از سال ۱۳۹۹ که شهر رشت به عنوان پایلوت «شهر دوستدار کودک» انتخاب شد، هرازگاهی ویژه برنامه‌هایی برای کودکان و نوجوانان از سوی بخش‌های مختلف مدیریت شهری رشت برگزار می‌شود. در سال مذکور، معاون شهرسازی و معماری شهرداری رشت اعلام کرد که کارگروهی برای شهر دوستدار کودک، ذیل همین معاونت تشکیل شده و واحدهای مختلف شهرداری رشت ملزم هستند در حیطه وظایف خود، برنامه‌هایی را برای مناسب سازی فضاهای شهری برای این قشر از جامعه و همچنین برنامه‌های آموزشی برای توانمندسازی کودکان و نوجوانان برگزار کنند. اگرچه این کارگروه آنگونه که شایسته است، فعال نیست و انتظار می‌رود کارهای زیربنایی و اهداف بلند مدتی را دنبال کند، ولی با این حال هرازگاهی شاهد اجرای برنامه‌های آموزش محور ویژه کودکان و نوجوانان در بخش‌های مختلف شهرداری رشت هستیم.
حوزه بازآفرینی سازمان عمران در راستای آموزش شهروندی، تاکنون ویژه برنامه‌هایی را برای کودکان و نوجوانان برگزار کرده است. آخرین برنامه ویژه برنامه درختکاری در باغ سالارمشکات در اسفندماه سال گذشته بود. حالا در برنامه پیش رو، قرار است چهارشنبه پنجم اردیبهشت ماه و به بهانه گذر از روز معمار، برنامه رشت گردی ویژه کودکان و نوجوانان در بافت تاریخی مرکز رشت برگزار کند تا این قشر از نزدیک با تاریخچه ساخت میدان و پیاده راه مرکزی شهر رشت و چگونگی ساخت بناهای تاریخی مرکز شهر آشنا شوند.
در همین زمینه رئیس سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری، می‌گوید: برنامه رشت‌گردی با رویکرد آموزشی و با هدف آشنایی کودکان و نوجوانان با هویت‌های معماری شهر رشت، در بافت تاریخی مرکز رشت صبح چهارشنبه، پنجم اردیبهشت ماه برگزار می‌شود. امید اکبری، می‌افزاید: از سال ۱۳۹۹ شهر رشت به عنوان «شهر دوستدار کودک» انتخاب شد و بخش‌های مختلف شهرداری رشت ملزم شدند یک سری برنامه‌هایی را برای توانمندسازی کودکان در دستور کار خود قرار دهند.
وی، با اشاره به وظایف حوزه بازآفرینی سازمان عمران در شناسایی، معرفی و مرمت بناهای تاریخی بجامانده از رشت قدیم اضافه می کند: حوزه بازآفرینی سازمان عمران درنظر دارد، در راستای ارتقاء عملکرد شهر دوستدار کودک، برنامه رشت گردی ویژه کودکان و نوجوانان( برای رده سنی ۷ تا ۱۲) برگزار کند.
اکبری، با بیان اینکه پیش از این نیز سازمان عمران رشت گردی‌های محله محور را برگزار کرده است، می‌افزاید: هدف از اجرای این برنامه، آشنایی کودکان و نوجوانان به عنوان آینده‌سازان این شهر با بافت‌های تاریخی و تک بناهای به جامانده از رشت قدیم در بافت مرکزی رشت است و در همین زمینه، کودکان ضمن پیاده‌روی در بافت مرکزی شهر، از نزدیک با روند تغییر معماری رشت از دوره قاجار به دوره پهلوی، آشنا شده و نمونه بناهای شاخص هر دوره را نیز بازدید می‌کنند.
وی، با اشاره به بناهایی با معماری نئوکلاسیک در مرکز شهر رشت اظهار می‌کند: عمارت بلدیه، ساختمان تاریخی پست، هتل ایران، مریضخانه بلدیه و کتابخانه ملی، روایتگر معماری نئوکلاسیک روسی است که از اواخر قاجار و اوایل دوره پهلوی در مرکز شهر ساخته شده اند. در این برنامه رشت گردی، کودکان علاوه بر بناهای تاریخی مرکز شهر و روایت چگونگی ساخت آنها با روند شکل‌گیری نخستین خیابان‌های رشت (امام و اعلم الهدی) آشنا شده و با پیاده روی در نخستین پیاده راه رشت از ساختمان‌های تاریخی قدیری و خانه میرزا حسین خان کسمایی -که از دوره قاجار بجامانده- بازدید می‌کنند.
در همین زمینه، معاون بازآفرینی سازمان عمران نیز، با اشاره به اجرای برنامه‌های متنوع اجرا شده برای کودکان و نوجوانان، می‌گوید: تک تک شهروندان باید برای تربیت شهروندانی مسئولیت‌پذیر و توانمند تلاش کنند. هدف از اجرای برنامه‌هایی با محوریت «شهر دوستدار کودک»، پرورش نسلی سالم و توانمند است. بنابراین مدیریت شهری به عنوان متولی شهر باید مناسب‌سازی فضاهای شهری را از منظر کالبدی، اجتماعی و فرهنگی برای فعالیت و توانمندسازی کودکان مهیا کند.
خاطره محجوب، با اشاره به اجرای برنامه‌های رشت‌گردی از سوی حوزه بازآفرینی سازمان عمران می وید: تاکنون به مناسبت‌های مختلف از جمله روز رشت، برنامه‌های محله گردی کودکان در بافت‌های تاریخی اجرا شده و برنامه اخیر به مناسبت روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی و همچنین روز معمار تدارک یافته است. بنابراین، وقتی نونهالان از نزدیک، خانه‌ای را با پنجره‌های ارسی و شیشه‌های رنگی می‌بینند و با کاربرد آن در خانه‌های تاریخی ایران آشنا می شوند، مفاهیم هویت معماری بهتر در ذهنشان می‌ماند.
این دانش آموخته معماری، با اشاره به تفاوت‌های معماری اقلیم گیلان با معماری بناهای استان‌های مرکزی، می‌افزاید: به دلیل رطوبت بالا و ریزش مداوم نزولات جوی، بناهای گیلان در گذشته بر یک کرسی چینی بلند ساخته می‌شد، خانه‌ها عموما از کف خالی بود تا به گردش هوا و کاهش رطوبت کمک کند. در اصطلاح معماری بومی به آن «گربه رو» می‌گفتند. سقف بنا نیز با یک فاصله شیب دار ساخته می‌شد. خانه‌ها، دارای تِلار یا غلام گردش در چهار جهت یا حداقل یک جهت بود، اتاق ها تودرتو، دارای درب و پنجره‌ها و بازشوهای متعدد بود تا به گردش هوا کمک کند.
معاون بازآفرینی سازمان عمران، با اشاره به معماری متفاوت بناهای مرکز شهر رشت، می‌گوید: بناهایی همچون عمارت بلدیه، هتل ایران و ساختمان پست و دیگر بناهای جداره خیابان امام و اعلم الهدی، بیانگر تغییر سبک معماری از اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی است. عموم این بناها برگرفته از معماری نئوکلاسیک روسیه است.
محجوب، یادآور می شود: ساختار فعلی معماری گیلان از یک نوع بهم ریختگی رنج می‌برد. اگرچه عوامل مختلفی باعث این ناهماهنگی بصری در معماری شده است، اما داشته‌های معماری ما، می‌تواند الگوی شاخصی برای بازگشت به هویت‌های معماری بومی باشد. وی، ابراز امیدواری کرد با حمایت مدیریت شهری، اجرای اینگونه برنامه‌ها برای کودکان و نوجوانان تداوم یابد.
انتهای پیام
