به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه خبر با موضوع : اقدامات دولت برای ساخت مسکن میزبان آقای ابوالفضل نوروزی مدیر کل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی و آقای دکتر اسماعیلی رئیس هیات عامل صندوق ملی مسکن بود.
مقدمه مجری: همانطور که مستحضر هستید و در خبر‌ها از صبح امروز شنیدید در شهر جدید پردیس و با حضور وزیر راه و شهرسازی تعداد حدود ۵ هزار و ۲۳۰ واحد مسکن مهر تحویل متقاضیان شد همان متقاضیانی که سال‌ها در انتظار سقف بالای سر خانه خودشان بودند و دولت در اقدامی شجاعانه دارد تلاش می‌کند تا هر چه سریعتر تعهدات خودش را به پایان برساند و بار سنگین مسکن مهر را از روی دوش خودش بر زمین بگذارد.
آقای بذرپاش امروز در مراسم و آیین بهره برداری از این تعداد از واحد‌هایی که خدمت شما عرض کردم گفتند که برای تکمیل این واحد‌ها ۱۹۰۰ میلیارد تومان از منابع صندوق ملی مسکن را صرف تکمیل این واحد‌ها کردند تا انشاالله در اختیار متقاضیانی که عرض کردم سال هاست منتظر مسکن خودشان هستند قرار بگیرد تا قبل از پایان سال. امشب به همین بهانه می‌خواهیم در خصوص تعیین تکلیف موضوع مسکن مهر و آنچه که در نهضت ملی مسکن دارد می‌گذرد در گفتگوی ویژه خبری بحث و تبادل نظر بکنیم.
آخرین وضعیت مسکن مهر پس از سال‌ها و آنچه که در حوزه‌ی نهضت ملی مسکن دارد می‌گذرد موضوع گفتگوی ویژه خبری است که خدمت شما عرض کردم.
سوال: آقای نوروزی امروز ۵ هزار و ۲۳۰ واحد مسکن مهر تحویل متقاضیان شد من می‌دانم که شما از نزدیک ارتباط مستقیم دارید با متقاضیان و از نزدیک با مشکلات این عزیزان آشنا هستید و وزارت راه و شهرسازی، دفتر اقتصاد مسکن این وزارتخانه، بدنه دولت، شورای عالی مسکن همه و همه دست اندرکار هستند تا انشاالله بزرگترین دغدغه کشور یعنی همان مسکن دار شدن بویژه اقشار کم درآمد را مرتفع بکنند، یک توضیحی می‌فرمایید از زبان آمار و عدد و ارقام که تا الان چه اتفاقی در حوزه مسکن مهر افتاده؟ چه تعداد تحویل شده و انشاالله چه زمانی پرونده بسته میشود؟
نوروزی: پروژه‌ی مسکن یک پروژه‌ای بود که در دولت نهم و دهم استارت خورد، در آن دولت نهم و دهم رشد خیلی خوبی داشت ولی متاسفانه در دولت گذشته دچار بی مهری‌هایی شد مسکن مهر و بخش خوبی از مسکن‌های مهر باقی ماند و عملا آنچه که به این دولت رسید بین ۲۴۰ تا ۲۵۰ هزار واحد مسکن مهر به دولت فعلی رسید، در این دولت عزم جدی داشتند شخص آقای رئیس جمهور جلسات متعددی خود آقای رئیس جمهور برای پیگیری مسکن مهر داشتند، خودشان بار‌ها بازدید داشتند از پروژه‌های مسکن بخصوص پروژه‌های پردیس، پرند، بازدید داشتند در صورتی فرمودند اقای دکتر بذرپاش جلسات متعددی برای موضوع مسکن مهر گذاشتند، می‌دانید این پروژه‌هایی که باقی مانده پروژه‌هایی که طولانی میشود اگر پیمانکار آن به نوعی به دولت وصل باشد، اگر یک دولتی نخواهد این‌ها را درست و حسابی مدیریت کند دچار مشکل میشود بخاطر همین در این دولت ما تلاش کردیم تا جایی که امکانپذیر است بالاخره تعهداتی که از دولت‌های قبل رسیده بود را شجاعانه وارد بشویم تعهدات را گردن بگیریم نگوییم آقا این برای دولت قبل یا دولتی قبلی است ما انجام نمی‌دهیم لذا دولت وارد شد و این‌ها منابعش عموما در دولت‌های گذشته هم مردم و هم بانک‌ها منابع را آورده بودند و این جا منابع خیلی خوبی دوستان ما از صندوق تزریق کردند که توضیح می‌دهند که منابع خوبی به پروژه‌ها تزریق شد الان که خدمت شما هستم ۱۲۴ هزار واحد مسکونی مسکن مهر در این دولت با منابع دولتی جلو رفته، کار آن تکمیل شده و تحویل متقاضیان شده متقاضیانی که سال‌ها منتظر بودند بالاخره این‌ها تحویل شان شده و در پروژه‌ها ساکن شدند.
۶۸ هزار واحد مسکونی باقی مانده بالای ۷۵ درصد پیشرفت دارند
این سوالی هم که فرمودید چقدر طول می‌کشد بقیه اش تمام بشود ما بنا گذاشتیم انشاالله اگر خدا بخواهد در سال بعد بتوانیم بالاخره مسکن مهر را تمام کنیم ما همین الان که خدمت شما هستیم بالای حدود ۶۸ هزار واحد مسکونی از این پروژه‌هایی که عرض کردم باقی مانده بالای ۷۵ درصد پیشرفت دارند، این‌ها در اولویت ما هستند برخی از پروژه‌ها مشکلات حقوقی دارند پروژه‌هایی که پیمانکارش دچار مشکل شده یا تعاونی‌هایی بودند که ... این‌ها پرونده‌های قضایی اش هم دارد توسط دایره حقوقی در استان هایمان، سازمان ملی و بنیاد مسکن و بخش حقوقی خود وزارتخانه دارد دنبال میشود یعنی همه موضوعات ساخت و ساز نیست بعضا گیر و گور‌های حقوقی هم دارند که این‌ها را هم پیگیر هستیم لذا جمیع این جهات انشاالله برنامه هست که اگر خدا بخواهد بتوانیم در سال بعد پروژه مسکن مهر را خاتمه بدهیم.
سوال: آقای اسماعیلی این اتفاقی که امروز دارد می‌افتد سابقه اش را اگر بخواهیم بررسی کنیم بر می‌گردد تقریبا به یک و نیم دهه پیش یعنی ۱۵ سال پیش افرادی بودند که ثبت نام کردند آورده خودشان آن چه که سهم آنها بوده باید می‌آوردند را آوردند هیچ بدهی وجود ندارد، حالا آن بخشی که قرار بوده بانک‌ها تسهیلات بدهند تسهیلات دادند و به هر دلیلی تکمیل نشده و نتوانستند مسکن مهر خودشان را دریافت کنند امروز صندوق ملی مسکن آمده وسط و این هزینه را دارد پرداخت می‌کند و جبران می‌کند به نوعی که آن تعهدی که آقای نوروزی هم اشاره کردند از سوی دولت محقق بشود، این منابعی که الان دارد این را تامین می‌کند از چه محلی دارد پرداخت میشود و به چه شکلی است؟
اسماعیلی: همانطور که فرمودید ما متعهد هستیم که آنچه که بر زمین باقی مانده را به سرانجام برسانیم یعنی اگر که ادعا می‌کنیم که فردی که قرار است وارد پروژه بشود باید فرم جیم آن سبز باشد، پس پروژه‌ای هم که داریم به او تحویل می‌دهیم باید تمام تیک‌های سبزش خورده باشد و آن هم سبز باشد.
۱۹۰۰ میلیارد تومان تا الان در پروژه‌های مسکن مهر اعتبار دهی شده
حالا الان در واقع پروژه‌هایی داریم که این‌ها به هر دلیلی متوقفند صندوق امروز وارد شده و از محل مولد سازی منابع داخلی وزارتخانه وزیر محترم راه و شهرسازی امروز در جلسه ابتدا توضیح دادند که ما برای افتتاح مساکن مهر هیچ ریالی از منابع عمومی را پیش از این در سال‌های گذشته نتوانسته ایم در اختیار بگیریم، در این خصوص یک تمهیدی اندیشیده شد منابع داخلی وزارتخانه، دارایی‌هایی که در اختیار وزارتخانه است در قالب زمین، در فرآیند مولد سازی در اختیار صندوق قرار گرفت برای این که هم این‌ها به ثمن بخس (بهای ناچیز) فروخته نشود و هم در عین حال فرآیند تامین مالی دچار اختلال نشود صندوق وارد عملیات شد ۱۹۰۰ میلیارد تومان تا الان در این پروژه‌ها اعتبار دهی شده و از محل منابع داخلی این شهر‌ها که در واقع امروز اگر بخواهد فروخته بشود طبیعتا این عدد را تامین نمی‌کند، این فرآیند در واقع ادامه پیدا می‌کند و انشاالله ما با همین الگو این ۲۴۰ هزار مسکن باقیمانده از فرآیند مسکن مهر را تکمیل خواهیم کرد.
سوال: یعنی الان این ۱۹۰۰ میلیارد تومان فقط بابت این ۵۲۳۰ واحد پرداخت شده یا نه؟
اسماعیلی: این ۱۹۰۰ میلیارد تومان از ابتدای تشکیل صندوق اختصاص داده شده به مسکن مهر برای تکمیل ۱۲۴ هزار واحد یعنی مسکنی که در واقع مثلا ۹۷ درصد پیشرفت بوده بخاطر ۳ درصد در اختیار مصرف کننده قرار نگرفته و آن کالا وارد اقتصاد نشده این عملیات آمده در صندوق ملی، آن منابع باقیمانده‌ای که مورد نیاز بوده تزریق شده و با این عدد ۱۹۰۰ میلیارد تومان عملا ما امروز ۱۲۴ هزار واحد مسکن مهر را به بهره برداری رساندیم.
سوال: برای مابقی اش چطور تا سقف ۲۴۰ هزار تا؟
اسماعیلی: انشاالله از همین الگوی مولد سازی منابع داخلی وزارتخانه که از طریق شهر‌های جدید در اختیار صندوق قرار می‌گیرد این موضوع انشالله ادامه پیدا می‌کند و پیش بینی ما برای سال آینده امروز یک توافق ۳ هزار میلیاردی را ما با شهر‌های جدید داریم که این الگو را ادامه بدهیم در حین انجام توافقیم، اگر لازم بشود و نیاز به منابع دیگری باشد این توافق در سال جاری تا ۱۵ هزار میلیارد تومان قابل انجام است تا پایان ۱۴۰۳.
سوال: آقای نوروزی یک نکته‌ای که خیلی مهم است که هم من اول برنامه به آن اشاره کردم و هم شما به نوعی به آن اشاره کردید به هر حال مسکن مهر یک باری بر دوش ملت است که باید هر چه زودتر زمین گذاشته شود خیلی دوست دارند از مردم عزیز چه آنهایی که منتفع هستند و به نوعی درگیرند با مسکن مهر دنبال این هستند که هر چه سریعتر بگیرند و چه عموم مردم عزیز ایران، می‌خواهم بدانم بالاخره قرار است چه زمانی پرونده مسکن مهر بسته شود در جمهوری اسلامی ایران آیا میتوانید یک تاریخ حدود به ما بگویید؟ نه قطعی.
نوروزی: ما انشاالله طبق برنامه ریزی که کردیم طبق هدفمندی که انجام دادیم پیش برویم انشاالله در سال ۱۴۰۳ پرونده‌ی مسکن مهر انشاالله بسته خواهد شد.
سوال: یعنی این حدود ۱۲۰ هزار تایی که مانده حالا شما فرمودید که تقریبا ۶۸ هزار تای آن ۷۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارند بقیه اش را ما حتما این جا از شما قولش را بگیریم که پرونده مسکن مهر ...
نوروزی: انشاالله طی برنامه ریزی که کردیم انشاالله محقق میشود و موضوعاتی هم که مشکل حقوقی دارد انشاالله با همکاری که با قوه قضائیه داریم، معارض دارد یا بعضا تعاونی‌هایی ساختند اصلا تعاونی متواری شدند یا در زندان هستند این‌ها را با اداره تعاون هماهنگی‌هایی انجام دادیم انشاالله اگر خدا بخواهد تا پایان ۱۴۰۳ پرونده مسکن مهر بسته خواهد شد.
سوال: فکر می‌کنم بیشترین مشکل همین بحث تامین منابع مالی است و شما هم یک نکته‌ای دارید.
اسماعیلی: بخش تامین منابع مالی در خصوص مساکن مهری که در تعهد دولت بوده همانطور که فرمودید و آقای نوروزی هم توضیح دادند انشاالله تا پایان ۱۴۰۳ این پرونده بسته میشود برخی از این پروژه‌ها هستند که به صورت تعاونی بودند در واقع هسته سخت عملیات مسکن مهر کشور هستند که به هردلیلی مثلا تعاونی کلا شکل نگرفته یا در بخش اولیه خودش منحل شده و موانعی دارد که خارج از اختیار وزارت راه و شهرسازی است در واقع در حوزه‌ی قوه قضائیه قرار گرفته، ما طبیعتا در آن حوزه نمی‌توانیم از منابع خودمان برای حل آن استفاده کنیم، چون گیر منابع نیست، گیر اختلاف نظر اعضای تعاونی است، به غیر از آنها که طبیعتا با کمک دستگاه‌های قضایی برای چاره جویی ...
سوال: آماری دارید که آنها چه تعدادی هستند؟ حدودا؟
نوروزی: حدود ۳۰ هزار تا مشکل حقوقی ما داریم
سوال: یعنی ما از آن ۱۲۰ هزار تا ۳۰ هزار تا را کم بکنیم می‌توانیم امیدوار باشیم که انشاالله تا پایان سال
اسماعیلی: بله
سوال: آنها هم اگر در این یک سال مشکل حقوقی اش حل بشود حتما در همین ردیف قرار می‌گیرد.
نوروزی: یکسری پروژه‌ها هم داریم که مکان یابی به شدت نامناسبی داشته و بلندمرتبه سازی ... مثلا پروژه در بینالود رفتیم با یک فاصله خیلی زیادی ۵۰ کیلومتری از بینالود خراسان رضوی آمدیم جایی که مثلا عموم مردم آنجا دارند خانه‌های یک طبقه دارند آن پروژه‌های بلند مرتبه هفت هشت ده طبقه‌ای ساخته شده و کوچک مقیاس این‌ها متقاضی شان، متقاضی کمتری دارند این‌ها را هم داریم تعیین تکلیف می‌کنیم، بتوانیم متقاضیان نهضت ملی مسکن یا تعداد طبقات را بتوانیم آنهایی که هنوز بالا نرفته یا بتوانیم دو تا واحد را یکی کنیم بتوانیم این‌ها را هم برایشان متقاضی داشته باشیم که این‌ها هم بالاخره تعیین تکلیف بشوند یعنی یکسری از واحد‌ها را این طوری داشتیم.
سوال: اگر آقای نوروزی بخواهد یک آسیب شناسی بکند، از آنچه که میشود بعنوان دلایل تحویل نشدن مسکن مهر به مردم باشد، چه دلایلی را تا الان میتوانید ذکر کنید.
نوروزی: چند تا دلیل دارد دلیل اصلی این بوده که پیمانکار یعنی خود دولت آمده پیمانکار شده، یکی از مسائلی که ما داشتیم همین بوده دولت بالاخره طبق قانون دولت نباید تبدیل به یک کارفرمای بزرگ بشود در مسکن مهر بنا به شرایطی که داشتیم و فورسی که داشتیم دولت تبدیل به کارفرما شد یکی از دلایل همین بوده اگر ما در یک فرآیندی مردم مثل پروژه‌های عادی که مردم خودشان دارند ساخت و ساز انجام می‌دهند کارفرما مردم باشند و از ظرفیت پیمانکاران محلی استفاده کنند.
در پروژه نهضت ملی مسکن مدیریت ساخت توسط مردم انجام می شود
هر جا که دولت آمده کارفرما شده و خودش آمده با پیمانکار قرارداد بسته مشکلات بیشتری داشتیم، اگر ما بتوانیم از ظرفیت مردمی سازی استفاده کنیم هر چقدر مردم این وسط محور باشند و خودشان کارفرما باشند و از ظرفیت پیمانکاران محلی استفاده کنند کما این که ما الان در پروژه نهضت ملی مسکن با توجه به آسیب شناسی که کردیم رفتیم به این سمت که با نظارت نظام مهندسی با رگولاتوری وزارت راه و شهرسازی با نظارت شهرداری‌ها، فرآیند کارفرمایی توسط خود مردم انجام بشود مدیریت ساخت توسط مردم انجام بشود و از ظرفیت پیمانکاران محلی استفاده بشود تا پروژه‌ها جلو برود یکی از دلایل دیگر بعضا عرض کردم بلندمرتبه سازی‌های زیادی بوده که با مکان یابی‌های نامناسب همین پروژه بینالود که عرض کردم خدمت شما، یا مثلا پروژه پرندمان، پردیس مان اکثر پروژه‌هایی که باقیمانده بخاطر این که تعداد طبقات خیلی زیاد شده ۱۵ طبقه و ۷ طبقه و ۸ طبقه و این ها، چون تورم هم می‌خورد و زمان زیادی طول می‌کشد که پروژه‌ها ساخته شود این منجر به این میشود که نتوانیم هزینه‌های ساخت را دولت و مردم تقبل کنند و این‌ها لذا ما باز در پروژه‌های نهضت ملی مسکن با توجه به تجربه مسکن مهر سعی کردیم تا جایی که امکان پذیر است تعداد طبقات پروژه‌ها کاهش پیدا کند تا زودتر پروژه‌ها تعیین تکلیف بشود و به دست مردم عزیز کشورمان برسد.
سوال: آقای اسماعیلی، آقای نوروزی به دلایل فنی، مهندسی، آنچه که در حوزه‌ی ساخت مربوط به مسکن مهر می‌شد و باعث شده بود که به دلایلی به تعویق بیفتد و تحویل متقاضیان داده نشود اشاره کردند، در حوزه‌ی منابع مالی هم فکر می‌کنم یک بخش اصلی را می‌توانیم از آن نام ببریم همین طوری وقتی یک پروژه‌ای طول می‌کشد در حوزه مسکن یعنی ماهانه دارد سه درصد به آن تورم می‌خورد، این خیلی می‌تواند در سهم آورندگان مسکن موثر باشد، یعنی یک نفری که می‌خواهد سهم خودش را ارائه بکند با توجه به طولانی شدن مدت زمان ساخت و با توجه به همین تورم دارای مشکلات فراوانی در طی سالیان دراز میشود، از این منظر چه کاری میشود کرد و چگونه میشود این مشکل را حل کرد؟
اسماعیلی: ما در صندوق ملی مسکن دو سه طرح را آماده بهره برداری کردیم که اثر تورمی را در عملیات ساخت مسکن خنثی کند، یعنی بحث راه اندازی واحد ملی مسکن که در واقع به ازای آن فرد دیگر نگران قیمت مسکن نیست بلکه می‌داند مسکن او بعنوان مثال ۸۰ واحد ارزش دارد و اگر بتواند این ۸۰ واحد خودش را خریداری کند فارغ از این که واحد اول را می‌خرد یک میلیون تومان واحد دوم را می‌خرد یک میلیون و دویست و واحد آخر را شش میلیون تومان، می‌تواند با خرید ۸۰ واحد از واحد ملی مسکن می‌تواند مالک یک ساختمان مناسب در اشل نهضت ملی مسکن بشود.
راه اندازی صندوق‌های مسکن و ساختمان املاک و مستغلات اثر تورم را خنثی می کنند
این یکی از فرآیند‌هایی است که به دنبال آن هستیم راه اندازی تابلوی هشتم فرابورس انشاالله خودش کمک کننده است راه اندازی صندوق‌های مسکن و ساختمان املاک و مستغلات این‌ها همه مسیر‌هایی هستند که به قول اقتصادی و اثر تورم را هج می‌کنند یا این که آن را از محاسبه حذف می‌کنند، صندوق این را وظیفه اصلی خودش می‌داند که با الگو‌های مختلف از راه اندازی ساختار‌های ملی تاابزار‌های اجمالی تا سیاست‌های کوتاه مدت در واقع این را انجام بدهد ما اخیرا هم دو تا اقدام اساسی کردیم اقدام خیلی نزدیک مان خرید سه هزار و ۷۰۰ عدد آسانسور به قیمت مقطوع در سال ۱۴۰۲ بود که با بنیاد مسکن به امضا رسید و مقرر شد تمام این مساکن مهری که واقعا مثلا ساختمان ۱۵ طبقه بدون آسانسور ...
سوال: اتفاقا من می‌خواستم به این اقدام شما هم اشاره بکنم و سوال داشتم هم در رابطه با موضوع آسانسور‌هایی که پس از سال‌ها دارد به برج‌های مسکونی مسکن مهر اضافه میشود هم در خصوص آن ۹۰ هزا رتن فولادی که خریداری شده حتما به این موضوع می‌رسیم، من می‌خواهم آخرین سوال را در حوزه‌ی مسکن مهر از شما بپرسم آقای نوروزی بعد برویم سراغ نهضت ملی مسکن.
ما شاهدیم که در شهر جدید پردیس با پیمانکار متخلف مسکن مهر برخورد شد قرار داد ۲۵ تا از این پیمانکاران را هم من شنیدم که لغو شد.
نوروزی: تعداد دقیق شان را خاطرم نیست، ولی پیمانکاران متخلف را بله با آنها برخورد شده و بعضا پیمانکار عوض شده است.
سوال: می‌خواهم ببینم که در حوزه نظارتی قرار باشد این ۱۲۰ هزار تایی که اشاره کردید تا پایان سال ۱۴۰۳ هم انشاالله تعهد داده شده که به پایان برسد و پرونده اش بسته بشود، چه اقداماتی را میشود انجام داد که انشاالله هر چه سریعتر انشاالله دیگر با خیال راحت بشود روی این پرونده حساب کرد که بسته خواهد شد؟
نوروزی: یک کاری که در وزارت راه دارد شکل می‌گیرد ما یک کمیته‌ای شکل گرفته در وزارت راه، هم همکاران ما در سازمان ملی زمین و مسکن هستند هم همکاران ما در صندوق ملی مسکن، هم شهر‌های جدید یک کمیته‌ای که به صورت روزانه، مستمر پیگیری می‌کند که پروژه‌های مسکن مهر جمع بشود تک تک پروژه‌ها جلسه میگذاریم.
شکل گیری کمیته‌ی شبانه روزی برای پیگیری حل و فصل مسائل مسکن مهر و تامین مالی
بعضا پروژه‌هایی که ۱۶ سال گیر کرده با پیمانکارانش جلسه میگذاریم موضوعاتش حل و فصل میشود یعنی یک کمیته‌ی شبانه روزی است برای پیگیری حل و فصل مسائل مسکن مهر و به اضافه تامین مالی این پروژه‌ها، ما انشاالله با این کمیته‌ای که شکل گرفته و روزانه جلساتش دارد برگزار میشود و تامین مالی خوبی که از سوی صندوق ملی مسکن دارد جمع میشود انشاالله فکر می‌کنیم که بتوانیم در سال ۱۴۰۳ پروژه‌های مسکن مهر را جمع کنیم همین تدابیری که آقای دکتر اسماعیلی فرمودند خرید آسانسور، ما اگر آن طرف سال آسانسور‌ها را می‌خریدیم بخاطر بلند مرتبه سازی‌هایی که در مسکن مهر اتفاق افتاده بخش خوبی از این واحد‌ها، مثلا ما حدود شاید ده هزار از واحد‌های مسکن مهرمان بعضا پیشرفت‌های خیلی خوبی داشتند ولی فقط بخاطر این که آسانسور در اختیارشان نبوده نمی‌توانستیم از آنها استفاده کنیم، این ابتکاراتی که الان دارد در وزارت راه، در صندوق ملی مسکن دارد شکل می‌گیرد دارد کمک می‌کند که انشاالله بتوانیم ما ۱۴۰۳ پروژه را خاتمه بدهیم.
