وزارت بهداشت : کمبود «ید» و کاهش IQ کودکان / تبلیغات « نمک دریا » اساس علمی ندارد

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ضمن هشدار نسبت به تبلیغات اغواگرایانه و فاقد اساس علمی سودجویان در زمینه نمک‌های تصفیه نشده از جمله نمک دریا، سنگ نمک و نمک‌های رنگی، در عین حال عوارض ناشی از کمبود «ید» در بدن را یادآور شد و بر لزوم مصرف کم اما «یددار» نمک تاکید کرد.

 

دکتر احمد اسماعیل‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا، درباره برنامه پیشگیری از کمبود ید در کشور و اقدامات وزارت بهداشت در این زمینه اظهار کرد: این برنامه یکی از موفق‌ترین برنامه‌های وزارت بهداشت بوده و مورد تحسین سازمان جهانی بهداشت نیز قرار گرفته است. با توجه به اینکه خاک کشور ید کافی ندارد، طی سالیان گذشته نسبت به یددار کردن نمک اقداماتی انجام شد که بسیار مثبت بود و توانست تا حدودی کمبود ید را در کشور ریشه‌کن کند. اما طی سالیان اخیر با توجه به گسترش فضای مجازی و سود مالی که در این ماجرا وجود دارد، اطلاعات غلطی از سوی سودجویان درباره نمک‌های دریا و با تبلیغات اغواگرایانه نظیر آنکه «این نمک‌ها معجزه می‌کنند و بسیاری از امراض را درمان می‌کنند!» به مردم ارائه می‌شود و به همین دلیل نیز مردم نسبت به نمک یددار مقداری بد بین شده‌اند و برخی‌ها نیز تحت تاثیر این تبلیغات از نمک دریایی و نمک‌های رنگی استفاده می‌کنند.

وی تاکید کرد: این درحالیست که بارها و مکررا تاکید کرده‌ایم که نمک کم مصرف کنید و نمک مصرفی هم حتما یددار و تصفیه شده باشد و نمک یددار برای اینکه ید در آن باقی بماند حتما در مراحل پایانی پخت به غذا اضافه شود.

وی تاکید کرد: استفاده از نمک دریا، نمک‌های رنگی، سنک نمک به هیچ وجه از سوی وزارت بهداشت توصیه نمی‌شود؛ چرا که به دلیل آلودگی با فلزات سنگین و... برای سلامت انسان مضرات بسیار زیادی دارد. اینکه در فضای مجازی گفته می‌شود نمک دریا برای فشارخون خوب است و یا بسیاری از بیماری‌ها را درمان می‌کند، کاملا اشتباه است و پایه علمی ندارد. هیچ کدام از این نمک‌ها نمی‌توانند درمان‌کننده باشند. نکته مهم دیگر نیز این است که مواد موجودی در نمک که موجب فشار خون می‌شود سدیم است که در انواع نمک‌ها وجود دارد بنابراین در مصرف نمک تصفیه شده یددار نیز باید رعایت شود.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ادامه داد: ارزیابی این برنامه توسط وزارت بهداشت تاکنون پنج بار و هر پنج سال یک بار انجام شده است. سال گذشته ششمین ارزیابی میزان ید جامعه را در کشور با همکاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام داده‌ایم و داده‌های آن در دانشگاه علوم پزشکی کشور جمع‌آوری شده است و این داده‌ها در حال تجزیه و تحلیل هستند و تا تابستان نتایج اعلام خواهد شد. در این برنامه ارزیابی وضعیت ید جامعه در کودکان مدرسه به عنوان نماینده‌ای از جامعه و در میان مادران باردار انجام شده و همینطور میزان ید موجود در نمک‌هایی که در سطح عرضه وجود دارد و نمک‌هایی که در کارخانه‌ها تولید می‌شوند بررسی خواهد شد.

وی درباره فواید ید برای انسان اظهار کرد: ید نقش بسیار مهمی را در سلامت بدن ایفا می‌کند. خطر اختلالات شنوایی، سقط جنین، عقب‌ماندگی‌های ذهنی در افرادی که دچار کمبود ید هستند به مراتب بیشتر از سایر افراد است. ید برای تکامل هوشی افراد بسیار حائز اهمیت است به همین دلیل نیز ما همیشه به مادران باردار می‌گوییم که مصرف نمک هم به میزان کم برای آن‌ها مضر است و هم به میزان زیاد و باید حتما به میزان لازم نمک تصفیه شده یددار مصرف کنند؛ چراکه موجب تکامل جنین در شکم مادر می‌شود.

اسماعیل‌زاده ادامه داد: IQ کودکانی که ید کافی مصرف نمی‌کنند دچار مشکل می‌شود؛ چراکه نسبت به کودکان دیگری که ید استفاده می‌کنند، عقب‌ماندگی دارند. معمولا این کودکان، یک مقدار از نظر هوشی پایین‌تر هستند و از میزان یادگیری کمتری برخودار هستند. در سنین بالا نیز موجب اختلالات کم‌کاری تیروئید و اختلالات ناشی از متابولیسم تیروئید می‌شود. به همین دلیل نیز توصیه می‌کنیم که همه افراد به میزان کافی مصرف ید داشته باشند.

وی در پایان درباره تاثیر منفی تبلیغات فضای مجازی درباره مصرف نمک‌های تصفیه نشده، دریا و نمک بدون ید اظهار کرد: تبلیغات فضای مجازی موجب می‌شود که فرد ید کافی دریافت نکند و در نتیجه امراض ناشی از کمبود ید را دچار شود و علاوه بر آن نمک‌هایی که تبلیغ می‌شوند فلزات سنگینی دارند که سرطان کلیه، سرطان کبد، سنگ کلیه و... را به افراد تحمیل می‌کند.