آمارهای انتشار داده شده توسط اداره آمار ترکیه نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۳، مبادلات تجاری بین ایران و این کشور با کاهش ۱۴ درصدی به میزان ۵ میلیارد و ۴۹۰ میلیون دلار رسیده است.
مبادلات تجاری ایران و ترکیه در سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۶ میلیارد و ۴۲۰ میلیون دلار اعلام شده بود.
بر اساس این گزارش، صادرات ترکیه به ایران در ماه‌های ژانویه تا دسامبر ۲۰۲۳ با رشد ۸ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ به ۳ میلیارد و ۳۱۰ میلیون دلار رسیده است.
ترکیه در ماه‌های ژانویه تا دسامبر سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۳ میلیارد و ۷۰ میلیون دلار کالا به ایران صادر کرده بود.
اما واردات ترکیه از ایران در سال ۲۰۲۳ کاهش ۳۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۲ داشته است. ترکیه در سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۳ میلیارد و ۳۵۰ میلیون دلار کالا از ایران وارد کرده بود که این رقم در سال ۲۰۲۳ به ۲ میلیارد و ۱۸۰ میلیون دلار رسیده است.
تراز تجاری دو کشور در سال ۲۰۲۳ به میزان ۱ میلیارد و ۱۳۰ میلیون دلار به نفع ترکیه بوده است.
در آخرین ماه سال ۲۰۲۳ صادرات ترکیه به ایران رشد ۲۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن داشته و به ۳۴۷ میلیون دلار رسیده است. واردات ترکیه از ایران نیز در این ماه ۴۲ درصد کاهش داشته و به ۱۵۰ میلیون دلار بالغ شده است.
بر اساس این گزارش سهم ایران از کل تجارت خارجی ترکیه در سال میلادی گذشته حدود یک درصد بوده است. ترکیه در این سال ۶۱۶ میلیارد دلار مرواده تجاری با دنیا داشته که ۲۵۵ میلیارد دلار از این رقم مربوط به صادرات ترکیه و ۳۶۱ میلیارد دلار مربوط به واردات این کشور بوده است. تراز تجاری ترکیه در سال ۲۰۲۳ منفی ۱۰۶ میلیارد دلار بوده است.
برخی از عواملی که بر مبادلات تجاری بین ایران و ترکیه تأثیر می‌گذارند:
۱.قراردادهای تجاری و توافقات دوجانبه: قراردادها و توافقات تجاری بین دو کشور، شامل توافقنامه‌های تجاری، معاهده‌های حمایت از سرمایه‌گذاری و دیگر توافقات، نقش مهمی در تنظیم و تسهیل مبادلات تجاری دارند.
۲.سیاست‌های تجاری و ترابرد دولتی: سیاست‌های تجاری و ترابردی دولت‌های دو کشور، شامل تعرفه‌ها، محدودیت‌های وارداتی، تسهیلات گمرکی و دیگر اقدامات، بر تجارت دوجانبه تأثیرگذار هستند.
۳.نرخ ارز و اقتصاد دو کشور: نرخ ارز و وضعیت اقتصادی هر دو کشور نیز تأثیر مستقیمی بر مبادلات تجاری دارند. نرخ ارز تعیین کننده قیمت کالاها و خدمات است و وضعیت اقتصادی میزان تقاضا و پیشرفت تجاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
۴.روابط سیاسی و دیپلماسی: روابط سیاسی و دیپلماسی بین دو کشور نیز تأثیر قابل توجهی بر مبادلات تجاری دارد. این شامل روابط دولتی، تسهیل و تسریع مراحل تجاری، حفظ امنیت و استقرار قوانین و قواعد حقوقی است.
۵.عوامل فرهنگی و جغرافیایی: عوامل فرهنگی و جغرافیایی نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند. مثلاً وجود مرزهای مشترک، فرهنگ و زبان مشابه، تاریخچه مشترک و نزدیکی جغرافیایی ممکن است به تسهیل و تقویت مبادلات تجاری بین دو کشور کمک کند.
این فقط برخی از عواملی هستند که می‌توانند بر مبادلات تجاری ایران و ترکیه تأثیر بگذارند و عوامل دیگری نیز وجود دارند که ممکن است در هر زمان و شرایطی نقش مهمی در این مبادلات داشته باشند.
