اولین تولد احمد سمیعی گیلانی در نبودش

خبرگزاری ایسنا چهارشنبه 11 بهمن 1402 - 10:29
احمد سمیعی (گیلانی) اگر دوم فروردین سال جاری از دنیا نمی‌رفت، امروز شمع تولد ۱۰۳ سالگی‌اش را فوت می‌کرد.

به گزارش ایسنا، چکیده‌ای از زندگی‌نامۀ خودنوشت استاد احمد سمیعی (گیلانی) (۱۲۹۹-۱۴۰۲) در ادامه می‌آید: احمد سمیعی (گیلانی) در ۱۱ بهمن‌ماه ۱۲۹۹ شمسی در محلۀ قدیمی سنگلج (کوچۀ افشارها) تهران متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در رشت گذراند. سپس در امتحان ورودی سال ۱۳۱۸ دانشکدۀ فنی شرکت کرد و با احراز رتبۀ اول پذیرفته شد، لیکن به فاصلۀ حدود یک ماه از تحصیل در آن دانشکده منصرف شد و، با گذراندن امتحان ورودی، تحصیلات عالیۀ خود را در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران آغاز کرد. در همین اوان، در انستیتوی روزنامه‌نگاری، که جنب دانشکدۀ حقوق تأسیس شده بود، شرکت کرد. در خردادماه ۱۳۲۱، دروۀ لیسانس را با اخد مدال درجۀ یک علمی به پایان برد و به انتخاب و تشویق استاد بدیع‌الزمان فروزانفر، در مهرماه همان سال وارد دورۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی شد، ولی به علت گرفتاری‌های معاشی و سیاسی نتوانست این دوره را با پی‌گیری طی کند و فقط ۸ شهادت‌نامه از ۱۰ شهادت‌نامۀ آن را به تفاریق گذراند.

سمیعی در سال ۱۳۲۱ به خدمت راه‌آهن دولتی ایران درآمد. اشتغال او در راه‌آهن دولتی ایران، براثر گرفتاری‌های متناوب سیاسی و حدود پنج سال زندگی در حال تواری و بیش از سه سال حبس، با وقفه‌ها و فترت‌های چندماهه تا چندساله قرین بود. سرانجام ساواک طی نامۀ محرمانه‌ای اعلام کرد که «ادامۀ خدمت» او «در راه‌آهن به مصلحت نیست» که، بر اثر آن، حکم آماده به خدمت وی در مهر ۱۳۴۶ صادر شد. او پس از ۱۰ سال، در مهر ۱۳۵۶، بازنشسته شد.

سمیعی در سال‌های «آمادگی به خدمت»، به شغل ویراستاری در مؤسسۀ انتشارات فرانکلین و سازمان ویرایش و تولید دانشگاه‌ آزاد ایران اشتغال داشت. در فرانکلین، دبیری «مجموعۀ سخن پارسی» را ضمن خدمات دیگر بر عهده گرفت. از این مجموعه ۱۱ عنوان انتشار یافت که عموماً به صورت کتاب درسی دانشگاهی درآمد. در همین دوران، به دعوت استاد زرین‌کوب، در دانشگاه تهران (دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی)، چند صباحی، به تدریس دروس ادبی پرداخت. وی در دوره‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت آموزش ویراستاری نیز درس ویرایش زبانی و آیین نگارش را برعهده گرفت و از این راه در تربیت نسلی از ویراستاران جوان سهیم شد.

در سال‌های پس از انقلاب اسلامی نیز، سمیعی در بنگاه ترجمه و نشر کتاب، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، مرکز نشر دانشگاهی، بنیاد دایره‌المعارف اسلامی و انتشارات سروش به خدمات ویراستاری مشغول بود. همچنین در دانشگاه گیلان، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد گیلان)، آیین نگارش و ادبیات تدریس کرد.

از ترجمه‌های او «دلدار و دلباخته» ژرژساند، «خیالپروری‌ها» ژان ژاک روسو، «سالامبو» گوستاو فلوبر - که در ایام محبس ترجمه شدند - و «برادرزادۀ رامو» و «نظر خلاف عرف دربارۀ هنرپیشگان» دیدرو، «چیزها» ژرژ پرک، «چومسکی» جان لاینز، «ساخت‌های نحوی» چومسکی، «کنفوسیوس» کارل یاسپرس، «مسیح» کارل یاسپرس، «داتا گنج‌بخش» شیخ عبدالرشید، و «هزیمت» ویلیام لوئیس و مایکل له‌دین را باید نام برد.

از آثار تألیفی او «ادبیات ساسانی»، «آیین نگارش»، «شیوه‌نامۀ دانشنامۀ جهان اسلام»، «نگارش و ویرایش» و مقاله‌های متعددی عمدتاً در زمینۀ نقد و تحقیق ادبی و آداب و فنون ویراستاری درخور ذکر است.

او ۲۵ تیر ۱۳۷۰  به عضویت پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی انتخاب شد و مسئولیت سردبیری نامۀ فرهنگستان، مدیریت گروه نشر آثار و گروه ادبیات معاصر به او محول شد.

انتهای پیام 

منبع خبر "خبرگزاری ایسنا" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.