تهدید منظر بقعه تاریخی جعفریه اصفهان، چالش دنباله‌دار

ایرنا چهارشنبه 19 آذر 1399 - 02:38
اصفهان- ایرنا- بقعه جعفریه، از بقاع معروف اصفهان که از سال‌ها پیش در حصار ساخت و سازهای ریز و درشت محبوس شده بود به تازگی با یک ساختمان ۲ طبقه، درست در حریم بلافصل نشانه گرفته شده است، تیر خلاصی که اگر کمانش به زه شود، نمای این اثر تاریخی برای همیشه پشت ارتفاع این بنای بتونی محبوس می‌شود.
تهدید منظر بقعه تاریخی جعفریه اصفهان، چالش دنباله‌دار

به گزارش ایرنا، بنایی که ستون‌های بتونی طبقه دوم آن بالا رفته، چسبیده به سر در بقعه جعفریه، دیوار به دیوار و در حریم بلافصل این اثر تاریخی ارزشمند دوره ایلخانان ضوابط حریم را زیرپا گذاشته است.

کارشناسان امر تاکید کردند که میراث فرهنگی اصفهان بااید تا دیر نشده  برای نجات این یادمان تاریخی و مذهبی بجنبد، میراث فرهنگی هم گفت اگر ارتفاع ساخت و ساز جدید از ارتفاع سردر بالا بزند، شکایت می‌کند.

تنها آرامگاه برجی اصفهان در کمند ساخت و سازها

بقعه امام‌زاده جعفر یا بقعه جعفریه در شمار بقعه‌های برجی و ارزشمند است؛ ارزشمند از این جهت که این بقعه تنها آرامگاه برجی اصفهان است و نکته دیگر اینکه در کنار بقعه‌های ارزشمند بابارکن الدین و یا بابا قاسم، گنبد هرمی شکلی داشته که گرچه از بین رفته است اما بعدها با یک گنبد زیبا و تزیینات کاشی معقلی مزین شده است؛ گنبدی که حالا با برافراشته شدن ساخت و سازها، درست در حریم بلافصل بیش از پیش از نظرها پنهان می‌شود.

بقعه جعفریه از دیگر سو در یک مجموعه نفیس تاریخی مذهیی شامل مقبره شعیای نبی، امامزاده اسماعیل و امام‌زاده مرتضی، در چند قدمی میدان کهنه و مسجد جامع عتیق اصفهان قرار دارد و این اهمیت حفظ حریم این اثر تاریخی را در این مجموعه نفیس دوچندان کرده است.

مرتضی فرشته نژاد کارشناس پیشکسوت میراث فرهنگی اصفهان معتقد است که این بقعه تنها نیست و باید بقعه امام زاده مرتضی در جنوب، امام زاده اسماعیل، مقبره شعیای نبی و چهارسو امام زاده اسماعیل در شرق این بقعه در کنار هم و در قالب یک مجموعه طراحی و حفظ شوند.

جلوی ساخت و سازهای حریم و منظر آثار تاریخی گرفته شود

وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: باید طرح شایسته و منسجمی برای این چند اثر تاریخی تهیه شود و این مجموعه را نمایان کنند. محور تاریخی سابق هم از اینجا می‌گذشته و این مجموعه سه امام‌زاده و مقبره شعیای نبی را باید حفظ کنند و اجازه ندهند شهرداری‌های مناطق به صورت خودرو عمل کنند.

فرشته نژاد افزود: این مجموعه را میراث فرهنگی باید آزادسازی کند؛ همان طور که مرحوم شیرازی محدوده میدان کهنه سابق را  فریز کرده بود و اجازه هیچ ساخت و سازی نداد تا اینکه بلاخره  این میدان را احیا کردند. در اینجا  هم باید جلوی این ساخت و سازها  گرفته شود؛ شدید هم باید گرفته شود.

وی گفت: میراث فرهنگی این حق را دارد که  از شهرداری بخواهد اگر پروانه‌ای هم صادر کرده، آن را باطل کند. حیف است که در بین این مجموعه یکسری ساختمان های بی‌هویت ، زشت و  بدترکیب ساخته شود.

این پیشکسوت مرمت آثار تاریخی اصفهان یادآور شد: بقعه جعفریه، بقعه برج مانند ایلخانی است که زمانی گنبدش خراب شده و این گنبدی که روی آن است با تصویب صاحب نظران آن زمان مثل مرحوم گدار، استاد معارفی و میراث فرهنگی همان زمان در اوایل پهلوی دوم ساخته شد.

تصرف تدریجی محوطه و صحن بقعه  

وی ادامه داد: باید توضیح بدهم که محوطه و صحن این بقعه توسط همسایه ها تصرف شده است ، همسایه شمالی دیوارش را چسبانده به بقعه و حتی قسمتی از بقعه را هم ظبط کرده است و حالا هم که این اتفاق رخ داده است و این دیگر تیر خلاص به منظر بقعه جعفریه است.

از نگاه فرشته نژاد برخی از آثار تاریخی شهر اصفهان آنچنان در لابه لای یکسری ساختمان‌های  زشت و بدترکیب  پیچیده شده اند که کسی حتی نمی‌تواند آدرس آنها را هم پیدا کند.

این کارشناس معتقد است که میراث فرهنگی باید قبل از اینکه دیر بشود و  همین الان بایستی اقدام به آزادسازی این مجموعه نفیس کند.

تذکر به شهرداری 

معاونت میراث فرهنگی اصفهان به خبرنگار ایرنا گفت که در این ‌باره تذکر لازم را به شهرداری داده است اما آنچه به نظر می رسد این است که گویا تذکر میراث فرهنگی اثری نداشته و ستون های طبقه دوم این ساختمان در حریم بلافصل بقعه جعفریه، از ارتفاع سردر هم بالاتر رفته اند.

ناصر طاهری در گفت ‌و گو با ایرنا در تشریح آنچه در حریم بلافصل بقعه جعفریه رخ داده است، گفت: ساخت و ساز، ۲ پلاک  تجمیع شد؛ شهرداری از ما  برای  پلاک اول و دورتر از بقعه استعلام کرد و ما اجازه ۲ طبقه دادیم ولی شهرداری برای  پلاک هم پیوند با سر در بقعه از ما  استعلام نکرده و چون آن را با پلاک دورتر  تجمیع کرده، پروانه را هم یکی کرده است.

وی افزود: بنابراین از نظر ما باید ارتفاع پلاکی که با سردر بقعه جعفریه هم پیوند است، حداکثر مطابق ارتفاع سردر باشد؛ به گونه ای که خسارتی به سردر نزند، اگر بیشتر از این ارتفاع برود ما وارد شکایت می شویم. 

طاهری همچنین در خصوص تصرف عدوانی در جانب شمال که بخشی از ترک‌های بقعه را متصرف شده است، گفت: ۲ سال پیش وارد پیگیری های حقوقی شدیم و رای هم به نفع میراث فرهنگی صادر شد و ما حکم قلع و قمع گرفتیم تا این قسمت از بقعه آزادسازی شود.

صدور پروانه بر اساس نامه میراث فرهنگی

حسین کارگر مدیر منطقه سه شهرداری کلانشهر اصفهان در خصوص تخلف از ضوابط حریم بلافصل بقعه جعفریه به خبرنگار ایرنا گفت:  پروانه ای که ما داده ایم، همان ارتفاع تعیین شده بر اساس نامه میراث فرهنگی است.

وی اظهارداشت: مجوزی که داده شده اینگونه بوده است که قسمت شمالی را ارتفاع داده ایم اما قسمت مجاور سر در بقعه جعفریه را ارتفاع نداده‌ایم؛ منتها مالک تخلف کرده و ارتفاع را بالاتر برده است.
وی افزود: در زمان حاضر برای تعیین تکلیف، کار ساختمانی پلاک مورد نظر  متوقف شده است، جهت بررسی شهرداری به مالک اعلام کرد که کار را متوقف و به شهرداری جهت اصلاح پروانه مراجعه کند.

آنچنان که لطف الله هنرفر در کتاب "گنجینه آثار تاریخی اصفهان" و همین طور خانم دیو لافوا از پژوهشگران و گردشگران فرانسوی در کتب "ایران، کلده و شوش" گفته اند، بقعه جعفریه، گنبد هرمی شکل داشته که بعدها از میان رفته است.

این بقعه از بناهای قرن هشتم و از دوران ایلخانیان است و امروز دیگر خبری از گنبد هرمی آن نیست. این بنا با قاعده هشت ضلعی داری گنبد آجری با تزیینات نفیس کاشی است. گنبد امامزاده جعفر در خیابان هاتف قرار دارد و تنها آرامگاهی است که در این شهر به صورت برجی ساخته شده است.

استان اصفهان به عنوان قطب گردشگری کشور دارای ۱۰۷ شهر و یکهزار و ۹۳۴ روستاست؛ بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی در این استان شناسایی شده و یکهزار و ۸۵۰ مورد آن به ثبت ملی و چهار اثر آن به نام های میدان امام (نقش جهان)، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع به ثبت جهانی رسیده است.

منبع خبر "ایرنا" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.