منصور شیشه‌فروش در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: اندازه‌گیری سطح آب‌های زیرزمینی نقش بسیار مهمی در برنامه‌ریزی برای مقابله و جلوگیری از پیشرفت فرونشست زمین دارد، لذا در این راستا، شرکت آب و فاضلاب و آب منطقه‌ای تعدادی چاه پیزومتری برای اندازه‌گیری میزان کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و همچنین بررسی روند تغییرات متوسط عمق آب در سطح استان حفر کرده است.
وی با اشاره به اینکه ۳۵ دشت مطالعاتی در پنج حوزه آبریزی در سطح استان وجود دارد، تصریح کرد: براساس مطالعات انجام شده از این تعداد، ۲۹ دشت تحت تاثیر کاهش سطح آب‌های زیر زمینی قرار دارد و این موضوع مهمی است، زیرا کاهش سطح آب‌های زیرزمینی می‌تواند اخطاری جدی برای احتمال فرونشست زمین در منطقه باشد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان اظهار کرد: برای تعیین نرخ فرونشست زمین در دشت‌های استان اصفهان، ۲۵ دستگاه جی‌پی‌اس نصب شده است. نرخ فرونشست در دشت‌های اصفهان، خمینی‌شهر، فلاورجان، برخوار، دولت‌آباد، گلپایگان، کاشان، اردستان، شهرضا، دهقان، شاهین‌شهر، نجف‌آباد و … تعیین گردید و مطالعات پهنه‌بندی خطر و فرونشست زمین در دشت‌هایی که با کاهش سطح آب‌های زیر زمینی مواجه بودند، انجام شد. بر اساس داده‌های به‌دست‌آمده، نرخ فرونشست در دشت‌های استان بین ۴ تا ۱۸ سانتی‌متر است که در این میان دشت‌های اصفهان، برخوار و مهیار بیشترین کاهش سطح آب‌های زیرزمینی را داشتند. همچنین ضریب آسیب‌پذیری مناطق مختلف در الگوهایی نظیر خطوط ریلی، جاده‌ها، فرودگاه، اراضی کشاورزی، مناطق مسکونی، ابنیه و پل‌های تاریخی انجام شد و نرخ فرونشست زمین در اختیار دستگاه‌های اجرایی استان قرار گرفت تا هر دستگاهی بر اساس شرح وظایف، اقدامات لازم را برای جلوگیری و مقابله با پیشرفت پدیده فرونشست زمین انجام دهد.
ایمن‌سازی شبکه‌های برق در محدوده فرونشست دشت مهیار
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به ایمن‌سازی شبکه‌های برق فشارقوی دشت مهیار، اظهار کرد: دشت مهیار در شرایط بحرانی فرونشست زمین قرار دارد و بخشی از خطوط ریلی از این منطقه عبور می‌کنند. در کنار خطوط ریلی شبکه‌های برق فشارقوی وجود داشت که باتوجه‌به شرایط فرونشست زمین در منطقه، تهدیدی جدی تلقی می‌شد. به همین دلیل شرکت برق موظف به ایمن‌سازی شبکه برق این منطقه شد و با اعتباری بالغ بر ۹ میلیارد تومان نسبت به جابه‌جایی و ایمن‌سازی شبکه‌های برق فشارقوی که در کنار ریل و در محدوده فرونشست زمین قرار داشتند، اقدام نمود.
ضرورت ایمن‌سازی اماکن تاریخی اصفهان
شیشه‌فروش به پیشرفت پدیده فرونشست زمین در اماکن و ابنیه تاریخی اشاره کرد و گفت: متأسفانه تاکنون وزارت میراث‌فرهنگی اقدام جدی برای ایمن‌سازی پل‌ها و بناهای تاریخی اصفهان انجام نداده است. درصورتی‌که لازم است با هماهنگی مرکز تحقیقات وزارت راه اقدام‌های لازم مانند نصب GPS در مکان‌های مشخص شده، پایش خطر فرونشست زمین، ایمن‌سازی، تاب‌آوری سیستم‌ها در مناطق مختلف آسیب‌پذیر به‌خصوص برای پل خواجو، سی و سه پل و میدان نقش‌جهان اصفهان انجام دهد.
ضرورت تدوین آیین‌نامه ملی نحوه ساخت‌وساز در مناطق خطرپذیر
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به‌ضرورت تدوین آیین‌نامه ملی نحوه ساختمان‌سازی در مناطق خطرپذیر، گفت: هنوز آیین‌نامه‌ای دراین‌خصوص وجود ندارد و لازم است مرکز تحقیقات وزارت راه با همکاری سازمان نظام‌مهندسی ساختمان کشور، مقررات و آیین‌نامه‌های استانداردی برای چگونگی ساختمان‌سازی در پهنه‌های خطرپذیر ناشی از فرونشست زمین تهیه و تدوین نماید.
مطالعات علمی برای مقابله با پیشرفت فرونشست انجام شده است
شیشه‌فروش اظهار کرد: مرکز تحقیقات وزارت راه و مسکن و شهرسازی، مطالعه‌ای بر روی پدیده فرونشست زمین در استان اصفهان به‌عنوان پایلوت انجام داد و در نتیجه آن، ۱۵ راهکار برای مقابله با خطر فرونشست زمین ارائه نمود. علاوه بر این، مطالعه دیگری هم در خصوص پهنه‌بندی فرونشست زمین در دشت اصفهان و برخوار با همکاری شهرداری اصفهان و توسط مشاور انجام شد که نتایج آن در اختیار مرکز مطالعات وزارت راه و شهرسازی کشور قرار گرفت.
اجرای طرح تعادل بخشی منابع آب
منصور شیشه‌فروش در خصوص برنامه‌های استان اصفهان در مقابله با پدیده فرونشست، گفت: یکی از راه‌های مقابله با پدیده فرونشست زمین، جلوگیری از برداشت‌های آب‌های زیر زمینی است که دراین‌خصوص از سال ۱۳۹۵ تاکنون بیش از ۱۹ هزار و ۷۰۱ پروانه‌های بهره‌برداری چاه تعدیل و اصلاح شده تا برداشت کمتری از آب‌های زیر زمینی داشته باشند. همچنین با اجرای طرح تعادل بخشی منابع آب،۱۰ هزار کنتور هوشمند روی چاه‌ها نصب شده تا از اضافه برداشت آب جلوگیری شود. در این مدت بیش از ۹۷۰۴ هزار چاه غیرمجاز شناسایی و مسدود گردیده است. همچنین ۵۰ تیم کشت نظارت برای مقابله با حفر چاه‌های غیرمجاز فعالیت می‌کنند که تاکنون ۴ هزار و ۵۶۵ دستگاه حفاری غیرمجاز شناسایی و توقیف شده است.
مقابله با پدیده فرونشست نیازمند همت ملی است
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه مقابله با پدیده فرونشست نیازمند عزم ملی است، تصریح کرد: بر اساس اعلام مرکز تحقیقات وزارت راه و موافقت ستاد مدیریت بحران کشور، مصوب گردید مبلغ ۶۰ میلیارد تومان اعتبار اضطراری برای تکمیل برنامه‌های کاهش فرونشست زمین از جمله تهیه کنتورهای هوشمند، اجرای طرح‌های آبخیزداری و سایر اقدامات لازم به استان اصفهان پرداخت شود، اما سازمان برنامه‌وبودجه این اعتبار را علی‌رغم گذشت یک سال از تاریخ تصویب، پرداخت نکرده است.
شناسایی ۴۰ مدرسه دچار پدیده فرونشست
شیشه‌فروش افزود: در بررسی‌های به‌عمل‌آمده ۴۰ مدرسه در شهرستان‌های اصفهان، فلاورجان و برخوار آسیب دیده از پدیده فرونشست زمین شناسایی شد که از این تعداد، ۲۸ مدرسه تخلیه و در حال بازسازی است. اما علی رغم اینکه مصوب شد تا از محل بودجه ستاد مدیریت بحران کشور مبلغ ۲۰۰میلیارد تومان اعتبار برای مقاوم‌سازی مدارس آسیب دیده بر اثر فرونشست زمین به استان پرداخت شود، اما تاکنون سازمان برنامه و بودجه این اعتبار را به استان پرداخت نکرده است.
اجرای طرح‌های مقابله با بیماری سالک در انتظار بودجه مصوب
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان اظهار کرد: در کارگروه ملی مقابله با فرونشست زمین مصوب شد تا مبلغ ۴۰ میلیارد تومان اعتبار برای اجرای طرح‌های مقابله با بیماری سالک در مناطق بیابانی فرسایشی خاکی مثل شرق اصفهان تخصیص و در اختیار مرکز بهداشت استان قرار داده شود که این اعتبار نیز تاکنون به استان پرداخت نکرده است.
شیشه‌فروش با اشاره به‌ضرورت استفاده از الگوی کشت، گفت: الگوی کشت توسط سازمان جهاد کشاورزی استان برای مصرف بهینه آب اجرا شده است. ۱۳۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی مجهز به سیستم نوین آبیاری شده و ۲۳۰۰ هکتار گلخانه برای کاهش مصرف آب تأسیس گردیده است. آب فضای سبز شهرداری‌ها از آب شرب جدا شده و بیش از ۶۰درصد شهرها مجهز به سیستم آبیاری نوین گردیده است. همچنین در تمام شهرها، گونه‌های مقاوم به شوری جایگزین چمن شده است.
جریان‌سازی رودخانه لازم است؛ اما کافی نیست
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان تصریح کرد: براساس نتایج مطالعات انجام شده اگر رودخانه زاینده‌رود دائم جریان داشته باشد ۳۰درصد می‌تواند در کاهش اثرات فرونشست زمین نقش داشته باشد. راهکار این است که وزارت نیرو باید مثل استان‌های دیگر برای استان اصفهان نیز یک طرح اضطراری تأمین آب اجرا کند و رودخانه زاینده‌رود و باتلاق گاوخونی احیاء شود. حقابه تالاب گاوخونی ۱۷۶ میلیون مترمکعب است که اگر تأمین شود می‌توان امیدوار بود که هم مشکل پدیده فرونشست زمین و هم کانون‌های گردوغبار کاهش پیدا کند.
چابک‌سازی نیازمند تخصیص به‌موقع بودجه است
این مقام مسئول بیان کرد: مسئولیت‌های مدیریتی بر عهده ستاد مدیریت بحران کشور است، اما بودجه در اختیار سازمان برنامه‌وبودجه است. ستاد مدیریت بحران کشور در صورتی می‌تواند سریع، چابک و به‌موقع عمل کند که بودجه آن به‌خصوص اعتبارات ماده ۱۶ و ۱۷ در اختیار ستاد قرار بگیرد تا بتواند قبل از وقوع حوادث، اقدامات پیشگیرانه انجام دهد یا در صورت وقوع، به‌سرعت وارد عمل شود.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در پایان اظهار کرد: مطالعات لازم برای مقابله با پدیده فرونشست زمین انجام و راهکارهای مقابله با پیشرفت آن شناسایی شده است، اما هنوز اعتبارات مصوب در اختیار استان قرار نگرفته است که از سازمان برنامه‌وبودجه تقاضا داریم، نسبت به تسریع در امر تخصیص و پرداخت اعتبارات مصوب با استان همکاری کنند.
انتهای پیام
