یکی از مشمولان حج ۱۴۰۳ که ۱۸ سال منتظر حاجی شدن است، اظهار میکند: "۱۴۰ میلیون تومان باید برای حج بدهیم، آن هم علی الحساب. پس قیمت نهایی چقدر است؟"
حدود سه ماه تا آغاز عملیات حج باقی مانده، اما هنوز هزینه نهایی حج قطعی نشده است و بسیاری از مشمولان با توجه به بالا بودن هزینه علیالحساب، نگران قیمت نهایی این سفر هستند؛ تا جایی که از سهمیه ۸۲ هزار نفری ایران، تاکنون «حدود ۴۰ هزار نفر برای حج ثبتنام کردهاند.» معاون سازمان حج غلامرضا رضایی میگوید که «برای مشخص کردن قیمت حج منتظر اعلام نرخ ارز و برخی از هزینهها همچون قیمت پرواز و خدمات در عربستان هستیم.» البته گفته میشود که «هزینه حج امسال کمتر از ۱۱۰ میلیون تومان نیست.»
از حرم نبوی تا مسجدالحرام
سال گذشته که هزینه حج با ارز ۲۸ هزار و۵۰۰ تومانی محاسبه شد، این مبلغ ۱۰۹ تا ۱۴۲ میلیون تومان بود. مسوولان در تلاشند امسال هم دولت همین نرخ ارز را به عملیات حج اختصاص دهد.
با توجه به هزینه بیش از ۴ هزار دلاری حج، ممکن است قیمت حج در برخی کاروانها به بیش از ۱۵۰ میلیون تومان هم برسد که پس از نهایی شدن، افراد باید مابهالتفاوت نسبت به مبلغ اولیه را بپردازند. همچنین در صورتی که هزینه حج کمتر از مبلغ علی الحساب شود، رئیس سازمان حج و زیارت سیدعباس حسینی اعلام کرد که «هزینه اضافه به زائران بازگردانده میشود.»
گرانی حج از سوی سعودیها به بهانه ارائه خدمات متفاوت باعثشده که برخی از زائران کشورهایی همچون بنگلادش و پاکستان که دارای بیشترین سهمیه حج هستند نیز امکان تشرف به این سفر معنوی را نداشته باشند. در حالی که هدف عربستان از این خدمات، افزایش تعداد زائران و جذب گردشگر است.
مدیر کاروان حج، رضا محسنی میگوید که «هزینه حج هر سال در حال افزایش است و با این روند دیگر بسیاری توان پرداخت آن را ندارند.» در مقابل علی مومنی میگوید که «حج برای افراد مستطیع است و وقتی ارز بالا میرود، نمیتوان هزینه حج را ثابت نگه داشت.»
افزایش سود سپرده زائرانی که بیش از ۱۶ سال مبالغ یک میلیون تومان و ۵۰۰ هزار تومان در بانک ودیعهگذاری کردهاند، یا کاهش تعداد عوامل ستادی میتواند در کاهش مبلغ پرداختی زائران و هزینه نهایی سفر مؤثر باشد. نماینده ولیفقیه در حج و زیارت سیدعبدالفتاح هم از مسوولان خواسته که «از تعداد عوامل بدون کم شدن خدمات، کاسته شود.»
«همه امکانات برای حضور زائران ایرانی فراهم بود، اما به یکباره متوجه شدیم که عربستان مجوز پرواز نداده است.» این را رئیس سازمان حج و زیارت سیدعباس حسینی میگوید.
قرارداد برخی از امکانات از جمله هتل، اتوبوس درون شهری و بین شهری و… با نامشخص بودن زمان برقراری عمره به حالت تعلیق درآمده است. معاون حج سازمان حج و زیارت، غلامرضا رضایی میگوید که بسیاری از نیروهای سازمان که برای ارائه خدمات به زائران به عربستان رفته بودند، به کشور بازگشتهاند و «تعداد نیروها در مکه و مدینه به تعداد انگشتان یک دست هم نمیرسد.»
ز پاییز امسال تیمهای کارشناسی سازمان حج برای آمادهسازی خدمات به زائران پس از ۹ سال تعطیلی عمره، به عربستان رفتند و ۱۱ هتل در مدینه و ۶ هتل در مکه در مرحله نخست اجاره شد.
از ۲۸ آذر امکانات در عربستان برای حضور زائران آماده بود، اما اکنون بیش از ۴۰ روز است که ایرانیان به عمره اعزام نشدهاند. معاون سازمان حج میگوید که «برخی از هتلها به سایر کشورها اجاره داده شده است.» گفته میشود که «در روزهای آینده عربستان درباره وضعیت پروازهای ایران به این کشور اطلاعرسانی میکند.»