به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، به نقل از سازمان حفظ نباتات کشور، چهارمین ستاد عالی گیاهپزشکی گندم با تاکید سرپرست سازمان حفظ نباتات کشور با محوریت بیماری‌های گندم علی الخصوص زنگ زرد با حضور سرپرست معاونت کنترل آفات، معاون توسعه مدیریت و منابع، مدیر کل دفتر پیش آگاهی و کنترل عوامل خسارتزا، مدیر امور اداری، رفاه و پشتیبانی، معاون مدیریت مبارزه با آفات عمومی و همگانی، معاون امور زراعی دفتر پیش آگاهی و کنترل عوامل خسارتزا، مشاور رئیس سازمان در امور استان ها، معاون دفتر پایش و تحلیل خطر و رئیس گروه پدافند غیر عامل در سالن سپهر سازمان حفظ نباتات کشور برگزار شد.
در این جلسه، مرادی سرپرست معاونت کنترل آفات با بیان اینکه به دلیل مناسب شدن شرایط آب و هوایی و بارندگی‌های مناسب در اسفند و فروردین ماه سال زراعی جاری، بیماری‌های گندم و سطح مبارزه با آن افزایش چشمگیری داشته اظهار داشت: طی دو ماه اخیر با توجه به رصد و پایش مزارع گندم در کلیه استان‌های کشور توسط همکاران ستادی و استانی سازمان، مزارع از لحاظ وجود عوامل خسارت زا علی الخصوص آفت سن غلات، بیماری زنگ زرد بررسی شده و توصیه‌های فنی لازم در راستای مبارزه با این عوامل به کشاورزان شده است.
سرپرست معاونت کنترل آفات سازمان حفظ نباتات کشور با اشاره به این موضوع که در استان‌های مازندران، گلستان، اردبیل، کرمانشاه، لرستان، خراسان شمالی، کهگیلویه و بویراحمد، مناطقی از استان‌های ایلام خوزستان و فارس، شرایط برای بروز و مبارزه با این بیماری مهیا است، گفت: با توصیه‌های کارشناسان و تامین و تدارک به موقع سموم با کیفیت و ارسال به استان‌ها و سمپاشی به موقع مشکلی از لحاظ کاهش عملکرد نداشتیم.
وی ادامه داد: در مزارعی که از لحاظ کود دهی تغذیه نامناسبی داشته، یا گندم با تراکم بالا کشت شده و یا از ارقام حساس و نیمه حساس در کشت استفاده شده، با توجه به دما و رطوبت احتمال وقوع بیماری بیشتر از سایر مزارع است لذا توصیه می‌شود پایش‌ها توسط شبکه‌های مراقبت به طور مستمر انجام شود.
سرپرست معاونت کنترل آفات در پایان به شعار سال ۱۴۰۳ که از سوی رهبر معظم انقلاب اشاره کرد و افزود: اگر بخواهیم شعار سال عملیّاتی بشود، باید با یاری و همکاری کلیه دست اندرکاران بخش کشاورزی معاونت زراعت، معاونت‌های بهبود تولیدات گیاهی در استان‌ها و مدیران استانی و مشارکت مردم و کشاورزان در مبارزه به موقع با عوامل خسارت زا، محصولی عاری از آفات و بیماری‌ها با تناژ و عملکرد بالا را تحویل سیلو‌ها دهیم.
در ادامه این جلسه، آهنگران مدیر کل دفتر پیش آگاهی و کنترل عوامل خسارت زا با بیان اینکه در بحث ارزیابی بیماری‌های گیاهی علی الخصوص زنگ زرد با مطالعه و بررسی منابع علمی در دنیا، مدل در سامانه پیش آگاهی سازمان حفظ نباتات بارگذاری شده و محل‌هایی که دیتا لاگر‌ها نصب شده‌اند به صورت آنلاین به سامانه پیش آگاهی ارسال می‌شود، گفت: داده‌ها در داخل مدل می‌نشینند و مدل به صورت اتوماتیک هر زمان که شرایط فراهم شود پیامکی را به مدیر استان و همکاران ما به صورت هشدار ارسال می‌کند که نشان می‌دهد، شرایط آب و هوایی برای بروز زنگ زرد گندم فراهم است. این هشدار زمان دقیق مبارزه را نشان می‌دهد. یعنی چند روز بعد هشدار، علائم بیماری در مزرعه‌ای که سمپاشی نشده باشد، مشاهده می‌شود.
مدیر کل دفتر پیش آگاهی و کنترل عوامل خسارت زای سازمان حفظ نباتات کشور با بیان اینکه زنگ زرد گندم یکی از این بیماری‌های مهم تلقی می‌شود که علت بروز آن شرایط آب و هوایی مساعد و رطوبت بالا، وجود رقم حساس گندم در مزارع و وجود عوامل بیماری‌زاست، تصریح کرد: در بحث بیماری‌های گندم تا اواخر بهمن در استان‌های کشور مشکلی خاصی نداشتیم ولی از آن زمان به بعد به دلیل مناسب شدن شرایط آب و هوایی و بارندگی‌های مناسب، شرایط بروز این بیماری در برخی استان‌ها فراهم شد که ابتدا در استان‌های خوزستان، ایلام، گلستان و مازندران بود. بعد از آن هم در اواخر اسفند شرایط در استان‌های اردبیل، لرستان، فارس، خراسان شمالی، کهگیلویه و بویر احمد و کرمانشاه نیز مساعد بروز بیماری شدند.
وی افزود: بیماری‌های گندم و سطح مبارزه با آن افزایش چشمگیری داشته به طوری که تا کنون ۹۵۰ هزار هکتار مبارزه با بیماری‌های گندم انجام شده در حالی که در سال زراعی گذشته در مدت مشابه، کل مبارزه با بیماری گندم ۳۰۰ هزار هکتار بود که نشان دهنده افزایش ۳ برابری مبارزات نسبت به مدت زمان مشابه در سال گذشته است و علت این افزایش در حقیقت شرایط مساعد بروز بیماری است؛ با این حال مبارزات در استان‌ها انجام شده و پایش‌ها ادامه دارد.
آهنگران یکی از مهم‌ترین عواملی که در شرایط آب و هوایی مناسب موجب ظهور و گسترش بیماری زنگ زرد می‌شود را کشت ارقام حساس و نیمه حساس در کانون‌های آلودگی برشمرد و گفت: حساسیت ارقام کشت شده در کانون‌های آلودگی سبب افزایش و تکرار مبارزات شده است؛ به عنوان مثال در مزارع استان گلستان به دلیل کشت ارقام حساس تا ۳ بار مبارزه با بیماری زنگ زرد انجام شده است.
مدیر کل دفتر پیش آگاهی و کنترل عوامل خسارت زا بر استفاده از رقم‌های متحمل در مناطقی که سابقه بیماری وجود دارد، تاکید کرد و افزود: بهتر است کشاورزان از بذور گواهی شده استفاده کنند. بسیاری از بذر‌هایی که کشاورزان در کشور در حال حاضر استفاده می‌کنند از بذور خود مصرفی است.
وی ادامه داد: در بعضی مناطق کشت بذر بیش از حد استاندارد در هر هکتار، منجر به افزایش تراکم بوته شده که این امر نیز سبب فراهم شدن شرایط بروز و گسترش بیماری در مزرعه شده است.
آهنگران در پایان خاطر نشان کرد: باید با تلاش و کار مضاعف در راستای افزایش تولید گندم گام‌های موثری برداریم. مدیران حفظ نباتات به همراه کارشناسان استان‌ها مزارع را به صورت روزانه پایش می‌کنند و توصیه‌های لازم را در جهت مبارزه به موقع با عوامل خسارت زا علی الخصوص زنگ زرد ارائه می‌دهند. کشاورزان باید به توصیه‌هایی که کارشناسان حفظ نباتات اعلام می‌دارند، عمل کنند و در زمان مناسب مبارزه را انجام دهند.
گفتنی است، در پایان مقرر شد، گزارشی تحلیلی و کامل از وضعیت عوامل خسارت زای گندم در سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ در مقایسه با سال زراعی قبل توسط مدیران حفظ نباتات استانی ارائه شود. همچنین از آنجایی که در سبد سموم کشور در خصوص مبارزه بیماری‌های گندم، سمومی با ماندگاری بالا وجود دارد، توصیه می‌شود در مناطقی که علائم اولیه بیماری مشاهده شده باید در اسرع وقت، منطقه و مزارع آلوده نیز بصورت عمومی و همگانی با سموم قارچ‌کش مناسب سم پاشی شود تا خسارتی به برگ پرچم وارد نشود. شش اکیپ از مدیران و کارشناسان ستادی سازمان حفظ نباتات کشور از مزارع استان‌های گلستان، مازندران، خوزستان، ایلام، لرستان، اردبیل، کهگیلویه و بویر احمد و خراسان شمالی بازدید و وضعیت مزارع را بررسی کنند.
