به گزارش اقتصادنیوز، حمله بیسابقه موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل، باعث برهم خوردن معادلات در منطقه شده؛ موضوعی که نظرات متفاوتی از سوی تحلیلگران درباره آن مطرح است.
در یک نگاه، برخی دلیل استقبال نتانیاهو از هرگونه تنش را تلاش برای انحراف افکار عمومی از جنگ غزه می دانند؛ دستاویزی که بتواند نتانیاهو و کابینه جنگ را از فشار انتقاد تند متحدان غربیاش برهاند و از سوی دیگر، دوباره آنها را با خود همسو سازد.
در نگاه دیگر اما، عدهای از تحلیلگران تغییر استراتژی را برای نتانیاهو ضروری میدانند؛ ابزاری که از طریق آن بتوان بساط جنگ طلبی و نفرت افکنی را جمع کند. با این حال پیش بینی واکنش احتمالی اسرائیل به پاسخ موشکی شب گذشته ایران، موضوعی است که در این گزارش به آن میپردازیم.
در پیش بینی تحلیلگران، یک سناریو بر پایه حمله اسرائیل و پاسخ ایران بنا شده است؛ آنکه اسرائیل در اول آوریل 2024 همزمان با 13 فروردین 1403 با حمله به کنسولگری ایران در دمشق، در اقدامی خلاف قوانین بین المللی به خاک ایران تعدی کرده است؛ رویکردی که حق ایران برای پاسخ را به رسمیت می شناسد. در این سناریو، تحلیل گران باور دارند که احتمالا اسرائیل این واقعیت را می پذیرد که عملیات شب گذشته تهران، در حد پاسخگویی به جنایات بوده و ایران خواهان ادامه تنش نیست.
این موضوع در اظهارات چهره های ارشد نظامی و سیاسی ایران به روشنی عیان شده؛ فرماندهان ارشد نظامی جمهوری اسلامی ایران پس از عملیات گسترده دیشب اعلام کردند که ایران قصدی برای ادامه و گسترش تنشها ندارد و رسما" عملیات را خاتمه یافته می داند. گواه این مدعا اظهارات صبح امروز سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح است که تاکید کرد: «این عملیات از نظر ما پایان یافته و قصدی بر ادامهی آن نیست.»
با این شرایط، تحلیلگران حامی سناریوی نخست بر این باورند که احتمالا نتانیاهو و حامیانش در داخل و خارج اسرائیل این واقعیت را بپذیرند که پاسخ ایران دفاعی بوده و باید از گسترش بحران جلوگیری کنند زیرا اسرائیلاز طرف حامیان نیز با سیگنال مثبت برای تشدید تنشها روبرو نشده است؛ واکنش جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا مؤید این است که ایالات متحده خواستار مهار گسترش بحران در منطقه خاورمیانه است و تمایلی برای مشارکت در اقدامات متقابل اسرائیل ندارد. یوسی کوهن، رئیس سابق موساد نیز امروز به اسرائیل توصیه کرده که «به حمله ایران پاسخ ندهد». در اظهارات او این نکته نهفته است که اتلاف نظر آمریکا و اسرائیل می تواند به تغییر مسیر پیمان این دو منجر شود؛ بر اساس خبر ایسنا، کوهن گفت که «نباید پیمانی را که در کنار ما در مقابل حمله ایران ایستاد، از دست بدهیم.»
همه این توصیه ها به اسرائیل در حالی است که برخی رسانه های جهان پیش از پاسخ تلافی جویانه ایران، گمانه زنی هایی را درباره واکنش اسرائیل به این پاسخ مطرح کرده بودند؛ رسانه انگلیسی دیلی تایمز در گزارشی اعلام کرده بود که که اسرائیل مدعی شده اگر ایران مستقیماً تأسیسات استراتژیک در اسرائیل را هدف قرار دهد، با یک واکنش استثنایی که استفاده از بمب های الکترومغناطیسی است روبرو می شود.
بمب الکترومغناطیسی یا همان E-Bomb ها یک سلاح مخوف است که بهمنظور سوءاستفاده از یک جامعه به وابستگی شدید آن به الکتریسیته طراحی و ساخته شده است.یک بمب الکترومغناطیسی نهتنها منابع الکتریسیته را از کار میاندازد بلکه تمام ابزارها و ماشینهایی که با الکتریسیته کار میکنند را نیز از کار می اندازد .یک بمب الکترومغناطیسی بزرگ میتواند یک شهر بزرگ را ظرف مدت چند دهم ثانیه 200 سال در تاریخ به عقب برگرداند.
سناریوی دیگر البته طرفدار کمتری دارد؛ تحلیل گران حامی این سناریو بر این باورند که پرچمدار این نگاه شخص نتانیاهو است؛ به عبارتی «بی بی» خواهان تداوم سیاست های جنگ طلبانه خود است زیرا خوب می داند اگر جنگ غزه متوقف شود، او نخستین قربانی پایان تنش ها خواهد بود و باید غزل خداحافظی از قدرت را بخواند؛ از این رو نتانیاهو می کوشد سایر اعضای کابینه جنگ را با خود همسو کند تا احتمالا با انجام حملات جدید علیه ایران وارد مرحله جدیدی از تنش ها در منطقه شود؛ سناریویی آمیخته به جنگ طلبی و مظلوم نمایی!؛ بهانه ای برای آنکه با دستاویز قرار دادن آن بار دیگر متحدان را در کنار خود داشته باشد.
نخستین مخالف این سناریو ایالات متحده است؛ یار دیرین اسرائیل که دقایقی پس از پاسخ موشکی ایران، تلآویو را به آنچه خویشتن داری خوانده دعوت کرد. البته بایدن در عین حال نیز به نتانیاهو هشدار داد که آمریکا در ضد حمله اسرائیل به ایران هم شرکت نخواهد کرد. به عبارتی «بی بی» در صورت داشتن چنین رویکردی، یار غار اسرائیل را در کنار خود نخواهد داشت.
در کنار 2 سناریوی نخست، رویکرد دیگری نیز وجود دارد؛ رویکردی که بسیاری از تحلیلگران آن را بر اساس محاسبات بعید و دور از ذهن می دانند. حامیان سناریوی سوم با استناد به رویکرد نتانیاهو درباره ایران از یک سو و اقدام اسرائیل در حمله تروریستی به کنسولگری ایران در دمشق، تداوم تنش ها را در زمانی طولانی تر محتمل می دانند؛ فرضی که به صورت مشخص، ایران هیچ تمایلی به تحقق آن ندارد و در اسرائیل نیز نتانیاهو با سد مخالفان خود روبروست.
حامیان این سناریو به وعده اسرائیل استناد می کنند که «جواب چشمگیری» به حمله موشکی ایران می دهد. وب سایت اسرائیلی والا مدعی شده یکی از گزینههای موجود در اختیار نهادهای امنیتی اسرائیل، حمله به «یکی از اهداف نمادین ایران» است.
اگرچه ایران به صورت مشخص اعلام کرده قصد ادامه تنش ندارد و حمله شبانگاه 26 فروردین یک پاسخ روشن به حمله تروریستی اسرائیل بوده اما به نظر می رسد در صورت تصمیم اسرائیل به تداوم تنش ها، ایران نیز گزینه هایی برای خود متصور است. حسین سلامی فرمانده سپاه پاسداران امروز به صراحت اعلام کرد که «معادله جدیدی ساختیم که از این بعد، اگر اسرائیل به منافع ما، داراییهای ما، شخصیتها ما حمله کند، ما آن را از مبدا ایران هدف قرار خواهیم داد». یا آنجا که سرلشکر باقری تاکید کرد که «اگر رژیم صهیونیستی اقدامی علیه ما چه در خاک ما و چه در مراکز متعلق به ما در سوریه کشور دیگری انجام دهد، عملیات بعدی ما بزرگتر خواهد بود.»