رشد تورم فصلی تولید مرغ سکانس دوم تاثیر معکوس دلار ۴۲۰۰ بر گرانی است. تا پیش از این همه انتقادات به تخصیص دلار ۴۲۰۰ حول محور جوجه‌کشی می‌چرخید و مقامات دولت، از تاثیر مثبت ارزپاشی بر ارزانی مرغ و تخم‌مرغ خبر می‌دادند. حالا اما گزارش یکی از زیرمجموعه‌های دولت نشان می‌دهد اعطای دلار ۴۲۰۰ به تولید مرغ، سبد معیشت خانوارهای ایرانی را به شکل تلخی تحت تاثیر قرار داده است. با دیدن این گزارش می‌توان گفت خون مرغ به گردن دلار ۴۲۰۰ است. در واقع سیاست‌گذار با ابزار اشتباهی که در ماه‌های گذشته به کار برد، سبد معیشت را پاره کرد و مرغ را از آن فراری داد. قیمت مرغ گوشتی که ابتدای امسال در محدوده ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان قرار داشت، حالا به طور میانگین به مرز ۱۸هزار تومان رسیده است. البته بهای مرغ آزاد غیردولتی بسیار بالاتر است و مشاهدات خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» از نرخ ۲۸تا۳۰ هزار تومانی این محصول پروتئینی در بازار حکایت دارد. از آن‌سو سرریز میلیاردها دلار از منابع بانک مرکزی برای ارزان کردن نهاده‌های دامی مورد نیاز صنعت مرغداری، حاصلی نداشته است. عبور شاخص قیمت تولیدکننده در صنعت مرغ از عدد ۶۸۰ در پایان تابستان بهترین نماد برای شکست سیاست ارزی دولت در حوزه مرغ و گوشت است.
پس از جوجه‌کُشی‌های بسیار در مرغداری‌ها که ابتدای سال ۹۹ به علت به صرفه نبودن پرورش مرغ شایع شد و به کمبود این کالا در بازار منجر شد، رشد ۵/ ۳۳ درصدی تورم تولیدکننده در مرغداریهای صنعتی گویای عملکرد معکوس پاشیدن دلار ارزان به صنعت گوشت با هدف عرضه مرغ ارزان در بازار است. تصور اشتباه سیاست‌گذاران اقتصادی کشور از چگونگی رشد قیمت‌ها در بازار موجب شد اقدامات دولتی به جای کنترل تورم، گرانی را هدف قرار دهد. همین عامل نیز باعث شد استفاده از دلار ارزان به عنوان داروی کنترل گرانی، جانشین اصلاح سیاست‌های پولی و مالی به عنوان عامل اصلی تورم شود. به بیان دیگر، انحراف در باورهای سیاست گذار از دلایل گرانی قیمت مرغ و تخم‌مرغ، به اقدامی اشتباه منجر شد که نه تنها وضعیت بازار مرغ و تخم‌مرغ را بهبود نبخشید که آن را بحرانی‌تر کرد.
گواه این ادعا اکران شدیدترین سطح از تورم فصلی در تابستان ۹۹ است که پس از جوجه‌کشی گسترده در سطح مرغداری‌ها رخ داد و بی‌فایده بودن هرگونه تلاش برای مهار زدن به گرانی بدون توجه اصلاحات پولی-مالی را یادآور شد.دقت در گزارش بازوی پژوهشی دولت در بخش آمار نشان می‌دهد صعود شدید شاخص قیمت‌ها در بخش مرغداریهای صنعتی نسبت مستقیمی با دلار ۴۲۰۰ و سهمیه‌بندی واردات و عرضه نهاده‌های دامی دارد. گزارش مرکز آمار ایران از رشد تورم تولیدکننده و افزایش شاخص قیمت در سطح مرغداریهای صنعتی در پایان فصل تابستان حکایت دارد. تورم تولیدکننده در فصل تابستان در حالی روی عدد ۷/ ۳۴ درصد قرار گرفته است که این عدد نسبت به بهار ۹۹ از رشدی ۵/ ۳۳ درصدی حکایت دارد.
بیشترین فشار تورم به بخش مرغ گوشتی وارد شده و نرخ تورم فصلی این کالای پروتئینی را در پایان تابستان ۹۹ به ورای ۵۳درصد رسانده است. جالب اینکه جوجه یک روزه کمترین میزان تورم را برای اقسام کالاهای تولید شده در بخش مرغداریهای صنعتی را با منفی ۹/ ۰ درصد به خود اختصاص داده است. این دو عدد در حالی بالاترین و پایین‌ترین نرخ‌های تورم فصلی را به خود اختصاص داده‌اند که مرغ گوشتی از ابتدای سال به واسطه رشد بالای قیمت و دستوری شدن بهای آن از سوی دولت، از تعادل خارج شده است. به صرفه نبودن تولید مرغ گوشتی از همین ناحیه موجب شد در ماه‌های مختلف سال «جوجه‌کُشی» به تصویر شایع صنعت مرغ و تخم‌مرغ کشور تبدیل شود. از آنجا که دولت از زمان شروع دور دوم تحریم‌ها با تزریق دلار ۴۲۰۰ به واردات نهاده‌های دامی سعی کرده قیمت کالاهای اساسی نظیر گوشت مرغ و تخم‌مرغ را کنترل کند، نرخ تورم فصلی تابستان ۹۹ به خوبی شکست این ایده را نمایان می‌کند. نرخ تورم فصلی تولید در مرغداریهای صنعتی در تابستان ۹۹ در حالی از سطح ۳۴درصد عبور کرده است که اقتصاد ایران در ۲۲فصل گذشته و از ابتدای بهار ۱۳۹۹ چنین تورمی را در کالای مرغ تجربه نکرده است.
تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش مرغداریهای صنعتی نسبت به فصل مشابه سال قبل(تورم نقطه به نقطه) در فصل تابستان ١٣٩٩ به ۸/ ۳۹ درصد رسید که در مقایسه با همین اطلاع در فصل قبل(۱/ ۱۶درصد)، ۷/ ۲۳ واحد درصد افزایش داشته است. به‌عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات مرغداریهای صنعتی به ازای تولید قلم‌های خود در داخل کشور، در فصل تابستان ١٣٩٩ نسبت به فصل تابستان ١٣٩٨ معادل ۸/ ۳۹درصد افزایش دارد. در بین قلم‌های مرغداریهای صنعتی، کمترین تورم نقطه به نقطه مربوط به قلم «جوجه یک روزه» (۷/ ۶درصد) و بیشترین آن مربوط به قلم «تخم‌مرغ خوراکی» (۵/ ۱۲۱ درصد) است. تغییرات میانگین شاخص قیمت تولیدکننده محصولات مرغداریهای صنعتی در داخل کشور در چهار فصل منتهی به فصل تابستان ١٣٩٩ نسبت به مدت مشابه در سال قبل به ۲/ ۱۵ درصد رسید که نسبت به همین اطلاع در فصل قبل (۹/ ۱۲)، ۳/ ۲ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. در فصل مورد بررسی، در میان قلم‌های مرغداریهای صنعتی در کشور، کمترین تورم سالانه مربوط به قلم «جوجه یک روزه» (منفی۲/ ۰ درصد) و بیشترین آن مربوط به قلم «کود» (۲/ ۵۵ درصد) است.
بررسی شاخص قیمت تولیدکننده محصولات مرغداریهای صنعتی کشور در تابستان ١٣٩٩ نشان می‌دهد شاخص اکثر استان‌های کشور نسبت به فصل قبل با افزایش روبه‌رو بوده است. بیشترین میزان افزایش مربوط به استان بوشهر با ۳۲/ ۷۶ درصد و بیشترین میزان کاهش مربوط به استان گیلان با ۹۹/ ۱ درصد کاهش است. مقایسه شاخص کل استان‌ها در فصل جاری نسبت به فصل مشابه سال قبل نشان می‌دهد که اکثر استان‌ها با افزایش روبه‌رو بوده‌اند؛ به‌طوری‌که بیشترین میزان افزایش مربوط به استان چهار‌محال و بختیاری با ۹۴/ ۱۸۴ درصد و بیشترین میزان کاهش آن مربوط به استان گیلان با ۵۹/ ۸ درصد کاهش است.
