به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سلولهای بنیادی، نتایج یک مطالعه منتشر شده در مجله The Lancet Neurology نشان داد که سلولهای ایمنی مهندسی و تزریق شده به ۱۵ فرد مبتلا به اختلالات خودایمنی که زمانی ناتوان بودند، زندگی جدید بدون علائم یا درمانهای تازه ایجاد کرده است. نتایج این امیدواری را ایجاد کرده است که این رویکرد - به نام درمان با سلولهای CAR-T - روزی به شرایط درمانی جدیدی بیانجامد که توسط سلولهای ایمنی سرکش گسترش مییابند.
کانسال و همکاران بر اساس دادههای ارائه شده در نشست انجمن هماتولوژی آمریکا در سن دیگو، نشان دادند همه ۱۵ شرکتکننده، که هر کدام یکی از سه بیماری خودایمنی را داشتند، بعد از درمان با این شیوه تقریباً بدون بیماری باقی ماندهاند. نکته مهمتر اینکه اولین شرکت کنندگان بیش از دو سال تحت درمان قرار گرفتند. مارکو روئلا، ازدانشگاه پنسیلوانیا هم میگوید: این موفقیتها، مقدماتی، اما کاربردی است.
لوپوس یک بیماری خودایمنی است که تشخیص و درمان آن به دلیل ماهیت شعلهور شدن، درگیری سیستمهای اندام متعدد و تظاهرات متغیر و شدت آن دشوار است؛ بنابراین روشهایی که سلولهای B را غیرفعال یا تخلیه میکند، درمانهای جذابی برای لوپوس ارائه میکنند و تلاشها برای شناسایی اهداف امیدوارکننده روی سلولهای B مستلزم توجه مداوم است.
درمانهای CAR-T برای عملکردشان از بازیکنان ایمنی به نام سلولهای T استفاده میکنند. در این رویکرد ابتدا سلولهای T از فردی که تحت درمان قرار میگیرد حذف میشوند، در ادامه با مهندسی ژنتیکی پروتئینهایی به نام گیرندههای پادتن تولید میکنند و سپس مجدد به بدن فرد وارد میشوند. در بسیاری از درمانها، سلولهای T برای شناسایی پروتئین هنگمی که سلولهای CAR T دوباره به بدن معرفی شوند، سلولهای B را برای تخریب هدف قرار میدهند. سلولهای B همچنین با ساختن آنتی بادیهایی که به بافتهای سالم حمله میکنند برخی از اختلالات خود ایمنی را تحریک میکنند. در سال ۲۰۱۹، محققان نشان دادند که سلولهای CAR T که سلولهای B را تشخیص میدهند، این علائم را در موشهای مبتلا به بیماری مشابه لوپوس، یک اختلال خود ایمنی که بر ارگانهای مختلف تأثیر میگذارد، کاهش میدهند.
گروههای دیگر از آن زمان این رویکرد را اتخاذ کرده و نتایج مشابهی را گزارش کرده اند. در اوایل این ماه، گروه دیگری چهارمین اختلال خود ایمنی به نام میاستنی گراویس را به فهرست موفقیتها اضافه کردند. مارسلا ماوس، که در بیمارستان عمومی ماساچوست میگوید: «ما تازه در آغاز راه هستیم. کارهای زیادی میتوان انجام داد که تا یک دهه پیش غیرقابل تصور بود.»