این تصمیم طبق مصوبات شورای پول و اعتبار، بازگشت آستانه‌های برداشت به مقادیر مقرر در دستورالعمل شفاف‌سازی تراکنش‌های بانکی، همزمان با آغاز سال جدید اعمال شد.
بانک مرکزی همزمان با ابلاغ این تصمیم تأکید کرده بود که این اقدام پس از تمهید اقدامات فنی لازم با هماهنگی شبکه بانکی و شبکه پرداخت کشور، تا انتهای فروردین ماه ۱۴۰۳ اجرایی می‌شوند.
با توجه به این امر طی هفته‌های گذشته، سقف مجموع تراکنش‌های خرید کارتی هر مشتری حقیقی در کل شبکه بانکی از مبلغ یک میلیارد ریال، به دو میلیارد ریال افزایش یافته بود و هر مشتری حقیقی مجاز بود از کلیه حساب‌های خود در هر مؤسسه اعتباری، روزانه مبلغ دو میلیارد ریال را به صورت غیرحضوری برداشت نماید که این آستانه پیش تر معادل یک میلیارد ریال تعیین گردیده بود.
با توجه به این موضوع مشتریان حقیقی که متقاضی برداشت مبالغ بیش از دو میلیارد ریال از حساب‌های خود می‌باشند، مجاز بود تا سقف چهار میلیارد ریال از حساب را به صورت حضوری از طریق شعب بانکی برداشت نموده و برداشت مبالغ بالاتر از چهار میلیارد ریال نیز صرفاً به صورت حضوری از طریق شعب بانکی و پس از ارائه مدارک مثبته مجاز بود.
با توجه به اتمام مهلت تعیین شده توسط بانک مرکزی برای افزایش سقف برداشت از حساب‌های بانکی افراد به صورت حضوری و غیرحضوری، از ابتدای اردیبهشت ماه این سقف به حالت قبل بازگشته است.
بنابراین سقف مجموع تراکنش‌های خرید کارتی هر مشتری حقیقی در کل شبکه بانکی مبلغ یک میلیارد ریال خواهد بود، ضمن اینکه هر مشتری حقیقی مجاز خواهد بود از کلیه حساب‌های خود در هر مؤسسه اعتباری، روزانه مبلغ یک میلیارد ریال برداشت کند.
سقف برداشت مشتریان حقیقی به صورت حضوری از طریق شعب نیز ۲۰۰ میلیون تومان خواهد بود، این رقم در ماه نخست سال جدید به ۴۰۰ میلیون تومان افزایش یافته بود. برداشت مبالغ بالاتر از رقم تعیین شده صرفاً به صورت حضوری از طریق شعب بانکی و پس از ارائه مدارک مثبته مجاز خواهد بود.
طبق اعلام بانک مرکزی امکان پرداخت پول از طریق تلفن همراه به جای استفاده از کارت (NFC) در کشور عملیاتی شده است و در حال حاضر ۶ بانک به این شبکه پیوسته‌اند. اما درکنار اجرای این طرح همچنان امکان استفاده از فیزیک کارت بانکی نیز فراهم است.
در این زمینه، بانک مرکزی از آغاز اجرای طرح «کهربا» خبر داد که براساس آن امکان انجام تراکنش‌های خرید با استفاده از نسخه الکترونیکی ایمن کارتهای بانکی و استفاده از آنها به جای کارتهای فیزیکی بانکی روی دستگاه‌های پایانه فروشگاهی فراهم می‌شود.
براساس اعلام این بانک در راستای تنوع بخشی به ابزارهای پرداخت و به‌روزرسانی ظرفیت‌های شبکه پرداخت کشور، طرح کهربا را در دستور کار دارد. براین اساس، مشتریان شبکه بانکی امکان تعریف کارت بانکی فیزیکی خود در برنامک‌های هوشمند مبتنی بر تلفن همراه را دارند. با اجرای طرح «کهربا»، امکان انجام تراکنش‌های خرید با استفاده از نسخه الکترونیکی ایمن کارتهای بانکی و استفاده از آنها به جای کارتهای فیزیکی بانکی روی دستگاه‌های پایانه فروشگاهی مجهز شده، مطابق با آخرین فناوری و استانداردهای روز میسر شده است. براساس این گزارش، هم‌اکنون ۶ بانک کشاورزی، تجارت، ملت، ملی، آینده و صادرات تحت پوشش بوده و تعداد بانک‌های این طرح در حال افزایش است.
مزایای تراکنش بدون کارت
طرح تراکنش بدون کارت (کهربا) نخستین قدم از راه‌اندازی تراکنش غیرتماسی در ایران است. طرح کارت هوشمند همراه بانکی (کهربا) که به «تراکنش‌های حضوری بدون کارت» معروف است، براساس اعلام بانک مرکزی این طرح بر پایه پرداخت غیرتماسی NFC مبتنی بر استاندارد EMV است.
پرداخت غیرتماسی NFC با مزیت‌هایی از جمله عدم نیاز به حمل کارت، پرداخت سریع و امن، عدم امکان کپی‌برداری از کارت، پرداخت بدون تماس فیزیکی و استفاده از تلفن همراه به جای کارت بانکی توانسته است خیلی زود در کشورهای دنیا جای خود را باز کند و حالا در ایران تحت عنوان طرح تراکنش بدون کارت (کهربا) قرار است پیاده‌سازی شود.
در طرح کهربا مشتریان یک بار نسبت به فعالسازی و نصب یکی از برنامک‌های حوزه پرداخت اقدام می‌کنند و کارتهای بانکی خود را روی این برنامک ثبت می‌کنند، البته این کار تنها یک بار انجام می‌شود.
سپس در هر تراکنش خرید، مشابه تراکنش‌های خرید کارتی دیگر، روی پایانه فروشگاهی مبلغ تراکنش درج می‌شود، بعد از تأیید مبلغ توسط پذیرنده، تلفن همراه هوشمند که کارت روی آن ثبت شده است به صورت غیرتماسی در کنار پایانه قرار می‌گیرد و بلافاصله عملیات تأیید تراکنش آغاز می‌شود و رسید الکترونیکی روی تجهیز پایانه فروشگاهی و نیز برنامک هوشمند در اختیار مشتری قرار می‌گیرد. بنابراین درچهار مرحله براحتی تراکنش و عملیات خرید با این فناوری صورت می‌گیرد. مرحله نخست، ثبت‌نام و فعالسازی کارت در سامانه و اپلیکیشن بانک مرکزی است. مرحله دوم وارد کردن نوع خرید و مبلغ روی دستگاه کارتخوان، مرحله سوم نزدیک کردن تلفن همراه به دستگاه کارتخوان و آخرین مرحله انجام تراکنش و دریافت رسید خواهد بود.
بیش از پنج سال است که در کشورهای اروپایی حدود 90 درصد از تراکنش‌ها در بستر کارتهای هوشمند و رعایت استاندارد EMV انجام می‌شود. امریکایی‌ها دیرتر از اروپایی‌ها به سمت تراکنش مالی به واسطه کارتهای هوشمند رفتند، چراکه آنها هم مثل ما بیشتر در بستر کارتهای مغناطیسی پرداخت می‌کردند، اما آنها هم طی دو سال اخیر به سمت استانداردهای EMV رفته‌اند.
کارتهای بانکی همچنان فعال است
کماکان این طرح با استفاده از کارتهای صادر شده در شبکه بانکی کشور فعالیت خواهد کرد ولی در این طرح برای انجام تراکنش خرید نیازی به همراه داشتن فیزیک کارت در فروشگاه و در کنار پایانه فروشگاهی نیست، بلکه تلفن‌همراه هوشمند با ایمنترین روش کارت در آن مجازی‌سازی شده است و این امکان را دارد که به صورت غیرتماسی با پایانه فروشگاهی تعامل برقرار کند و تراکنش خرید را انجام دهد.
همچنین گفته می‌شود، ۳۰ تا ۴۰ درصد ظرفیت شبکه پذیرندگی کشور یعنی بیش از ۲. ۵ میلیون پایانه فروشگاهی درگیر این طرح شوند. در این روش باتوجه به عدم نیاز به فیزیک کارت در زمان انجام تراکنش‌های حضوری، مخاطره کپی شدن کارت بانکی تقریباً از بین میرود.
امنیت پرداخت با اخذ اثر انگشت مشتری طی چندین مرحله روی برنامک هوشمند تا حد قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد، علاوه براین تراکنش نیز از آخرین استانداردهای امنیتی روز برخوردار است و روی برنامک هوشمند چندین کارت به صورت الکترونیکی و غیرحضوری امکان استفاده دارد، این ویژگی‌ها موجب جذابیت هرچه بیشتر این روش پرداخت می‌شود. در عین حال باتوجه به افزایش ایمنی که اتفاق می‌افتد، این امکان فراهم است که مشتری خود انتخاب کند که تراکنش از مبلغی پایین‌تر بدون رمز کارت و تنها با اثرانگشت خود مشتری انجام شود.
نکته بسیار مهم آن‌که تجربه کاربری در این روش بسیار مشابه تجربه کاربری با خرید حضوری و با کارت فیزیکی است. اما تنها به دلیل افزایش امنیت خرید دو مرتبه تأییدات همراه با اثرانگشت اخذ می‌شود و درعین حال تراکنش از طریق غیرتماسی انجام می‌شود. نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که این قابلیت تنها در گوشی‌های هوشمند مجهز امکانپذیر است.
