سیدجواد احمدی، معاون سازمان انرژی اتمی ایران در گفتگویی با مرکز دیپلماسی عمومی و اطلاع رسانی سازمان انرژی اتمی با تبریک فرارسیدن سال نو و تقارن بهار طبیعت با بهار قرآن، گفت: خوشبختانه سال 1402 را باید یکی از موفق‌ترین سال‌ها برای مجموعه معاونت سوخت هسته‌ای دانست. فعالیت‌های این معاونت از اکتشاف معادن آغاز و در ادامه به تولید کیک زرد و سوخت هسته‌ای منجر و در نهایت به پسمانداری هسته‌ای ختم می‌شود.
مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید مواد اولیه و سوخت هسته‌ای (تماس) درباره اقدامات شاخص این معاونت در سال 1402 توضیح داد: به لطف خداوند متعال و تدابیر رییس سازمان انرژی اتمی ایران در این دوره مدیریتی در حوزه اکتشاف به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته‌ایم که می‌توان به افزایش 50 درصدی سطح اکتشافات هوایی نسبت به سال 1401 اشاره کرد.
وی تصریح کرد: در حوزه اکتشافات، پی‌جویی‌های زمینی و حفاری‌ها نیز شاهد افزایش سطح بیش از 20درصدی نسبت به سال قبل از آن بودیم. در بخش معدن‌کاری و استخراج مکان‌های معدنی پرتوزا و عناصر همراه نیز توفیقات بسیاری حاصل شده و به لطف خداوند متعال، استخراج مواد معدنی پرتوزا و عناصر همراه در سال 1402 نسبت به سال قبل از آن افزایش قابل ملاحظه‌ای داشت به طوری که شاهد تغییرات اساسی در حوزه بهره‌برداری از معادن هستیم. این موفقیت‌ها ناشی از برنامه‌ریزی هدفمند، همکاری‌ها و تدابیری است که اندیشیده شده است.
وی اضافه کرد: با استفاده از دانش شرکت‌های دارای صلاحیت و بخش‌خصوصی و بر اساس قراردادهای مشارکتی، این شرکت‌ها به مجموعه ما کمک کرده‌اند تا بتوانیم توان استخراج از معادن برای مواد پرتوزا را افزایش دهیم.
احمدی خاطرنشان کرد: سال گذشته توانستیم نخستین کارخانه تولید کیک زرد به روش هیپ‌لیچینگ را در مجتمع شهید سلیمانی در ساغند راه‌اندازی کرده و از آن بهره‌برداری کنیم که ماه‌های گذشته بیش از 2 تن کیک زرد در این کارخانه تولید شد. همچنین براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در سال 1403 میزان تولید کیک زرد در این کارخانه بیش از این میزان افزایش خواهد داشت که با توجه به کیک زرد تولید شده در مجتمع شهید رضایی‌نژاد، مجموع محصول تولیدی کیک زرد در کشور به میزان قابل توجهی می‌رسد.
معاون تامین مواد اولیه سوخت هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران گفت: سال گذشته عملیات اجرایی احداث مجتمع شهید «حججی» در منطقه کالی‌کافی را در دستور کار قرار دادیم و امسال از این کارخانه بهره‌برداری خواهد شد.
احمدی عنوان کرد: در زمینه تولید کیک زرد دارای برنامه‌های متنوعی هستیم و ان‌شاء‌الله در سال‌های آتی این بخش را تقویت می‌کنیم و در نظر داریم تا با استفاده از روش هیپ‌لیچینگ کیک زرد را برای عناصر و کانی‌های کم‌عیار تولید کنیم.
وی تاکید کرد: در زمینه تولید سوخت نیز برنامه‌ریزی‌های مدونی صورت گرفته تا به‌وسیله مجموعه شرکت‌های تابعه و برنامه‌ریزی سیستمی بتوانیم تولید سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها و راکتورهای داخلی را تامین کنیم.
مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید مواد اولیه و سوخت هسته‌ای (تماس) ادامه داد: یکی دیگر از اقدامات مهمی که سال 1402 انجام شد؛ تست گرم کسک‌های دومنظوره بود. این کسکها بر پایه تکنولوژی‌های خاص تولید می‌شوند و کشورهای محدودی از این دانش برخوردار هستند؛ به دلیل تحریم‌ها امکان واردات کسک‌های دومنظوره به کشور وجود ندارد که با تلاش همکاران ما در شرکت تماس، توانستیم نسبت به تولید و تست گرم این کسکها اقدام کنیم. در سالجاری نیز به حتم نسبت به انجام فرایندهای تکمیلی اقدام می‌شود و پس از گذراندن تست‌های ایمنی می‌توانیم از این کسکها در نیروگاه‌های اتمی استفاده کنیم.
گام بزرگ شرکت «تماس» در تدوین سند بومی‌سازی تولید سوخت هسته‌ای
احمدی با اشاره به تهیه سند بومی‌سازی تولید سوخت هسته‌ای در کشور گفت: یکی از موارد دیگری که در سال 1402 گام‌های بزرگی برای تحقق آن برداشته شده؛ تهیه سند بومی‌سازی تولید سوخت هسته‌ای است. مجموعه سازمان انرژی اتمی ایران تاکنون سندی برای موضوع بومی‌سازی سوخت هسته‌ای در اختیار نداشت که به لطف پروردگار متعال و با تلاش همکاران صنعت هسته‌ای این سند آماده و توسط ریاست محترم سازمان ابلاغ شد و از این پس دارای نقشه راه هستیم که بر اساس آن می‌توانیم سوخت هسته‌ای نیروگاه‌ها و راکتورها را به صورت بومی تهیه و تولید کنیم.
وی تصریح کرد: سال گذشته توانستیم به توفیقات خوبی در زمینه راه‌اندازی و بهره‌برداری از مجموعه‌های صنعتی جدید دست یابیم به‌طوری‌که در سال 1402 عملیات اجرایی هفت مجموعه صنعتی آغاز شد.
وی اضافه کرد: همچنین در سال گذشته عملیات اجرایی اکتشافات تکمیلی و استخراج مواد معدنی پرتوزا در حدود 20 محدوده معدنی آغاز شد و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، ان‌شاء‌الله در آینده نزدیک این مجموعه‌ها به بهره‌برداری خواهند رسید.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران با اشاره به مشارکت و همکاری شرکت تماس با بخش خصوصی اظهار کرد: با شرکت‌های دارای صلاحیت و با هدف استفاده از ظرفیت بخش خصوصی قراردادهای مشارکتی منعقد کرده‌ایم و نیز استفاده از این ظرفیت جزو برنامه‌های سال 1403 شرکت تماس است. به عبارت دیگر در نظر داریم تا با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی بتوانیم بخش اکتشاف و استخراج از معادن را توسعه دهیم.
اولویت‌های معاونت تامین سوخت هسته‌ای در سال 1403
احمدی درباره اولویت کاری معاونت تامین سوخت هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران برای سالجاری توضیح داد: پایه تمامی فعالیت‌های صنعت هسته‌ای به نوعی به مجموعه معاونت سوخت و شرکت تماس وابسته است به‌طوری‌که تولید انرژی، رادیوداروها و ... با توجه به فعالیت‌های پایه این معاونت صورت می‌گیرد. در سال 1403 و در راستای سند بومی‌سازی؛ تولید سوخت هسته‌ای را هدف اصلی قرار خواهیم داد و نسبت به اجرایی کردن اهداف آن گام‌های اساسی برمی‌داریم.
وی افزود: در نظر داریم برای تولید سوخت هسته‌ای نیروگاه‌های قدرت و راکتورها و ... گام‌های اساسی بر‌داریم و زیرساخت‌های این مهم را فراهم کنیم. برای تامین سوخت نیروگاه‌های اتمی در حال احداث نیز از هم اکنون برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته است.
احمدی تاکید کرد: در سالجاری بحث عملیات اجرایی و توسعه معادن را دنبال خواهیم کرد زیرا این مساله جزو اهداف اصلی معاونت تامین سوخت هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران و شرکت تماس است.
وی ادامه داد: یکی از مواردی که در سالجاری و با جدیت دنبال خواهد شد؛ تست ایمنی کسک‌های دومنظوره است زیرا این تجهیز برای نیروگاه‌های قدرت بسیار مهم محسوب می‌شود. در پایان بهار 1403 از این پروژه بهره‌برداری خواهد شد و چهار کسک دارای مجوز وگواهینامه در نیروگاه اتمی و راکتورها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به سایر برنامه‌های این معاونت در سالجاری اظهار کرد: از سایر مواردی که امسال در این معاونت دنبال خواهد شد؛ بهره‌برداری از کارخانه تولید کیک زرد شهید حججی است که عملیات اجرایی این پروژه آغاز شده و در شهریور 1403 بهره‌برداری از این طرح صورت می‌گیرد.
احمدی با اشاره به تعامل شرکت مادر تخصصی تولید مواد اولیه و سوخت هسته‌ای (تماس) با نهادهای علمی کشور توضیح داد: در حوزه پژوهشی و تحقیقاتی نیز اقدامات بسیار خوبی انجام شده و قراردادهای مختلفی با پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای و نیز با دانشگاه‌های صنعتی کشور با هدف استفاده از ظرفیت‌های علمی این مراکز منعقد شده و مطابق این قراردادها، بحث‌های فناورانه و پروژه‌های پژوهشی دنبال خواهد شد تا نیاز مجموعه خود را با استفاده از دانش روز تامین کنیم.
ارتقای دانش هسته‌ای زیر سایه اجرای سیاست «درهای باز، نوآوری باز»
معاون سازمان انرژی اتمی ایران درباره اقدامات صورت گرفته در قالب اجرای سیاست «درهای باز، نوآوری باز» و تاثیرات آن در آگاهی بخشی عمومی نسبت به صنعت هسته‌ای عنوان کرد: پیش از ورود مهندس اسلامی به سازمان انرژی اتمی ایران، به دلیل موارد امنیتی تا حدودی شاهد بسته بودن فضا و عدم امکان حضور مستمر اقشار مختلف در این سازمان بودیم؛ اما همزمان با دولت سیزدهم و تغییرات مدیریتی و نگرش جدید رییس سازمان شاهد بازتر شدن فضا هستیم و اجرایی شدن سیاست «درهای باز، نوآوری باز» مورد توجه بسیاری از افراد جامعه قرار گرفت.
وی گفت: اجرای سیاست «درهای باز، نوآوری باز» به بحث تبیین، آگاهی‌بخشی عمومی و اطلاع‌رسانی به نخبگان، متخصصان و مردم درباره فواید دستاوردهای صنعت هسته‌ای کمک می‌کند. مجموعه ما نیز سیاست «درهای باز، نوآوری باز» را سرلوحه انجام امور خود قرار داده و برای تحقق اهداف آن، برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا نخبگان و دانشجویان از این مجموعه بازدید داشته باشند و تاکنون جلسات متعددی با شرکت‌های دانش‌بنیان داشته‌ایم تا بتوانیم از ظرفیت آن‌ها نیز استفاده کنیم تا این سیاست نیز به‌‌طور کامل در معاونت سوخت عملیاتی شود.
احمدی در پایان خاطرنشان کرد: سیاست «درهای باز، نوآوری باز» بسیار مهم بوده و با بازکردن فضا، همه افرادی که قادر به کمک کردن و ارتقای این صنعت و دانش هسته‌ای هستند، می‌توانند وارد این عرصه شوند و از این کار استقبال می‌کنیم.
