برخی متخصصان رشته‌های غیر مرتبط و افراد متخصص‌نما بیکار ننشسته‌اند و با راه‌اندازی صفحه‌های مجازی منتسب به طب سنتی، به تبلیغ و معرفی محصولات آرایشی و بهداشتی بر پایه طب سنتی می‌پردازند و کرم‌ها و روغن‌هایی را که هیچ‌گونه مجوزی دریافت نکرده‌اند و تحقیقات در مورد استفاده از آنها کامل نشده، با شگردهایی می‌فروشند و پول هنگفتی به جیب می‌زنند.
روزنامه جام جم نوشت: «این روزها در برخی عطاری‌های سطح شهر در مورد درمان دردها و بیماری‌ها با روغن‌های با منشأ حیوانی همچون روغن شترمرغ و روغن الاغ و خراطین و مار و عقرب تبلیغات زیادی می‌شود. ادعا می‌کنند این روغن‌ها خواص و اثربخشی سریع و فوق‌العاده‌ای داشته و چون طبیعی هستند، بدون کوچک‌ترین عوارض احتمالی می‌توانند التیام‌بخش باشند. جالب‌تر این که برخی متخصصان رشته‌های غیر مرتبط و افراد متخصص‌نما نیز بیکار ننشسته‌اند و با راه‌اندازی صفحه‌های مجازی منتسب به طب سنتی، به تبلیغ و معرفی محصولات آرایشی و بهداشتی بر پایه طب سنتی می‌پردازند و کرم‌ها و روغن‌هایی را که هیچ‌گونه مجوزی دریافت نکرده‌اند و تحقیقات در مورد استفاده از آنها کامل نشده، با شگردهایی می‌فروشند و پول هنگفتی به جیب می‌زنند. اصرار به مصرف این روغن‌ها در قالب محصولات آرایشی بر پایه طب سنتی با تبلیغات وسیع که به کوچک‌ترین عوارض احتمالی آنها نیز اشاره نمی‌شود سبب شد با دکتر الهام پارسا، پزشک متخصص طب سنتی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، درباره صحت‌وسقم چنین ادعاهایی گفت‌وگو کنیم که خلاصه‌اش را در ادامه می‌خوانید.
اغلب روغن‌های گیاهی و برخی از انواع روغن‌های با منشأ حیوانی که برای مصارف درمانی بر پایه طب سنتی تجویز می‌شوند در کنار سایر تدابیر درمانی می‌توانند تا حدودی و نه صد درصد اثربخشی داشته باشند. آن چه در طب سنتی بسیار مورد تجویز متخصصان است روغن‌مالی با روغن‌های گیاهی است که علاوه بر جنبه درمانی این روغن‌ها با ماساژی که به عضو داده می‌شود اهداف مختلفی ازجمله افزایش گردش خون، دفع مواد زائد از عضو مورد نظر، کاهش تنش و درد عضلانی، ایجاد آرامش عصبی و ... به دست خواهد آمد.
اثرات شگفت‌انگیز روغن الاغ!
آن چه اخیرا به وفور دیده می‌شود تبلیغ روغن خر یا الاغ در فضای مجازی و فروش آن در عطاری‌ها معرفی شده است. در مورد این روغن چنین ادعا می‌شود که برای طیف زیادی از مشکلات شامل دردهای عضلانی و اسکلتی، مشکلات پوستی و حتی گوارشی مفید است. به گفته دکتر پارسا تاکنون پژوهش و تحقیقات کاملی در کشور در خصوص فواید درمانی روغن الاغ انجام نشده و چون در این خصوص منبع موثق و قابل استنادی وجود ندارد و هیچ منبع علمی خواص درمانی آن را تایید نکرده است، مصرف این روغن از سوی متخصصان به طور مداوم تجویز و توصیه نمی‌شود.
روغن شترمرغ چطور؟
روغن شترمرغ از معروف‌ترین روغن‌های موجود در تعدادی از کرم‌های ضد آفتاب یا روغن‌های آرایشی تهیه‌شده بر پایه طب سنتی است که چند سالی است تبلیغات گسترده‌ای درباره خواص آن می‌شود و ادعا می‌کنند این روغن با خواص ضد لک و جوان‌سازی و نرم و مرطوب‌کنندگی پوست‌های خشک و ترک‌خورده به دلیل داشتن اسید چرب امگا-۳، خاصیت ضد التهابی و اثرات موثری دارد. دکتر پارسا می‌گوید: متاسفانه برخی شرکت‌های تولیدکننده روغن‌های گیاهی، برای کسب سود بیشتر، روغن‌های حیوانی مانند روغن شترمرغ و ... را تبلیغ می‌کنند و مردم نیز تحت تاثیر این تبلیغات قرار می‌گیرند که بیشتر جنبه تجاری و کمتر خواص درمانی دارد. با وجود خواص گفته‌شده برای این روغن، مطالعات موثق و قابل قبولی نیاز است تا بتوان با اطمینان خاطر این روغن یا محصولات تولیدی آن را تجویز کرد و منتظر اثرات درمانی‌اش بود. افراد برای تهیه کرم‌های جوان‌سازی پوست و ضد آفتاب و حتی محصولات حاوی روغن شترمرغ باید از شرکت‌های معتبری که وزارت بهداشت آنها را تایید کرده و دارای برچسب یا مجوز هستند استفاده کنند. کرم‌های متفرقه و انواعی که حاوی روغن شترمرغ هستند، اغلب بدون مجوز بوده و هیچ نهادی برای پیگیری و شکایت در زمینه مشکلات و عوارض احتمالی این نوع محصولات پاسخگو نخواهد بود.
اثرگذاری روغن کوهان شتر و مار و عقرب
در مورد خواص کوهان شتر در برخی منابع طب سنتی به فوایدی اشاره شده است و مطالعات و تجربیات متخصصان طب سنتی نشان می‌دهد استعمال این نوع روغن نمی‌تواند بی‌فایده باشد. این روغن را اطبای طب سنتی به‌خصوص برای کمک به درمان بواسیر تجویز و توصیه می‌کنند.
در مورد روغن‌های مار و عقرب و ... اطلاعات موثقی وجود ندارد و مقالات در این خصوص بسیار محدود است و باید تحقیقات بیشتری انجام شود. البته بر اساس تجربیات برخی همکاران در مورد این روغن‌ها اثرات مفیدی گزارش شده است اما این که میزان اثربخشی چقدر باشد و مصرف مستمر یا طولانی‌مدت آن همراه با عوارض جانبی احتمالی باشد یا خیر، هنوز اطلاعاتی در دست نیست و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. ضمن این که روش تهیه و تولید چنین روغن‌هایی از جانور باید طی فرآیندهای بهداشتی و بر اساس اصولی تهیه شود که بعید است فروشندگان چنین محصولاتی این تدابیر را رعایت کرده باشند. بنابراین تا حصول اطمینان از میزان اثربخشی و عوارض احتمالی چنین روغن‌هایی به مصرف آنها توصیه نمی‌شود.
روغن خراطین معجزه می‌کند
متاسفانه با وجود ارائه‌نشدن اطلاعات کافی در مورد برخی محصولات آرایشی و بهداشتی تولیدشده بر پایه طب سنتی که هنوز مجوز دریافت نکرده‌اند، در سایت‌ها و کانال‌ها و صفحات مجازی تبلیغات زیادی در مورد نوعی روغن به نام روغن خراطین می‌شود که به دلیل استفاده در فرمولاسیون برخی کرم‌ها و ... می‌تواند حجم‌دهنده برخی از اعضای بدن نظیر صورت و ... باشد.
به گفته دکتر پارسا، روغن خراطین نوعی روغن است که در منابع طب‌سنتی از آن نام برده شده است و از غوطه‌ورکردن کرم‌های خاکی (و نه زالو) در طی شرایطی درون روغنی خاص تهیه می‌شود. با توجه به این که در فضای مجازی تبلیغات نادرست زیادی در مورد خواص این روغن می‌شود، تاکنون هیچ منبع موثقی آن را تایید نکرده است و اگر بر اساس فرضیات و احتمالاتی تجربی بخواهیم در مورد این روغن نظری بدهیم شاید در اثر مصرف طولانی‌مدت، اثربخشی اندکی همراه با عوارض جانبی احتمالی داشته باشد.
یادآوری می‌کنیم اغلب این روغن‌های درمانی با منشأ حیوانی بدون مجوز بوده و روش تولید صحیحی ندارند و برای دستیابی به اثربخشی و عوارض احتمالی آنها به انجام تحقیقات بیشتری نیاز است.»
