کلید مالدیو برای قفل توریسم

مرکز آماری، اقتصادی و اجتماعی تحقیقات و آموزش کشورهای اسلامی (SESRIC) از ارگان تابعه سازمان همکاری اسلامی نشستی مشورتی در حوزه گردشگری در بحران کووید-۱۹ در ژوئیه ۲۰۲۰ با موضوع «تاثیرات کووید-۱۹ بر گردشگری کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی و راه‌های بهبود» به‌صورت مجازی برگزار کرد. در این نشست ۲۵ کشور عضو این سازمان و کارشناسان موسسات وابسته به سازمان همکاری اسلامی و سازمان‌های بین‌المللی حضور داشتند. در این جلسه تبادل نظر درباره تاثیرات فعلی و بالقوه همه‌گیری کرونا در بخش گردشگری، چگونگی بازیابی اعتماد گردشگران بین‌المللی برای احیای فعالیت‌های بخش گردشگری همچون افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و نوآوری‌ها مطرح شد.

همه‌گیری کرونا همه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی را به شکل و درجات متفاوت تحت‌تاثیر قرار داده است و می‌تواند کشورهایی را که اقتصاد آنها وابسته به درآمدهای گردشگری است با مشکلات مالی شدیدی مواجه کند مگر اینکه این کشورها به‌دنبال منابع درآمدی جایگزین باشند. به اشتراک گذاشتن تجربه کشورهای عضو این امکان را می‌دهد که در مدت زمان نسبتا کوتاه‌تری برخی از تاثیرات منفی ناشی از بیماری کووید-۱۹ را کاهش دهند.

همچنین دوره آموزشی «توسعه گردشگری» در چارچوب ظرفیت‌سازی گردشگری از۹ تا ۱۳ نوامبر در ازبکستان برگزار شد که این جلسات آموزشی توسط کارشناسان گردشگری ترکیه، دانشگاه ملی بنگلادش، موسسه بین‌المللی تحقیقات و آموزش گردشگری حلال مالزی و موسسه استاندارد‌سازی کشورهای اسلامی برگزار شد. این دوره تاکید ویژه‌ای بر بخش‌های مختلف گردشگری همچون گردشگری حلال، گردشگری روستایی و جهانگردی هوشمند، برآوردهایی مبنی بر راه‌حل‌ها و روش‌های ارتقا و تقویت رقابت‌پذیری بخش گردشگری داشته است. همچنین با تدوین سیاست‌گذاری‌ها، مقررات، استانداردها و استراتژی‌ها بازاریابی موفق، فرصتی را برای انتقال دانش و بهترین روش‌ها در زمینه توسعه و ارتقای این بخش‌ها فراهم کرده است. این دوره بر موضوعات مختلفی همچون گردشگری پایدار در بحران کرونا، مشخصات و استانداردهای گردشگری حلال، حمایت از کارآفرینان جهانگردی و خدمات گردشگری طی همه‌گیری به‌منظور افزایش رقابت، توجه و اهمیت به گردشگری داخلی، فناوری‌های جدید اطلاعاتی در زمینه «گردشگری هوشمند»، برنامه صدور گواهینامه گردشگری ایمن و استاندارد براساس سیستم و مدیریت بهداشتی و فرهنگ خدمات‌دهی به جهانگردان از مناطق مختلف جهان متمرکز شده است.

سی و ششمین نشست کومسک آخرین نشست سازمان همکاری اسلامی در جهت بررسی‌های تاثیرات منفی کرونا در اقتصاد و گردشگری کشورهای اسلامی در سال ۲۰۲۰ بوده است. کمیته دائمی همکاری اقتصادی و تجاری سازمان همکاری اسلامی (COMCEC) سی و ششمین نشست خود را ۲۵ و ۲۶ نوامبر با ریاست رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه و با حضور وزرا و نمایندگان کشورها برگزار کرد که در آن به بحث در حوزه بازار گردشگری و تاثیرات کووید-۱۹ بر آن پرداخته شد. کومسِک اصلی‌ترین پلت‌فرم همکاری اقتصادی و تجاری چندجانبه جهان اسلام است که به‌عنوان یک مجمع مرکزی برای رسیدگی به مشکلات مشترک توسعه امت اسلامی و ارائه راه‌حل به آنها عمل می‌کند. کومسِک دارای ۵۷ عضو و پنج کشور ناظر است که در چهار قاره گسترش یافته‌ است.

کومسک جلسات مشاوره‌ای مجازی را با موضوع تاثیرات فعلی و بالقوه آینده بیماری کووید-۱۹ در زمینه‌های اصلی همکاری یعنی کشاورزی، گردشگری و تجارت برگزار کرده است. گردشگری یک منبع مهم درآمد و اشتغال در بسیاری از کشورهای سازمان همکاری اسلامی است و با توجه به اینکه یکی از بخش‌هایی است که به‌طور مستقیم تحت تاثیر بحران کرونا قرار گرفته نیازمند اقدامات فوری و بلندمدت در جهت بهبودی و ارتقای بازار گردشگری است. این کمیته همزمان با شیوع کرونا در جهان اقدام به ارائه نشست‌هایی با موضوعات مختلف همچون توسعه گردشگری سلامت در کشورهای عضو سازمان، اجرای پروژه‌های چندجانبه گردشگری در کشورهای عضو، ارتقای گردشگری و ایجاد رقابت در بین فعالان این عرصه و ایجاد یک برنامه گردشگری جدید به‌منظور بهبود زیرساخت‌های گردشگری فلسطین کرده است. در این راستا بانک توسعه اسلامی نیز آمادگی خود را برای پرداخت مبلغ ۳/ ۲ میلیارد دلار برای حمایت از کشورهای عضو جهت کاهش تاثیرات کووید-۱۹ اعلام کرده‌ است.

کومسک در نشست‌های خود ضمن ظرفیت‌سازی و ایجاد فرصت‌های تقسیم تجربیات کشورهای عضو به موضوعات محوری مربوط به بازار گردشگری و تاثیرات آن از بحران کرونا پرداخته است که از مهم‌ترین این موضوعات می‌توان به مدیریت استراتژیک بحران جهانگردی، آموزش آنلاین منطقه‌ای و تشویق استفاده از فناوری‌های مدرن، بازاریابی و تبلیغات دیجیتالی، ارتقای همکاری در عرصه گردشگری، آموزش تنوع محصولات گردشگری، احیای بخش گردشگری سلامت در کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی، ایجاد یک بستر تبادل گردشگری همچون نمایشگاه آنلاین گردشگری، توسعه مقاصد امن و بهداشتی در منطقه و طراحی مجدد محصولات و فرآیندهای گردشگری اشاره کرد.

در این نشست مجازی به اجرای استراتژی‌های این کمیته و چشم‌انداز برنامه ۲۰۲۵-۲۰۱۶ سازمان همکاری اسلامی، تحولات اقتصادی جهان با تمرکز ویژه بر پیامدهای اقتصادی و اجتماعی همه‌گیری کرونا در کشورهای عضو این سازمان پرداختند. همچنین مرکز تحقیقات آماری، اقتصادی و اجتماعی کشورهای اسلامی نیز گزارش‌های سالانه خود در زمینه تحولات اقتصادی جهانی ارائه داده است. در آخرین نشست کومسک وزرا به اشتراک تجربیات خود در حوزه گردشگری در دوران کرونا پرداخته‌اند و در این راستا متولی گردشگری مالدیو تجربه موفق خود را در احیای بازار گردشگری با کاهش محدودیت‌ها ارائه داده است. بازار گردشگری مالدیو با حمایت‌های مداوم دولت به راه‌اندازی مجدد بازار گردشگری خود اقدام کرده و درصدد ابداع راهبردها و ایجاد زیرساخت‌های جدید است و برنامه‌های متنوعی را برای گردشگری سنتی و گردشگری حلال در آینده پی‌ریزی کرده است.

مالدیو با پیروی از دستورالعمل‌های آژانس حفاظت بهداشت (HPA) در ابتدا به کاهش ابتلا به کووید-۱۹ اقدام کرده و سپس به بازیابی گردشگری پرداخته است. اگرچه تاکنون هتل‌ها و مراکز ارائه خدمات گردشگری همچنان با خسارت‌های بسیاری روبه‌رو هستند اما بسیاری از جزایر مالدیو به پذیرش گردشگران خارجی اقدام کرده‌اند به‌طوری که درحال‌حاضر ۳۴۹ مرکز توریستی به فعالیت پرداخته‌اند.

براساس آمارهای وزارت گردشگری مالدیو نزدیک به ۳۴ هزار اتاق در ۱۸۹ هتل یا مهمانسرا در بین ۱۲۵ استراحتگاه فراهم کرده است و ۵ استراحتگاه دیگر نیز پیش از سال ۲۰۲۱ افتتاح خواهد شد و همچنین ۹۱۴ اتاق دیگر به آن اضافه خواهد شد. ورود گردشگران در این کشور با سرعت قابل قبولی بهبود یافته است و نزدیک به ۶۰ هزار گردشگر پس از بازگشایی مرزها در ماه ژوئیه به این کشور سفر کرده‌اند. همچنین در فرودگاه‌های بین‌المللی این کشور افرادی را برای ارائه اطلاعات مربوط به آژانس حفاظت بهداشت و قوانین سفر در دوران کرونا به گردشگران به خدمت گرفته‌اند تا ضمن ایجاد اعتمادسازی در میان گردشگران خارجی امکان جذب گردشگر بیشتر در آینده را فراهم کنند. درحال‌حاضر حدود ۱۵۸ کارمند در این زمینه به فعالیت می‌پردازند.

در این نشست موضوعات احتمالی بحث در سی و هفتمین نشست کومسک در سال ۲۰۲۱ مورد ارزیابی قرار گرفت که در آن به اقدامات متقابل کشورهای عضو سازمان جهت پایداری و تسهیل تجارت در طی و پس از همه‌گیری کووید-۱۹، نقش بانک‌های اسلامی در حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط، نحوه اطمینان از پایداری زنجیره‌های تامین مواد غذایی در زمان بحران، استراتژی‌های مربوط به افزایش خدمات حمل‌ونقل و گردشگری پس از بحران کرونا و بررسی اثرات سوء آن بر نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی کشورهای عضو خواهند پرداخت.