به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، رودخانه هیرمند در ایران 1100 کیلومتر طول دارد در حالی دولت جدید افغانستان حقابه هیرمند را نمی دهد که تصاویر ماهواره ای ورودی رودخانه هیرمند به سد کجکی افغانستان را پرآب نشان می دهد. مسئولان برای حل مشکل خشکسالی و بی آبی در شمال استان سیستان و بلوچستان و منطقه سیستان بارها تلاش کرده تا این حقآبه را احیا کند اما با مقاومت مقامات طالبان رو به رو شده است.
به گزارش رکنا، براساس معاهده ای که در سال 52 مابین حاکمان وقت افغانستان و ایران بسته شده افغانسان متعهد شده که حقابه ایران را از این رودخانه مرزسی مشترک تامین کند.اما این توافق تا به امروز به طور کامل اجرا نشده است و اولین بار «اشرف غنی» در فروردین 1400 در افتتاح بند کمال خان با وقاحت اعلام کرده که آبی به ایران نمی دهد و ایران باید در برابر تامین حقابه به افغانستان نفت بدهد.
این روزها بخش بلوچستان این استان درگیر سیل و بارشهای نقطه ای است ولی باز هم نمی تواند خشکسالی در سیستان را جبران نماید چرا که به گفته کارشناسان ظرفیت سدهای بلوچستان به اندازه همین استان است و نمی شود آب حاصل از بارشهای اخیر را به شمال استان انتقال داد. سیستان همچنان باخشکسالی و کمبود آب دست و پنجه نرم می کند و مدیریت استان برای جبران این کمبودها به تامین آب از منابع زیر زمینی رو آورده است.
عدم تامین حقابه هیرمند توسط طالبان در حالی اتفاق می افتد که«نعیم ا... سالارزی» معاون وقت کمیسار آب هلمند در افغانستان، در زمان تبادل اساسنامه مشترک تاکید کرده بود، که بند کمال خان مشکلی برای ایران ایجاد نخواهد کرد.این طور که به نظر می آید طالبان اولین پیشگام اعلام جنگ آب در دنیاست و با این نافرمانی دولت ایران باید برنامه های دیگری در برابر این همسایه که نزدیک به 6 میلیون نفر ازشهروندانش در ایران اسکان دارند اجرا کند.وزارت امور خارجه اعلام کرده بر اساس معاهده ای (که در گذشته بین ایران و افغانستان بسته شده است) باید در سال‌های نرمال آبی ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب وارد کشورمان شود اما اگر اعلام شد سال عادی آبی نیست و طرف ایرانی نسبت به این موضوع نکته داشت باید بیاییم و بر اساس معاهده بازدید انجام دهیم.با تمام این موارد این درحالی‌ست که طالبان از دادن حقابه هیرمند به ایران تاکنون خودداری کرده است.
سخنگوی صنعت آب کشور هم در گفتگویی که در آبانماه 1402 انجام داده بود اعلام کرده با وجود گذشت یک ماه از سال آبی جدید، همچنان هیچ سهمی از حقابه ایران از رودخانه هیرمند داده نشده است.
در یکی از تصاویری که در شبکه های مجازی منتشر شده مردم افغانستان در اقدامی در برخی مناطق با چیدن کیسه های شن و ایجاد آبراه های انحرافی مانع ورود آب به بستر رودخانه و هدایت آن به سمت نمکزارها می شوند که به سمت ایران می آید؛ مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست و استناد او به تصاویر ماهواره ای که مشخص کرد دولت طالبان نیز مانند دولت قبلی افغانستان آب هیرمند را به سمت نمکزار گودزره منحرف کرده است. انحرافی ایجاد شده با بند کمال خان باید اصلاح شود و این کار را هم شروع کرده اند تا آب به سمت ایران بیاید
سمیه رفیعی رئیس کمیسیون محیط زیست در مجلس شورای اسلامی به خبرنگار اجتماعی رکنا گفت: از آغاز حضور در مجلس شورای اسلامی پیگیری های بسیاری برای تامین حقابه آب هیرمند داشته ایم و تلاش کرده ایم تا در راستای اجرای صحیح دیپلماسی محیط زیست و دیپلماسی آب حتما این حقابه برای ایران تامین شود .
وی در ادامه با تاکید بر معاهده ای که مابین دو کشور جاری است افزود: کشور افغانستان باید به تعهدات خود عمل کند. در ضمن در راستای اجرای تعهدنامه ای که افغانستان با ایران دارد در چهارچوب قانون پیگیر احقاق حقابه هیرمند در بودجه و برنامه های مجلس شورای اسلامی هستیم.
این نماینده مجلس با تاکید بر اهمیت ویژه این موضوع در تدوین برنامه هفتم اظهار کرد: در برنامه بودجه و در برنامه هفتم بند «دیپلماسی محیط زیست» ایجاد کردیم.
سمیه رفیعی درباره مذاکرات با مقامات افغانستان گفت: در بحث مذاکرات با طالبان باید با توجه به شرایط خاصی که این کشور دارد پیگیری های صورت بگیرد که مقامات این کشور را مجاب به تامین حقابه کند.هر چند این حقابه حق طبیعی ایران است و ما تلاش داریم تا با اجرای دیپلماسی آن را محقق کنیم.
