با توجه به افزایش مالیات، کسریهای بودجه، تورم و رکود در بازار، نگرانیهایی در مورد افزایش رهن و اجاره و قیمت مسکن وجود دارد. هرچند مقدار افزایش اجاره مسکن مشخص نیست، اما افزایش قیمت مسکن به نظر چندان غیرقابل پیشبینی نیست.
بیت الله ستاریان، کارشناس مسکن، درباره وضعیت بازار مسکن در سال ۱۴۰۳ به «انتخاب» گفت: تا خردادماه چندان تغییر زیادی در بازار مسکن نخواهیم داشت، اما در خرداد تحولاتی صورت میگیرد. بعد از آن باید اوضاع اقتصادی را سنجید. با وضعیتی که بودجه دارد و رکود کلی در اقتصاد حاکم است، گمان نمیبرم رونق خاصی در بخش مسکن در نیمه اول سال داشته باشیم. افزایش قیمت را خواهیم داشت، اما معاملات به صورت چشمگیر نخواهد بود.
وی در ادامه در رابطه با افزایش اجاره و رهن بیان کرد: اجاره و رهن در فصل اجاره افزایش پیدا خواهد کرد و مقدمهای برای نیمه دوم سال خواهد بود. عمدتاً کسانیکه برای خرید مسکن خیز برداشتهاند، وقتی افزایش قیمت را خیلی بالا میبینند، پولشان تبدیل به رهن میشود. همواره قبل از جهشهای مسکن، یک جهش و یا افزایش جدی در اجاره خواهیم داشت. امسال هم جز همین سالها خواهد بود.
ستاریان درباره تحولات بازار مسکن گفت: در پنجاه سال گذشته اتفاق خاصی در بخش مسکن رخ نداده است. ما هیچ برنامهای برای مسکن نداشته و نداریم. هیچکدام از دولتها در بخش مسکن برنامه روشنی نداشتهاند و با این ساختار اداری و اقتصادی اصلاً نمیتوانند برنامهای برای مسکن داشته باشند. امکان اینکه بتوانند یک برنامه برای اقتصاد کلان بنویسند را ندارند. مگر اینکه کل ساختار اقتصادی کشور را تغییر دهند. همین روند سال گذشته در سال ۱۴۰۳ نیز تکرار میشود.
سال ۱۴۰۲ نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. با توجه آنچه گفته شد، بخش مسکن در سال ۱۴۰۳ چه شرایطی را پیش رو خواهد داشت؟
ذاکری بیان کرد: بودجه دولت تکافوی اجرای برنامههایش را نمیدهد، بنابراین نمیتواند به عنوان عامل تاثیرگذار وارد بازار شده و شرایط را تغییر دهد. خبر جدیدی هم در راه نیست.
به گفته ذاکری، بازار مسکن مانند فنر فشردهای است که یکباره و با یک تلنگر، انرژی آن آزاد شده و تغییر بزرگی در بازار رخ میدهد. همواره میتوان انتظار این تغییرات را داشته باشیم اما اکنون شرایط به گونهای است که نباید منتظر تغییر خیلی فاحش و گسترده بود.
وی با اشاره به متوقف بودن شرایط خرید و فروش مسکن، درباره بهای اجاره مسکن توضیح داد: قدرت خرید مستاجران خیلی محدود شده است. امیدوارم که اجاره مسکن افزایش نیابد. در سالهای گذشته مصوبه سران قوا که به صورت ۲۵ درصد افزایش در تهران و ۲۰ درصد در سطح کشور مطرح میشد؛ یک توقعاتی ایجاد کرده است.
این کارشناس مسکن یادآور شد: در حال حاضر قدرت خرید مستاجران کاهش یافته و امکان پرداخت قیمتهای بالاتری را ندارند. تلقی من این است که افزایش اجاره مسکن در همین محدوده مصوبه سران قوان باشد.
وی یادآور شد: در گذشته افزایش اجاره بها باعث مهاجرت مردم به حاشیه شهرها شده بود و به نظر میرسد این مهاجرتها ادامه یابد.
وی با تاکید بر اینکه با توجه به توان جامعه خیلی امکان افزایش اجاره بها وجود ندارد، گفت: البته مالک تلاش خود را میکند که افزایشها را عادی جلوه دهد و ۲۵ درصد را محقق کند.
ذاکری بیان کرد: به نظر میرسد سال دشواری برای مالکان و مستاجران در پیش رو باشد.
وی سال ۱۴۰۳ را اینگونه توصیف کرد: یک سال راکد و بدون تغییر خواهد بود. مگر اینکه دولت سیاست جدیدی را مطرح کند یا در سیاست خارجی تغییراتی رخ دهد. یا اینکه در بازار سرمایه ابزارهای مالی جدیدی معرفی شود که بر بازار مسکن تاثیرگذار باشد.
این کارشناس مسکن اضافه کرد: فعلا برگه جدیدی در حاشیه بازار مشاهده نمیشود که به نحوی وارد بازار شده و در آن تغییر ایجاد کند. باید منتظر بود که در خرداد ماه و بعد از ماه رمضان و در فصل اجاره یک مقدار فضای بازی شفافتر شود تا بتوان پیشبینی دقیقتری ارائه کرد.