به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت علوم، سجاد محمدعلی نژاد در پنجاه و نهمین اجلاس معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پارک‌های علم و فناوری که در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد، با اشاره به تاریخچه مسئولیت‌پذیری دانشگاه‌ها گفت: حدود ۷۰ سال پیش موضوع تبدیل علم به ثروت اصلی‌ترین دغدغه مراکز آموزش عالی جهان بود. حل مسائل بین المللی بعداً به دغدغه تبدیل شد و حدود یک دهه بعد حفظ این نظام مهم بود و طی ۲ دهه اخیر نقش‌آفرینی دانشگاه‌ها در جامعه و مسئولیت اجتماعی آن به ادبیات اصلی این حوزه تبدیل شد.
وی افزود: این موضوع امروز در حاکمیت و حتی میان مردم هم وجود دارد که چگونه دانشگاه می‌تواند نیازهای اجتماعی را رفع و مسائل پیچیده اجتماعی روز را حل کند.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم با بیان اینکه اولویت توسعه، فناوری‌هایی است که نیازهای ملی و منطقه‌ای را رفع کند، گفت: بر این اساس، بخش عمده‌ای از برنامه‌ها را تنظیم کرده و کمک‌ها را به پارک‌های علم و فناوری اختصاص می‌دهیم. همچنین توسعه فناوری‌هایی که پیشران باشد و بتوانند فناوری‌های دیگر را نیز توسعه دهند مانند هوش مصنوعی، زیست فناوری و کوانتوم از دیگر اولویت‌های ماست.
۳ ماموریت معاونت فناوری و نوآوری
محمدعلی نژاد در مورد ۳ ماموریت معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم گفت: این ماموریت‌ها خلق، توسعه و تکمیل فناوری، توسعه اقتصاد دانش بنیان و ترویج علم و فناوری در جامعه فناورانه کشور هستند.
وی به دستورالعمل حمایت از پایان‌نامه‌های که به زودی ابلاغ می‌شود، اشاره کرد و ادامه داد: بر اساس این دستورالعمل از پایان‌نامه‌ها حمایت می‌شود. دبیرخانه رویش فناورانه را در پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس ایجاد کرده‌ایم و در این چارچوب از پایان‌نامه‌هایی حمایت می‌کنیم که قابلیت رسیدن به محصول در حد سطح آمادگی فناوری ۲ یا ۳ را دارند.
وی افزود: با این نگاه که وقتی دانشجو از پایان نامه خود دفاع کرد می‌تواند هسته فناور در مرکز رشد یا پارک علم و فناوری شکل دهد. این تجربه مشابه در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران و پارک دانشگاه تربیت مدرس انجام شده است و اکنون در حال گسترش آن هستیم.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم با اشاره به ظرفیت های قانون جهش تولید دانش بنیان گفت: آیین نامه ماده ۵ قانون جهش تولید دانش بنیان که به زودی در شورای معاونان وزرات علوم مطرح می‌شود، بر رعایت حق مالکیت فکری تاکید دارد.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس این آیین‌نامه پایان‌نامه بعد از پایان، باید نسبت حق مالکیت فکری استاد، دانشجو و دانشگاه تعیین تکلیف شود. این امر به ارزش‌گذاری دارایی‌های فکری و معنوی کمک می‌کند و وظیفه قانونی است که باید سهم هر کدام از طرفین مشخص باشد.
راه‌اندازی کارگزاری‌ها در پارک‌های علم و فناوری
محمدعلی نژاد از راه‌اندازی کارگزاری‌هایی در پارک‌های علم و فناوری و دانشگاه ها خبر داد و گفت: این کارگزاری‌ها به دارندگان طرح و ایده کمک می‌کنند طرح را به بخش خصوصی ارائه دهند. به این شکل، بخش عمده‌ای از دغدغه در تعامل استاد با بخش خصوصی و خارج از دانشگاه برای جذب سرمایه و فروش محصول رفع می‌شود و کارگزاری این کارها را انجام می دهد.
وی اقدام بعدی را توجه و تکمیل زنجیره ارزش راهبردی پیشنهادی برای هر دانشگاه دانست و گفت: نگاه ما این است که در موضوعات مختلف کشور زنجیره تامین یا زنجیره ارزش راهبردی باید کامل شود. هر پارک علم و فناوری یا دانشگاه می تواند بخشی از این خلأها را رفع و زنجیره را کامل کند.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم تصریح کرد: برای هدایت زنجیره‌های ارزش راهبردی با وزارت کشور و وزارت صمت مذاکره کرده‌ایم تا نیازهای این وزارتخانه‌ها را بدانیم و در نهایت دبیرخانه‌ای تشکیل می‌دهیم که وظیفه جهت‌گیری و هدایت پارک‌های علم و فناوری را در تامین نیازهای وزارتخانه ها برعهده داشته باشد و اتصالات را بین وزارتخانه ها، معاونت علمی، وزارت علوم و پارک های علم و فناوری ایجاد کند.
وی تاکید کرد: یکی از دغدغه‌های جدی تکمیل زنجیره‌های ارزش راهبردی است و جزو اولویت‌های اصلی ماست.
ظرفیت قانون جهش تولید دانش بنیان برای نوشتن زیرساخت‌های فناوری
محمدعلی نژاد خاطرنشان کرد: قانون جهش تولید دانش بنیان، ظرفیت‌های زیادی دارد که از آن به خوبی استفاده نشده است. در حالی‌که منابع دولتی برای توسعه زیرساخت های فناوری کافی نیست، ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش بنیان که اجازه اعتبار و معافیت مالیاتی می داد ظرفیت خوبی است و می توان با آن زیرساخت های موجود را توسعه داد و بهبود بخشید.
وی افزود: برای نمونه می توان آزمایشگاه های مرجع را با معافیت مالیاتی مجموعه های تولیدی بزرگ توسعه داد و این موضوع در شورای راهبردی دانش بنیان هم مصوب شده است؛ ولی دانشگاه ها و پارک های علم و فناوری غیراز پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف از این فرصت به خوبی استفاده نکرده‌اند.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم گفت: این معاونت می‌تواند برای راهنمایی مذاکرات و جلب فرصت ها به منظور استفاده از ظرفیت های این قانون به دانشگاه ها و پارک های علم و فناوری کمک کند.
وی گفت: همچنین ماده ۱۳ قانون جهش تولید دانش بنیان ظرفیت خوبی در حوزه ارتباط با صنعت به خصوص برای بنگاه‌ها و شرکت‌های دارای بخش تحقیق و توسعه، دارد.
استفاده از ظرفیت انجمن های علمی
محمدعلی نژاد به اهمیت انجمن‌های علمی دانشجویی اشاره کرد و گفت: به تازگی یک تفاهم‌نامه بین معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم با معاونت فرهنگی اجتماعی وزارت علوم برای استفاده از ظرفیت‌های انجمن های علمی دانشجویی منعقد شده است. این انجمن‌ها می‌توانند در مجموعه‌های دانشجویی امید ایجاد کند، آموزش‌های زیادی دارند و با هزینه کم رویداد علمی برگزار می کنند.
وی ادامه داد: با این تفاهم‌نامه اعضای این انجمن‌های علمی می‌توانند با شرکت‌های دانش بنیان بهتر و بیشتر آشنا شوند. همچنین به ترویج علم و فناوری، ارتقای توسعه فردی دانشجو و تشکیل هسته پیش‌رشد کمک کنند. برای این هدف دبیرخانه‌ای را شکل خواهیم داد و از طرح‌های ویژه این انجمن‌ها از هر دانشگاهی حمایت می‌کنیم.
وی از همه دانشگاه ها خواست برنامه‌ای برای ورود و نقش‌آفرینی اعضای انجمن های علمی در حوزه فناوری تهیه کنند تا از توان و انگیزه آنها برای حل مسائل استفاده شود.
محمدعلی نژاد اعلام آمادگی کرد تا از ۱۰۰ برنامه ویژه دانشگاه‌ها در حوزه دانشجویی و برای دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد که برای توسعه مهارت های فردی دانشجویان باشد، تا پایان این سال تحصیلی حمایت کنند.
وی گفت: همه دبیرهای انجمن های علمی دانشگاه‌های کشور را در یک گردهمایی هفته آینده در شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان دعوت کرده‌ایم تا بتوانیم هماهنگ‌تر برای این افراد برنامه‌ریزی کنیم.
