک بخش مهمی از کار بوده که ...
سوال: چقدر در این کار مشارکت داشتند؟
عین اللهی: ما در این کار تقریبا شاید حدود ۷۰ هزار نفر شرکت کردند نزدیک به ۱۵ تا از مراکز خانه بهداشت مان بودند، حدود ۱۴ تا از مراکز جامع مان شرکت کردند و یک کار جمعی و کلی انجام شد، ما با این حرکتی که انجام شد تشویق شدیم که انشاالله پویش‌های بعدی را هم انشاالله بتوانیم که انجام بدهیم.
سوال: پویش بعدی تان چیست؟
عین اللهی: در دست مطالعه هستیم، شاید سلامت کودکان الان برای ما اهمیت بالایی داشته باشد.
سوال: اسم این پویش چیست؟
عین اللهی: کودکان، چون اعضای بدنشان آن رشد کافی را پیدا نکردند هر بیماری در آن‌ها ایجاد بشود می‌تواند که مزمن بشود و دراز مدت بشود، چرا؟ برای این که یک کودک می‌خواهد هفتاد سال دیگر عمر کند بنابراین ما مثلا در رشته خود من که چشم است اگر کسی تنبلی پیدا بکند تا آخر عمرش چشمش تنبل می‌شود، در شنوایی مشکل پیدا کند تا آخر عمرش این مشکل را دارد آسم پیدا بکند به همین منوال، این است که پویش‌های بعدی مان را داریم برنامه ریزی می‌کنیم، ولی همین قدر که مردم اعتماد کردند و مراجعه کردند و ما توانستیم به آن اهداف اولیه برسیم من جای تشکر از مردم و از صدا و سیما دارم.
سوال: اگر مردم الان بخواهیم قشنگ یک توضیح بدهیم که اهمیت این کار و این پویش چه بوده؟ سوال را این طور شروع کنیم که مرگ و میر ما بر اثر دیابت و پرفشاری خون در ایران سالانه چقدر است؟
عین اللهی: متاسفانه ما در مرگ و میر از این بیماری‌ها به علت بیماری‌های قلبی – عروقی است عمدتا و ما بیماری‌های قلبی – عروقی رتبه‌ی اول را در مرگ و میر دارد در سال‌های مختلف متفاوت است معمولا چیزی نزدیک به ۲۵ هزار نفر، ۲۶ هزار نفر ما مرگ و میر داریم و ما بحث مهم ما این است که این بیماری مراحل مختلف دارد یا این فشار خون یا دیابت مراحل مختلف دارد، ابتدا هیچ کس متوجه نمی‌شود اصلا نمی‌فهمد که بیماری دارد و هیچ علائمی ندارد، ممکن است علائم آن باشد، ولی توجه نکند مثلا در دیابت بحث پرخوری و پرنوشی یا ...
سوال: آن‌ها که در وضعیت نگران کننده می‌روند علامت شان بیشتر بروز می‌کند؟
عین اللهی: بله، در مراحل اولیه علائم این‌ها خود شما در فیلم‌هایی که نشان دادید از مردم خودشان می‌گفتند که نمی‌دانستیم که فشار خون داریم، نمی‌دانستیم قندداریم این‌ها یک واقعیت است و این‌ها اتفاق افتاده است ما الان در این پویشی که انجام دادیم بیش از ۸۰۰ هزار نفر فشار خون داشتند نمی‌دانستند، آن‌هایی که فشار خون قطعی است، ۱۰ میلیون نفر هم ما مشکوک هستیم یعنی فشار خون هایشان را باید مراقب‌های بهداشت ما مرتب اندازه گیری کنند تا متوجه شوند، آن‌هایی که بیماری قند داشتند نزدیک ۴۶۰ هزار نفر صد در صد این‌ها دیابت دارند و مرض قند دارند و نمی‌دانستند، نزدیک سه میلیون نفر هم کسانی هستند که مشکوک هستند یعنی ما باید این‌ها را مرتب پیگیری کنیم که این اتفاق نیفتد.
سوال: اگر اجازه بدهید یکسری تصاویر داریم که اگر آمار‌ها را روی تصاویر نشان بدهید آمار اول را که بحث تعداد شرکت کنندگان است و شما اگر توضیحات آماری این قسمت را بدهید ممنون می‌شوم، بفرمایید:
عین اللهی: (توضیحات روی تصاویر) ما از نظر آمار غربالگری که انجام شده حدود ۴۶ میلیون نفر مراجعه کردند که ۳۳۵ هزار نفر هم از طریق خود اظهاری در سامانه بوده، ما هدفمان این بود که ۷۰ درصد از افرادی که بالای ۱۸ سال هستند را بتوانیم غربالگری کنیم تا به امروز توانستیم به ۷۲ درصد برسیم الحمدالله از برنامه مان جلوتر هستیم و ...
سوال: ببخشید جمعیت بالای ۱۸ سال در کشور چند نفر هستند؟
عین اللهی: ۵۵ میلیون نفر
سوال: که الان ۴۶ میلیون نفر شرکت کردند، حالا در گزینه دوم آقای وزیر توضیح بفرمایید:
عین اللهی: در حدود ۱۰ میلیون نفر آن‌هایی هستند که مشکوک به فشار خون هستند و سه میلیون نفر هم آن‌هایی هستند که مشکوک به دیابت هستند که این‌ها را باید ما مرتبا پیگیری بکنیم، یک کار جدیدی که در کشور انجام شده بحث مراقبین بهداشت است، ما افرادی را بعنوان مراقب بهداشت به استخدام درآوردیم افرادی که کارشان فقط بهداشت است و این‌ها مرتبا انشاالله پیگیری خواهند کرد که خدایی نکرده مردم عزیز ما دچار مشکل نشوند.
سوال: همکاران تصاویر دوم که مربوط به دانشگاه‌ها هست را نشان بدهند، تعداد دانشگاه‌ها به چه صورت بوده است؟
عین اللهی: دانشگاه‌های مختلف آمارشان متفاوت است یکی از نظر تعداد افرادی که مراجعه کردند که در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ما، رتبه‌ی اول را دارد دو میلیون و ۵۹۹ هزار و ۲۶۳ نفر مراجعه کردند، از نظر درصدی بخواهیم حساب کنیم درصد با توجه به جمعیت است، جا‌هایی که جمعیت کمتری دارند طبیعتا درصد شان بالاتر می‌رود از نظر درصد اگر نمودار‌های شما نشان می‌دهند.
سوال: گویا آماده نیست.
عین اللهی:، ولی از نظر دانشگاهی، دانشگاه اصفهان، دانشگاه شهید بهشتی، د انشگاه شیراز، ایران، تبریز، این‌ها به ترتیب هم رتبه‌هایی دارند که به تعداد افرادی که مراجعه کردند به آن دانشگاه‌ها َ، از نظر درصدی هم دانشکده‌ی بهبهان صد در صد، خمین صد در صد، جیرفت صد درصد، خلخال ۹۹ و ۲۲ درصد، لارستان ۹۸ و ۴۲ درصد همین طور تا انتها، چون برنامه اجازه نمی‌دهد که ما همه درصد‌ها را بگوییم، ولی بهرحال پوشش ما خیلی خوب بوده است.
سوال: آن دانشگاه‌هایی که صد در صد بوده کجا بوده؟
عین اللهی: خدمت تان عرض کردم بهبهان، گراش، خمین، جیرفت، تقریبا جزو صد در صد‌ها بودند که همه افرادی که بالای ۱۸ سال بودند مراجعه کردند.
سوال: یک سوالی این جا مطرح است، خانم‌ها مشارکت شان چقدر بوده و اقایان چقدر؟
عین اللهی: خانم‌ها در این پویش ما ۳۵ درصد مشارکت داشتند و آقایان ۶۵ درصد
سوال: علت چیست؟
عین اللهی: ما خودمان هم نمی‌دانیم علت چه بوده که خانم‌ها کمتر مراجعه کردند، ولی آقایان را تا ۶۵ درصد، البته معمولا این بیماری‌های فشارخون و دیابت شاید در آقایان بهرحال یک اهمیت خاصی داشته باشد از جهت این که یک فعالیتی که انجام می‌دهند و تحرکی که دارند این‌ها ممکن است که ...، ولی بهرحال مراجعه به این شکل بوده است، ما علتش را خیلی متوجه نشدیم.
سوال: گفته شده ۱۶ میلیون نفر در این پویش افرادی بودند که دارای اضافه وزن بودند، این چقدر می‌تواند دامن بزند به رشد دیابت؟
عین اللهی: در کشور‌هایی که پیشرفته هستند یا در حال رشد هستند، یکی از مشکلات اصلی چاقی است و چاقی می‌تواند که ریشه‌ی بسیاری از بیماری‌ها باشد در همان دیابت و در فشار خون، این مسئله مهم است، یکی از علائم خطری که امروزه ما باید به آن توجه کنیم چاقی کودکان است، متاسفانه در کرونا به دلیل این که بچه‌ها بیشتر در خانه بودند وقتی هم که در خانه بیشتر باشند بیشتر خورد و خوراک دارند و استراحت بیشتری دارند، بیشتر می‌خوابند و این برای آینده‌ی ما یک چراغ خطر هست یک علامت خطر است و خیلی از متخصصین ما امروزه معتقدند که افرادی که چاق هستند حتی بدون استفاده از دارو همین قدری که رژیم بگیرند، همین قدر که چاقی شان کم بشود و همین قدر که تحرک. یکی از مشکلات امروز ما در شهر‌ها کم تحرکی است، ما شاید در مناطق غیر شهری و روستایی این مشکل را کمتر داریم، ولی این استفاده زیاد از ماشین و کم تحرکی و در واقع استرس‌هایی که در شهر‌ها وجود دارد این‌ها یکی از عوامل مهمی هست که می‌تواند که دیابت و فشارخون را ایجاد بکند بنابراین ما توصیه می‌کنیم که یکی از کار‌هایی که مردم عزیز ما می‌توانند بکنند که پیشگیری بشود از فشار خون و دیابت اول این است که بحث سبک زندگی که امروزه خیلی این سبک زندگی مطرح است و این که بتوانند که از چند تا چیز اجتناب بکنند، مهم‌ترین چیز‌ها در درجه اول نمک است، بعضی‌ها دوست دارند نمک زیاد بخورند نمک یکی از عوامل مهمی است که باعث ایجاد فشار خون می‌شود، استفاده‌ی زیاد از مواد قندی و استفاده‌ی زیاد از مواد با چربی بالا و این از نکاتی است که می‌تواند باعث ایجاد بیماری بشود بنابراین آن سبک زندگی من فکر کنم یکی از برنامه‌هایی که انشاالله ما در اینده خواهیم داشت و انشاالله.
سوال: بحث سبک زندگی گفتید، متخصصان می‌گویند ۱۰ تا ۱۵ درصد اگر افرادی که دارای اضافه وزن هستند وزن شان را پایین بیاورند دیابت شان هم پایین می‌آید.
عین اللهی: بله قطعا همین طور است. یکی از کار‌هایی که انشاالله ما انتظار داریم که در این قضیه صدا و سیما هم با ما کمک کند این که ما وارد این مسائل بشویم و بتوانیم اطلاع رسانی بیشتری در رابطه با این بحث سبک زندگی مواد غذایی و این‌ها انشاالله بتوانیم داشته باشیم.
سوال: یک گزارش ببینیم.
سوال: این بحث پیشگیری که این جا مطرح می‌شود بحث دیابت و پرفشاری خون و یک خبری هم داشتیم که باعث می‌شود که طرف ۵ سال زودتر متوجه بشود از این بیماری‌هایی که می‌خواهد ۵ سال بعد دچار آن بشود، این‌ها چقدر در مرگ و میر و آن بحث‌های بیماری قلبی و عروقی می‌تواند کاهش بدهد طی ۵ سالی که پیش رو خواهیم داشت؟
عین اللهی: وقتی که بیماری زودتر تشخیص داده بشود هنوز آن عوارض خودش را از نظر قلبی و عروقی ایجاد نکرده، هنوز در رگ‌ها آن مشکلات را ایجاد نکرده و وقتی که فرد نداند این بیماری را دارد ممکن است که به صورت ناگهانی بخصوص در سن‌های پایین‌تر، به صورت ناگهانی مثلا دچار حمله قلبی بشود ممکن است سکته مغزی انجام بشود و این‌ها غیر قابل جبران است، چیزی حدود نزدیک به ۷۰ هزار در ۵ سال آینده می‌تواند پیشگیری کند از نظر مرگ و میری که ایجاد می‌شود و حدود ۲۲۵ هزا رتا افرادی که دچار عوارض بد ناشی از بیماری می‌شوند.
سوال: کاهش می‌دهد
عین اللهی: بله، کاهش می‌دهد، بنابراین ما اگر که زودتر فرد بداند که این بیماری فشار خون را دارد قطعا با سبک زندگی و با دارو‌ها،.
