داستان تغییر زیبایی‌شناسی نقاشی با یک تابلو

دنیای اقتصاد شنبه 07 بهمن 1402 - 00:05
نزدیک به ۱۰۰ سال قبل از اینکه لئوناردو داوینچی نقاشی مشهور «مونالیزا»‌ را خلق کند، یک نقاش دیگر استانداردهایی را برای پرتره‌های رنگ روغن واقع‌گرایانه تعیین می‌کرد. «یان ون ایک» که در سال ۱۳۹۰ میلادی در بلژیک کنونی به دنیا آمد، یکی از نقاشان چیره‌دست قدیمی نقاشی با رنگ روغن بود و از این سبک برای خلق تابلوهای نقاشی با جزئیات بسیار دقیق استفاده می‌کرد. مهم‌ترین اثر ون ایک تابلوی نقاشی «پرتره آرنولفینی» است که نمادی از رنسانس شمالی محسوب می‌شود و بسیاری از ایده‌آل‌های زیبایی‌شناسی و نوآوری‌ها در نحوه نقاشی کردن آن دوره زمانی را در بر می‌گیرد. با‌این‌حال صرف نظر از پالت رنگی غنی آن، نکته‌های قابل‌توجه بیشتری درباره این نقاشی وجود دارد.

در همان زمانی که رنسانس ایتالیایی، زیبایی‌شناسی کلاسیک را در ایتالیای قرن پانزدهم احیا کرد، رنسانس شمالی در بین هنرمندان شمال کوه‌های آلپ به‌ویژه در هلند، بلژیک، آلمان، فرانسه و انگلستان رواج پیدا کرد. این دوره هنری همچون همتای جنوبی خود، بر رئالیسم تاکید داشت اما با تمرکز بیشتر بر نقاشی و چاپ. یان ون ایک، نقاش فلامانی، به عنوان یکی از مهم‌ترین نقاشان رنسانس شمالی شناخته می‌شود که آثار هنری با مضامین بسیار مذهبی خلق کرده است. «قطعه محراب خنت» یکی از نخستین‌ شاهکارهای این هنرمند محسوب می‌شود که با استفاده از رنگ روغن خلق شده است. ون ایک و برادرش، هوبرت‌ که او هم یک هنرمند بود، این اثر هنری را در یک دوره ۱۰ساله خلق کردند. این اثر هنری نشان‌دهنده عدم پذیرش سبک آرمانی قرون وسطی و حرکت به سمت هنر واقع گرایانه‌تر است.

ون ایک در سال ۱۴۳۴ میلادی، حدود یک سال پس از اتمام خلق «قطعه محراب خنت» روند خلق «پرتره آرنولفینی» را که با نام «ازدواج آرنولفینی» نیز شناخته می‌شود آغاز کرد. این تابلوی نقاشی یک تاجر ثروتمند را که گمان می‌رود «جیووانی دی نیکولا آرنولفینی» باشد، به همراه همسرش در یک اتاق بسیار مجلل که نشانگر ثروت آنهاسـت، به تصویر کشیده است. در نگاه اول، «پرتره آرنولفینی» با توجه به پالت رنگی که برای خلق آن مورد استفاده قرار گرفته است، توجه مخاطب را جلب می‌کند. در سمت چپ این نقاشی، مرد یک کت سنگین آبی-مشکی با تزیینات خز را به تن کرده است و در سمت راست نقاشی نیز همسر این مرد لباسی زمردی با آستین‌های ظاهرا زبر به تن دارد. به نظر می‌رسد هر یک از لباس ها و جواهرات روی بوم می‌درخشند.

ون ایک با استفاده از تکنیک «خیس در خیس» به این رنگ عمیق دست یافت که در آن لایه‌هایی از رنگ مرطوب را قبل از خشک شدن لایه‌های قبلی اضافه کرد. این روش به او اجازه داد تا رنگ‌ها را به طرز ماهرانه‌ای ترکیب کند و یک نمای سه‌بعدی را روی بوم ایجاد کند. علاوه بر این، هنرمند لایه‌هایی از لعاب‌های شفاف را روی نقاشی اضافه کرد تا نه تنها واقع‌گرایی چهره‌ها، بلکه مجلل بودن خانه را نیز پررنگ‌تر کند. اگرچه هویت سوژه‌های نمایش‌داده‌شده در این نقاشی مشخص نیست، اما پوشش سر این زن نشان می‌دهد که آنها در واقع یک زوج متاهل هستند، زیرا تنها زنان مجرد در فلاندر قرن ۱۵ موهای خود را پایین می‌بستند.

با‌این‌حال، برخلاف تصور بسیاری از مخاطبان این نقاشی، زن باردار نیست، بلکه تنها لباس حجیم خود را که در آن زمان مرسوم بود، با دستش بالا گرفته است. مورخان هنری هنوز درباره معنای دقیق دست به دست هم دادن این زوج در نقاشی به توافق نرسیده‌اند. برخی معتقدند این حرکت نمادی از قرارداد ازدواج است. بیشتر اشیای این اتاق، همچون لوستر، پارچه‌های رنگ‌شده و غذاهای وارداتی، برای نشان دادن ثروت بی‌حدوحصر این زوج به تصویر کشیده شده‌اند. در دیوار پشتی اتاق یک آینه محدب است که انعکاس دو نفر در آن دیده می‌شود. یکی از آنها به احتمال زیاد ون ایک‌ است.

منبع خبر "دنیای اقتصاد" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.