به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، حجت الاسلام مهراب صادق نیا، در آیین شب های قدر که در کانون توحید برگزار شد، مدارا را شرط مشروعیت اخلاقی حکومت دانست و گفت: امام علی به مالک می‌گفت تلاش نکن عیوب مردم را کشف کنی، اما ما مردم را تشویق به جاسوسی و گزارش و عکس از خطای یکدیگر می‌کنیم.
بنابر روایت عصر ایران، این استاد دانشگاه در سخنانی در شب ۲۱ رمضان، با برشمردن «مماشات، نرمی و لطافت و رفق» به عنوان مولفه های اصلی مدارا افزود: اما در علم جدید مدارا یک ضرورت سیاسی است، به معنای تحمل مساله‌ای که در جامعه وجود دارد و ما قبول نداریم و مصداق آن در حکومت، پذیرش مخالفان، دگراندیشان و دگرباشان توسط حکومت است. بنابراین پذیرش موافقین یا رای اکثریت از سوی حکومت به معنای مدارا نیست، چون رای اکثریت حاکم است. این تحمل مخالف و اقلیت است که مبنای مداراست.
به گفته وی، مدارا در حکومتهای مدرن یک فضیلت اخلاقی نیست، بلکه یک ضرورت است، چون لازمه خیر جمعی مشارکت همه جامعه و تفکرات و نه فقط اکثریت است؛ اما در حکومت دینی، مدارا یک فضیلت اخلاقی است و حاکم اسلامی که مدارا نداشته باشد، از فضیلت و مشروعیت اخلاقی برخوردار نیست.
صادق نیا در ادامه گفت: مدارا با هر انسانی، صرفا به دلیل انسان بودن، فارغ از نگاه و عقیده و حتی انسانیت تعریف شده در جوامع انجام می‌شود، چون ما گاه انسانیت را براساس دین، نژاد و ایدئولوژی تعریف می‌کنیم و ظلمهای زیادی در تاریخ با شعار انسانیت و تعریف آن در یک گروه انجام شده است.
وی ۶ مولفه مدارا را «پذیرش تفاوت و اختلاف با دیگران و کنار آمدن با مخالف در عین وجود تفاوتها»، «تحمل مخالف و عدم حذف آن با وجود قدرت حذف»، «پذیرش احتمال خطا در هراندیشه ای در عین باورداشتن به آن»، «نرمخویی برای ترویج چیزی که درست می دانیم و عدم سختگیری و برخورد سخت»، «پذیرش یک پدیده ناپسند برای حفظ امر مهمتر و حفظ مصلحت جامعه» و «ستیزه نکردن با معترضان و مخالفان و تفاوت گذاشتن بین معاند با مخالف و منتقد» برشمرد.
به گفته صادق نیا، حاکم نباید سخن و تصمیم خود را درست و بقیه نظرات مخالف را نادرست بداند و در اجرای تصمیماتش لجاجت داشته باشد، از این رو امام علی می‌گوید: با من مانند جباران و مستبدان سخن نگویید، مرا بدون خطا ندانید و از من ستایش مطلق نکنید، بلکه مرا نقد و نصیحت کنید. شاید یکی از ریشه‌های استغفار در متن ادعیه، این است که اهل بیت خود را در تشخیص و تصمیم خطاپذیر می دانستند و از این استغفار می‌کردند.
این استاد دانشگاه، امام علی(ع) را هم در دوران قدرت و هم قبل از قدرت اهل مدارا توصیف کرد و گفت: امام با آنکه خود را برحق و حکومت اسلامی را شایسته و وظیفه محول شده از سوی پیامبر و خدا به شخص خودش می‌داند، به تعبیر خودش در حالت «استخوان در گلو و خار در چشم» با کسانی که حقش را غصب کرده و برحکومت تکیه زده‌اند، مدارا می کند تا اصل وحدت جامعه حفظ شود و حتی به حکومت ها مشورت هم می دهد، نه دست به شمشیر می برد نه دعوت به قیام می کند. در مورد تبعید ابوذر، با اینکه ابوذر را حق و مظلوم می دانست نهایتا او را بدرقه کرد و خشونت را آغاز نکرد.
وی با اشاره به توصیه امام علی(ع) به مالک گفت: امام می فرماید، دورترین افراد به تو باید کسی باشد که عیوب مردم را گزارش می دهد و تلاش نکن عیوب مردم را کشف کنی، معلوم است که مردم عیوبی دارند، اما حاکم باید ستارعیوب باشد نه کاشف گناهان مردم. این را مقایسه کنیم با عملکرد ما که مردم را تشویق به جاسوسی و گزارش و فیلم و عکس از خطاهای شخصی یکدیگر می‌کنیم و با شنود و تجسس، می خواهیم از خطاهای مردم پرده برداریم و مچ گیری کنیم. این باعث نابود کردن جامعه و امید اجتماعی است که به جای تلاش برای حل مشکلات و اجرای عدالت، مدام سر حکومتی در احوال شخصی مردم باشد.
۲۷۲۷
