تصور کنید که با دوست تان مشغول صحبت هستید که یکباره پرش مختصری در چشم تان احساس می کنید و حتی ممکن است چند چشمک ناخواسته هم داشته باشید. اما دلیل این اتفاق چیست؟ عوامل مختلفی باعث پرش پلک ها می شوند که در ادامه با آن ها آشنا خواهیم شد.
به گزارش روزیاتو، به پرش پلک در اصطلاح پزشکی «میوکیمیا» (Myokymia) گفته می شود. این مسأله بسیار رایج است و به شکل انقباضات خود به خودی، ملایم و مداوم در درون ماهیچه ی حلقه ای چشم رخ می دهد، ماهیچه ای که وظیفه ی بالا آوردن پلک را برعهده دارد.
افراد بخصوصی مستعد پرش پلک نیستند و هر کسی در هر زمانی ممکن است دچار آن شود، به ویژه اگر تحت اضطراب مداوم قرار داشته باشد. برای جلوگیری از آن توصیه می شود از مصرف مواد محرک خودداری کنید چون می توانند پرش پلک را تشدید کنند. به علاوه، باید خواب کافی و رژیم غذایی مناسب داشته باشید و مقداری ورزش کنید تا از این تنش انباشته شده خلاص شوید.
هیچ دلیل مشخصی برای پرش پلک وجود ندارد. با این حال، پرش پلک در افراد سالمی رخ می دهد که با مشکلات زیر درگیرند:
– خستگی
– اضطراب
– کار سخت فیزیکی
– مصرف کافئین
دیگر عوامل زمینه ساز اسپاسم های چشمی یا تشدید آن عبارتند از:
– مصرف برخی داروها مانند توپیرامات، کلوزاپین، تیومالات طلا و فلوناریزین
– تصلب مکرر
– بیماری های خود ایمنی
اسپاسم های چشمی وقتی مزمن یا غیر قابل کنترل شوند، به «بلفارواسپاسم» (Blepharospasm) تبدیل می شوند. این مسأله زمانی رخ می دهد که یکی از پلک ها یا هر دوی آن ها بی اختیار بسته می شوند و این وضعیت می تواندد از چند ثانیه تا چند ساعت به طول انجامد.
برخلاف میوکیمیا، در بلفارواسپاسم پلک به شکل اجباری بسته می شود که گاهی دید فرد را تا حدودی یا به طور کامل مسدود می کند. این اسپاسم ها می توانند دیگر ماهیچه های صورت را هم تحت تأثیر قرار دهند و فعالیت های روزانه مانند استفاده از پله، رانندگی یا صحبت با دیگران را دشوار کنند. دلیل این مشکل مشخص نیست اما تصور می شود در اثر نوعی تکانه ی عضلانی باشد.
نوع دیگری به نام «اسپاسم یک طرفه ی صورت» (Hemifacial Spasm) هم وجود دارد: زمانی که ماهیچه های یک طرف صورت کشیده می شوند. این اسپاسم ها ممکن است در نزدیکی چشم آغاز شوند و دیگر قسمت های صورت را هم تحت تأثیر قرار دهند. در موارد شدید، اسپاسم های یک طرفه ی صورت از چندین روز تا چندین ماه به طول می انجامند. اسپاسم های یک طرفه ی صورت از قرار معلوم زمانی رخ می دهند که یکی از عروق خونی به یکی از عصب های صورت فشار وارد می کند.
اسپاسم های چشمی با درد همراه نیستند و بی خطرند، گرچخ می توانند اذیت کننده باشند. اغلب اسپاسم های چشمی نیازی به درمان ندارند. اگر خود به خود برطرف نشدند، می توانید با انجام کارهای زیر آن ها را رفع کنید یا کاهش دهید:
– داشتن خواب کافی: پرش پلک معمولاً بر اثر خستگی زیاد رخ می دهد. داشتن خواب کافی می تواند کمک کننده باشد.
– پرهیز از اضطراب: اگر حذف عامل اضطراب برایتان ممکن نبود، می توانید به سراغ فعالیت هایی بروید که به کاهش اضطراب کمک می کنند، مثل انجام ورزش.
– کاهش مصرف کافئین: کافئین به عنوان یک ماده ی محرک می تواند باعث اسپاسم های چشمی شود. توصیه می شود مصرف قهوه، چای یا نوشیدنی های گازدار را کاهش دهید.
– مرطوب کردن چشم ها: در برخی موارد، خشکی یا تحریک شدن چشم ها می تواند علت اسپاسم های چشمی باشد.
جدا از اسپاسم های چشمی رایج، مشکلات جدی تری هم وجود دارد که در صورت وقوع باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند.
اگر از پرش پلک مزمن و نشانه های زیر رنج می برید، حتماً به پزشک مراجعه کنید:
– اسپاسم هایی که بعد از چند هفته از میان نروند.
– بسته شدن کامل پلک با هر انقباض، امری که می تواند نشانه ی اسپاسم یک طرفه ی صورت باشد، نه میوکیمیا.
– وقوع اسپاسم در دیگر بخش های صورت، سخت شدن باز کردن چشم، قرمزی یا ورم پلک و افتادگی پلک.
