بار دیگر اسفند از راه رسید و مردم نگران تفاوت محسوس میان قیمت ملزومات شب عید و درآمدهای‌شان هستند. آجیل یکی از کالاهای پرمصرف شب عید که ازجایگاه خاصی در سنن ایرانیان برخوردار است. با این حال چندسالی ست که قیمت سرسام‌آور این کالا باعث شده که مردم به میزان کمتری از خرید آن استقبال کنند و بازار خرید این محصول با رکودی چشمگیر مواجه شود.
راه‌اندازی کمپین‌های«نه به خرید آجیل»
حتی 2،3 سال پیش برخی از شهروندان خرید این کالا را به دلیل قیمت بالای آن تحریم کردند. سال گذشته نیز شاهد تشدید قیمت آجیل در بازار شب عید بودیم به نحوی که بررسی میدانی برخی رسانه از حکایت از آن داشت که قیمت برخی از محصولات مانند پسته رشدی 4 برابری داشته است و به دلیل همین افزایش شدید قیمت آجیل کمتر کسی نسبت به خرید آن اقدام می‌کند. سال گذشته فعالان صنفی این محصول تاکید کرده بودند که برخی از خانواده‌ها این کالا را از سفره عید خود حذف کرده‌اند و آنهایی هم که نسبت به خرید این کالا اقدام می‌کنندد تنها برای مصرف شخصی و در محدوده‌ای اندک است. با این حال آنطور که ممقانی، رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار به «اکونگار» می‌گوید امسال بازار شب عید آجیل به دلیل مصادف شدن عید نوروز و ماه رمضان نسبت به سال گذشته گرم‌تر بوده است. البته به نظر می‌رسد این شرایط فعلا مربوط به بازار عمده‌فروشی این محصول است و شهروندان هنوز خرید خود را از خرده‌فروشی‌ها آغاز نکرده‌اند تا بتوان تحلیلی جامع و کامل از بازار شب عید آجیل و خشکبار داشت.
علیرضا ارزانی ممقانی رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران در این مورد توضیحاتی داده است.
افزایش قیمت نداشتیم
وضعیت بازار آجیل را در این روزهای پایانی سال چگونه ارزیابی می‌کنید؟
وضعیت درحال حاضر نرمال و خوب است و کمبودی در زمینه محصولات آجیل هم نداریم. مردم هم استقبال خوبی کرده‌اند و در حال خرید آجیل هستند. امسال عید نوروز که نزد ایرانیان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است با ماه مبارک رمضان همزمانی دارد،به همین دلیل دید و بازدیدهای عید معمولا صبح‌ها صورت نمی‌گیرد اما بعد از افطار زمان مناسبی برای دیدارهای عیدانه است. تجربه نشان داده است که در زمان‌های همزمانی عید نوروز و ماه رمضان مردم از خرید آجیل شب عید استقبال بیشتری کرده‌اند، علت این موضوع آن است که مغزیجات داخل آجیل هم برای تقویت جسمی روزه‌داران مناسب است و هم اینکه برای دید و بازدیدهای نوروز و مهمانی‌های ماه رمضان مناسب است. همه این دلایل دست به دست هم داده است که امسال بازار خوبی را احساس میکنیم و خرید آجیل شب عید هم شروع شده است.مشاهدات ما نشان می‌دهد که سمت و سوی خرید بیشتر به سمت مغزیجاتی مانند مغز گردو در کنار آجیل است که هم مناسب عید و هم مناسب ماه رمضان هستند.
استقبال مردم از آجیل نیمه دوم اسفند مشخص می‌شود
سال گذشته اخبار درباره استقبال مردم از آجیل در شب‌های عید امیدوارکننده نبود. شما وضعیت امسال نسبت به سال گذشته را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سال گذشته میزان فروش آجیل شب عید کمتر و میزان فروش آجیل شب چله بیشتر بود. اما امسال هم فروش شب چله خوب بود و هم استقبال خوبی را در شب عید شاهد هستیم به نحوی که می‌توانم بگویم در کل نسبت به سال گذشته شاهد افزایش استقبال مردم از خرید آجیل هستیم. علت این موضوع هم به جز همزمانی نوروز و ماه رمضان کاهش قیمت این محصول نسبت به سال گذشته است به این معنا که قیمت‌های سال گذشته تغییری نکرده است و هیچگونه افزایش قیمتی روی هیچ کالایی نداشتیم.
با این حال معمولا قیمت محصولات آجیل در خرده‌فروشی‌ها را از 15 اسفند به بعد اعلام میکنیم که همزمان با مراجعه مردم به خرده‌فروشی‌هاست. در حال حاضر اما عمده‌فروشی‌ها و میادین آجیل و خشکبار شلوغ هستند و قیمت این محصولات نیز روزانه و با توجه به تغییرات نرخ ارز اعلام می‌شود.
آماری درباره این موضوع دارید که بیشترین و کمترین استقبال از خرید آجیل شب عید مربوط به کدام استان‌ها بوده است؟
ما هر سال در تهران،مشهد، تبریز و اصفهان شاهد استقبال خوب مردم از خرید آجیل شب عید بوده‌ایم در حالیکه در استان‌های ضعیف و استان‌های مرزی میزان استقبال و خریدها کمتر بود. اما امسال استان‌های ضعیف خرید بهتری می‌کنند. هموطنان اهل سنت همواره برای ماه رمضان بیش از عید نوروز خرید داشتند و امسال هم که عیدنوروز با ماه رمضان مصادف شده است خریدها بیشتر شده است. با توجه به اینکه ماه رمضان و خصوصا عید فطر نزد هموطنان اهل تسنن جایگاه ویژه‌ای دارد پیش‌بینی ما این است که بعد از عید نوروز نیز به دلیل نزدیک شدن به عید فطر می‌شویم بازار خوبی برای آجیل و خشکبار خواهیم داشت.
توصیه‌هایی به شهروندان
چه مواردی از طرف فروشندگان آجیل تخلف محسوب می‌شود و مردم انتقادات و شکایات خود را در چه سامانه‌ای می‌توانند ثبت کنند؟
بازرسی‌های اتاق اصناف و سازمان صنعت، معدن و تجارت برای رسیدگی به شکایات مردمی انجام می‌شود. که سامانه 124 سازمان صنعت،معدن و تجارت را در این حوزه مشخص کرده‌ایم. اما توصیه ما به مردم این است که در خرید دقت کنند تا نیازی به شکایت نداشته باشند. در مرحله اول مردم آگاه باشند که برای پیشگیری از تخلفات احتمالی بازرسی‌های ارشادی خوبی انجام شده است به این معنا که از پیشکسوتان خوشنام و معتمدین صنف آجیل و خشکبار به عنوان بازرس‌های افتخاری استفاده میکنیم و به جای برخوردهای قانونی، این افراد موارد اشتباه را به فروشنده‌ها اعلام می‌کنند، فروشندگان هم معمولا به راهنمایی‌های این افراد احترام گذاشته و عمل می‌کنند. اما وقتی بازرس وارد مغازه شخصی شده و فروشنده را جریمه می‌کند ممکن است فروشنده لج کرده و میزان جریمه را به قیمت اجناسش اضافه کند. از آنجاییکه چنین مواردی را شاهد بودیم بازرسی‌های ارشادی را انجام می‌دهیم.
توصیه ما به مردم این است که از واحدهای صنفی معتبر خرید کنند زیرا این واحدها باید پاسخگو باشند و اگر اجناسشان کیفیت نامطلوبی داشته باشند بدون استثنا پاسخگو خواهند بود. به همین دلیل هم این واحدها تلاش می‌کنند که اجناس نامرغوب ارائه ندهند. همچنین تاکید ما این است که مردم از خرید آجیل‌های پرنمک و رنگی خودداری کنند و از خرید آجیل‌هایی که بوی نا و بوی نامطبوع دارند، پرهیز کنند. همچنین از واحدهای سرپایی و دستفروش‌ها تا حد امکان خرید نکنند. این تنها راه خرید محصولات مطمئن وبا کیفیت و تضمین سلامت ممصرف‌کنندگان است.
در 15 سالی که رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار بوده‌ام این مساله را آموخته‌ام که مردم وقت کارشان به شکایت رسیده است که خرید خود را از واحد صنفی موقت و دستفروش انجام داده‌‌اند و زمانی که ما تلاش کردیم به شکایت رسیدگی کنیم واحد مذکور حضور نداشته است و به جای دیگری رفته است. اما فروشنده با سابقه و دارای پروانه کسب هرگز اقدامی نمی‌کند که مشتری شکایت کند. برای فروشنده معتبر حفظ آبرو و مشتری ارزش بسیار بالایی دارد.
