خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- رضا اکبری: اقتصاد ایران به‌واسطه درآمدهای نفتی و نوسانات عمده آن نتوانسته آن‌گونه که بایدوشاید بخش غیرنفتی خود را بهبود دهد.
در این میان صادرات غیرنفتی یکی از ارکان تأثیرگذار بر تولید ناخالص ملی به شمار می‌رود که می‌تواند در شرایط تنگنای درآمدهای نفتی از آن به‌عنوان جایگزینی برای جبران مشکلات حوزه صادرات نفتی و یکی از ضروریات اقتصاد کشور بهره برد.
از سوی دیگر باید توجه داشت که با توجه به وجود انواع مشکلات در صادرات کالا به‌واسطه تحریم‌های ظالمانه دشمنان نظام و همچنین شیوع ویروس کرونا نمی‌توان انتظار چندانی از رشد صادرات داشت اما با توجه به شعار جهش تولید که از سوی رهبر معظم انقلاب به‌عنوان چراغ راه امسال برای اقتصاد کشور تعریف‌شده دولت می‌تواند اقداماتی را برای تغییر این روند و افزایش صادرات غیرنفتی انجام داده و کمبود ارز ناشی از کاهش صادرات نفتی را جبران کند.
تحقق ۷۷ درصدی هدف‌گذاری صادرات کالاهای غیرنفتی
استان گیلان به لحاظ شرایط اقلیمی و جغرافیایی و همسایگی با کشورهای حاشیه خزر و همچنین ارتباط با کشورهای اروپایی از این طریق، از ظرفیت‌های ترانزیتی ممتازی در مقایسه با سایر استان‌های کشور برخوردار است.
همچنین با توجه به فراهم بودن ظرفیت‌های ترانزیتی زمینی، ریلی، دریایی و بندری برای حمل‌ونقل کالا و ماشین‌آلات، این استان به‌عنوان قطب صادرات غیرنفتی از صادرات محصولات سایر استان‌ها نیز استقبال می‌کند.
استاندار گیلان دی‌ماه امسال در هشتمین کارگروه توسعه صادرات کالاهای غیرنفتی در حالی از تحقق ۷۷ درصدی هدف‌گذاری صادرات در گیلان خبر داد که میزان کاهش صادرات چمدانی کالا از گیلان را ۱۰۰ درصد عنوان‌شده است.
در ۹ ماهه نخست امسال ۷۷ درصد از آن تحقق یافته اما به دلیل شیوع ویروس کرونا در صادرات کالاهای چمدانی ۱۰۰ درصد کاهش داشتیم ارسلان زراع در این جلسه با اشاره به هدف‌گذاری ۶۰۰ میلیون دلاری برای صادرات کالاهای غیرنفتی از گیلان برای امسال، اظهار کرد: در ۹ ماهه نخست امسال ۷۷ درصد از آن تحقق‌یافته اما به دلیل شیوع ویروس کرونا در صادرات کالاهای چمدانی ۱۰۰ درصد کاهش داشتیم.
زارع با بیان اینکه گیلان توانست با برنامه‌ریزی مطلوب شرایط تحریم را به فرصتی برای بنادر انزلی و آستارا تبدیل کند، افزود: تخلیه کالاهای اساسی مانند گندم نباید بیش از ۴۸ ساعت به طول بینجامد و باید با جلب همکاری کامیون‌داران و بررسی راهکارها و مشکلات در کارگروه‌های استانی نسبت رفع موانع اقدام لازم صورت گیرد.
وی همچنین استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی را از رویکردهای دولت عنوان و تأکید کرد: باید با افزایش سرعت و دقت عمل در تخلیه و بارگیری، مبادلات خارجی و تجارت برای بازرگانان داخلی و بازرگانان سایر استان‌ها و همچنین کشورهای همسایه جذابیت ایجاد شود.
استاندار گیلان کسب رتبه یازدهم گیلان در ثبت سفارش و صادرات میوه و سبزیجات را نقطه قوت این استان برشمرد و ادامه داد: امیدواریم با بهره‌گیری از ظرفیت استراتژیک گیلان و همچنین اتصال بنادر آستارا و انزلی به راه‌آهن سراسری و کریدور شمال جنوب، در این امر مهم موفق‌تر عمل کنیم.
برخورد سلیقه‌ای گمرک با صادرکنندگان
برای واکاوی بهتر امر صادرات گیلان از گمرکات استان نشانی دو واحد صادرکننده نمونه و فعال را که عملکرد خوبی در خصوص صادرات کالا در طول امسال داشته‌اند گرفتیم اما هر دوی این فعالان برخورد سلیقه‌ای گمرکات را مانعی در سر راه صادرکننده می‌دانند.
باوجوداینکه گمرک مدعی است با الکترونیکی شدن تشریفات صادرات و راه‌اندازی سامانه جامع گمرکی، این امتیاز به تولیدکنندگان و صادرکنندگان معتبر داده‌شده که شرکت‌های تولیدی و کالاهایشان به‌صورت هوشمند شناسایی و ارزیابی در محل شرکت و یا انبار آن‌ها انجام شود اما تولیدکننده و صادرکننده هر دو می‌گویند در عمل چیز دیگری است.
یکی از صادرکنندگان از گمرک بندرانزلی با گلایه از این روند به خبرنگار مهر گفت: من ناچار با دیگر گمرکات استان کار می‌کنم و فقط محموله‌هایی را که از طریق دریا باید به کشورهای دیگر صادر شود را از گمرک انزلی ارسال می‌کنم.
رستم مراد نژاد با اشاره به اینکه سامانه یکپارچه گمرکی همیشه با اشکال روبه‌رو است، ادامه داد: در گمرک انزلی سلیقه‌ای برخورد می‌شود و چیزی به نام تکریم ارباب‌رجوع در این گمرک وجود ندارد درحالی‌که زمان برای صادرکننده از ارزش بالایی برخوردار است.
وی با اشاره به اینکه در گذشته صادرات از این گمرک به‌خوبی و بدون مشکل انجام می‌شد، اضافه کرد: باوجوداینکه به دلیل شیوع ویروس کرونا صادرات چندانی از گمرکات صورت نمی‌گیرد اما همیشه با مشکل نبود فضا و تجهیزات تخلیه و بارگیری مواجه هستیم.
مراد نژاد با اشاره به اینکه آمار ارائه‌شده از سوی استاندار گیلان را تأیید و تکذیب نمی‌کند، افزود: ازنظر من در گذشته واردات و صادرات در کمتر از دو ساعت انجام می‌شد اما در حال حاضر تا سه روز کار را به تأخیر می‌اندازند و همه تولیدکنندگان و صادرکنندگان معتقدند عملکردهای گمرکات مطابق بخشنامه‌های صادره شده خودشان نیست و مانعی بر سر راه صادرکننده هستند.
نقص و تعارض در سیستم جامع گمرکی
مدیر بازرگانی یکی دیگر از واحدهای تولیدی گیلان معتقد است تولیدکنندگان روزبه‌روز در حال ضعیف شدن هستند.
حامد خداپرست در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: شیوع ویروس کرونا و افزایش نرخ ارز تأثیر بسیار مثبتی بر صادرات کالا داشته اما به تولیدکننده ضربه مهلکی زده است.
وی بابیان اینکه صادرکنندگان به دلیل وجود رقیبان صادراتی مجبورند با مشتری کنار بیایند، ادامه داد: علاوه بر خرید نقدی محصولات تولیدی گیلان از سوی بازرگانان کشورهایی نظیر عراق، عمان و افغانستان، جمهوری آذربایجان که پیش‌ازاین به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مشتریان کیک و کلوچه گیلان بود امروزه با حمایت‌های دولت این کشور به قطب تولید این محصولات تبدیل‌شده است.
وی با اشاره به نواقص بسیار و تعارض سیستم جامع گمرکی و عدم یکپارچه‌سازی گمرکات گیلان، اضافه کرد: باوجوداینکه شرایط خوبی به دلیل شیوع کرونا و افزایش نرخ ارز برای توسعه صادرات گیلان وجود داشته اما ازنظر من صادرات همه شرکت‌های تولیدکننده استان روند کاهشی داشته است.
تنوع قوانین کشور مشکلات زیادی را برای فعالان اقتصادی پدید آورده است
فعالان اقتصادی به‌عنوان نیروی محرکه چرخ اقتصاد کشور و محوری که بدون نیاز به سرمایه و اعتبارات دولتی تنها انتظار حمایت و رفع بروکراسی‌های اداری و تسهیل در ورود و خروج کالای خود را دارند همچنان با مشکلات عدیده‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کنند و باوجود افزایش مشکلات پس از شیوع ویروس کرونا رسالت خود را به‌خوبی انجام داده‌اند اما دولت نیز باید با پرداخت مشوق‌های صادراتی شرایط بهتری را برای ایفای تعهدات ارزی صادرکنندگان فراهم سازد.
رئیس اتاق بازرگانی گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر با تأیید ادعای استاندار گیلان مبنی بر تحقق ۷۷ درصدی صادرات کالاهای غیرنفتی استان، اظهار کرد: تعامل و همکاری بیشتر برای حل مشکلات فعالان اقتصادی برای دست‌یابی به اهداف اقتصادی موردنظر از الزامات است.
تنوع قوانین در کشور مشکلات زیادی را برای فعالان اقتصادی پدید آورده و دولتمردان باید در این قوانین تجدید نظر کنند هادی تیزهوش تابان با بیان اینکه بازار باید با واردات تنظیم شود نه صادرات، ادامه داد: تنوع قوانین در کشور مشکلات زیادی را برای فعالان اقتصادی پدید آورده و دولتمردان باید در این قوانین تجدیدنظر کنند.
رئیس اتاق بازرگانی گیلان، روسیه را یکی از مهم‌ترین کشورهای هدف اقتصادی ایران در صادرات کالا دانست و تصریح کرد: متأسفانه مشکلات بانکی کشور همچنان گریبان فعالان اقتصادی را گرفته و در صورت تأسیس شعبه‌ای از یکی از بانک‌های روسی در گیلان بسیاری از مشکلات بانکی دو کشور رفع می‌شود.
تیزهوش تابان افزود: متأسفانه بالا بودن تعرفه کالاها در سازمان توسعه تجارت، مشکلات سامانه یکپارچه کارت بازرگانی و قیمت‌گذاری و ترخیص کالا از مشکلاتی است که صادرکنندگان همچنان با آن دست‌به‌گریبان هستند.
به گفته رئیس اتاق بازرگانی گیلان، باوجود بسته بودن بسیاری از مرزهای ایران در زمان شیوع ویروس کرونا، مرزهای زمینی، دریایی و ریلی استان گیلان با جمهوری آذربایجان باز بود و ترددها به‌صورت شبانه‌روزی انجام می‌شد.
تیزهوش تابان مشکلات ارزی کشور را از دیگر موانع بر سر راه فعالیت تجار برشمرد و تصریح کرد: قوانین ارزی، قواعد و پول‌های ملی کشورهای مختلف را در نظر نگرفته و دولت باید در بخش ارز برای کشورهای دیگر قوانین مختلفی داشته باشد.
تیزهوش تابان تأکید کرد: درآمد حاصل از صادرات صادرکننده‌ای که محموله خود را به سایر کشورها ارسال کرده باید به سهولت به کشور بازگردد چراکه صادرکننده برای تداوم فعالیت‌های خود باید سرمایه لازم را تأمین کند.
آنچه بیش از همه اهمیت دارد این است که باید برای صادرات هرچه بهتر کالاها و افزایش ارزآوری در کشور بیش از گذشته همت کرد و علاوه بر کاهش بروکراسی اداری به‌عنوان سرعت‌گیر بر سر راه صادرکنندگان، با حمایت‌های عملی و کمک به تولیدکننده برای دسترسی به مواد اولیه باکیفیت و ارزان و تأمین منابع مالی از طریق تسهیلات با نرخ سود کم، زمینه‌های توسعه هرچه بیشتر اقتصاد کشور و به‌تبع آن افزایش توان معیشتی مردم را فراهم کرد.
